Ziya Gökalp’in Yeni Hayat “Mukaddimesi”ni “Şiir” ve “Şuur” Kavramları Etrafında Yeniden Okumak

Ziya Gökalp, kavramlar ile düşünen ve yazan bir şahsiyettir. Onun bu özelliği sadece makalelerinde değil, şiirlerinde de etkisini göstermiştir. Bu açıdan onun manzume ve makaleleri kavramlara dikkat edilerek okunmalıdır. Gökalp, makalelerinde ileri sürdüğü birçok fikri Yeni Hayat adlı kitabında bulunan manzumelerinde âdeta formülleştirerek yeniden dile getirmiştir. Bu çalışmada Gökalp’in, fikirlerini çekirdek hâlinde sunduğu Yeni Hayat adlı kitabının “mukaddimesi”, “şiir” ve “şuur” kavramları etrafında yeniden okunmaktadır. Gökalp, Yeni Hayat adlı kitabının mukaddimesinde içinde yaşadığı devrin şuur devri olduğunu ve bu devirde şiirin sustuğunu iddia etmektedir. Çalışmada onun için “şiir” ve “şuur” kelimelerinin ne anlama geldiği sorusu üzerinden bu iddianın doğruluğu araştırılmakta ve böylece kitapta bulunan manzumelerin anlamlarının ortaya çıkarılmasına katkıda bulunmak amaçlanmaktadır.

___

  • Akay, H. (1998). Tanzimat Sonrası Türk Edebiyatında Yeni Fikirler, Kitabevi, İstanbul.
  • Aktaş, Ş. (1996). Yenileşme Dönemi Türk Şiiri ve Antolojisi (1860-1920) 1., Akçağ Yayınları, Ankara.
  • Devellioğlu, F. (2000). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, 17. b., Ankara.
  • Emil, B. (1997). “Ziya Gökap’de ‘Muasırlaşmak’ Fikri ve Öncesi”, Türk Kültür ve Edebiyatından-2/ Şahsiyetler, Ankara.
  • Gökalp, Z. (1982). “Dehaya Doğru”, Makaleler VII, Ankara.
  • Gökalp, Z. (2004). Türkçülüğün Esasları, Haz. M.Kaplan, MEB Yay., 5.b., İstanbul.
  • Gökalp, Z. (1976). Türkleşmek, İslâmlaşmak, Muasırlaşmak, Haz. İ.Kutluk, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
  • Gökalp, Z. (1976). Yeni Hayat/Doğru Yol, haz. Müjgan Cunbur, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
  • Kaplan, M. (2004). “Ziya Gökalp’ın Hayatı ve Eserler Hakkında Birkaç Söz”, Türkçülüğün Esasları, MEB Yay., 5.b., İstanbul.
  • Kaplan, M. (1978). “Ziya Gökalp ve Mefkûrecilik”, Ziya Gökalp İçin Yazılanlar-Söylenenler, Haz. Şevket Beysanoğlu, C.III., Ankara.
  • Sami, Ş. (1998). Kâmûs-i Türkî, Çağrı Yay., İstanbul 1998.
  • Tanpınar, A. H. (1969). Edebiyat Üzerine Makaleler, haz. Z.Kerman, Devlet Kitapları, İstanbul.