Ya Brexit Sonrası? Birleşik Krallık’ın AB’den Kopuş Dönemeci ve Alternatifleri

Kurulduğu tarihten günümüze çeşitli süreçlerden geçen Avrupa Birliği, Birleşik Krallık halkının 2016 yılında aldığı ayrılma kararı ile ilk kez ayrılık tecrübesini yaşamaktadır. Her ne kadar üye devletlere Lizbon Antlaşması’nın 50. maddesi ile ayrılık hakkı verilmiş olsa da Birleşik Krallık bunu gerçekleştirecek ilk ülke konumundadır. Ekonomik huzursuzluklar, egemenlik haklarının Birlik tarafından kısıtlandığı düşüncesi, artan göç oranları ile popülaritesini kaybetmeye başlayan Avrupa Birliği için Birleşik Krallık ile yürütülen ayrılık müzakereleri Birliğin prestiji açısından oldukça önemli bir konudur. Ve Birleşik Krallık yönetimi en az zararla Birlikten ayrılmayı hedeflemektedir. AB’nin tarihi düşünüldüğünde, Brexit meselesi Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık arasındaki en önemli kilometre taşıdır. Bu çalışma Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’ne üye olma sürecini ve sürecin arka planını, kazandığı imtiyazları ve bu imtiyazlara rağmen Birlikten ayrılığı tetikleyen unsurları ele almıştır. Ayrıca bu ülkenin Birlikten ayrılmasıyla Birlik ülkeleri ve diğer ülkelerle gerçekleştireceği ilişkiler için Norveç Modeli, İsviçre Modeli, Kanada Modeli, Gümrük Birliği Modeli ve Dünya Ticaret Örgütü Modeli gibi alternatif modeller incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda ise incelenen modellerin Birleşik Krallık’ın tüm sorunlarına çözüm bulamayacağının altı çizilmiş, Brexit sürecinin Birleşik Krallık’ı ve Birlik ülkelerini hem ekonomik hem de siyasal olarak olumsuz etkileyeceği vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Brexit, Avrupa Birliği, Birleşik Krallık, Norveç Modeli, İsviçre Modeli, Kanada Modeli, DTÖ Modeli

What Then? The Dısengagement of the United Kingdom from the EU and Alternatıve Paths in the Post-Brexit Era

With the Article 50 of the Treaty of Lisbon the member states of the European Union (EU) are bestowed the right to leave the Union. The process of Brexit initiated by the referendum held in the United Kingdom (UK) in 2016 obliged the UK to leave the EU and with this experience, the UK became the first member state quitting the Union. The campaigns during the referendum process focused on the issues like increasing number of internal migrants, the EU's burdensome economic regulations, and the national sovereignty limited by the Union. Brexit has been the most important milestone in the history of the relations between the EU and the UK. This study deals with the historical background of this milestone and its causes. In addition, the models regulating the relations between non-member states are examined in order to discuss a suitable model for the UK in the post-Brexit era. In conclusion, none of the models (Norway, Switzerland, Canada, and WTO) will solve the problems of the UK and emphasized the Brexit process will negatively affect the UK and other EU members in economic and political terms.

Keywords:

Brexit, United Kingdom, European Union, Norway Model, Switzerland Model, Canada Model, WTO Model,

PDF

___

Akses, S., Ataç, E., Ceran, A., Çapanoğlu, S., İlerı̇, C., Kıvılcım, I., … Şahı̇n, Y. (2016). Britanya Referandumu ve Sonrası: AB Entegrasyon Sürecinin Geleceği ve Türkiye. İktisadi Kalkınma Vakfı (C. 284). İstanbul. https://www.ikv.org.tr/images/files/IKV_Brexit_Yayin no 284(1).pdf
Alan, G. (2017). Polonya çok vitesli Avrupa önerisine karşı çıkıyor. 10 Ekim 2018 tarihinde, https://tr.euronews.com/2017/03/10/polonya-cok-vitesli-avrupa-onerisine-karsi-cikiyor adresinden erişildi.
Arıboğan, D. (2017). Duvar. İstanbul: İnklap Kitabevi.
Avrupa Birliği. (2011). Avrupa Birliği Antlaşması ve Avrupa Birliği’nin İşleyişi Hakkında Antlaşma. Ankara: TC Başbakanlık Avrupa Birliği Genel Sekreterliği. https://www.ab.gov.tr/files/pub/antlasmalar.pdf adresinden erişildi.
Avrupa Komisyonu. (2018). EU-CANADA. 5 Mayıs 2018 tarihinde, http://ec.europa.eu/trade/policy/in-focus/ceta/ adresinden erişildi.
Bartels, L. (2018). Brexit: Trading In Choppy Waters • Social Europe. 11 Ekim 2018 tarihinde, https://www.socialeurope.eu/brexit-trading-in-choppy-waters adresinden erişildi.
BBC. (2016). İngiltere’de Yüksek Mahkeme’den hükümete Brexit darbesi. 11 Eylül 2018 tarihinde, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-37858722 adresinden erişildi.
BBC. (2017). İngiltere erken seçim noktasına nasıl geldi? 08 Ağustos 2018 tarihinde, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-39628395 adresinden erişildi.
BBC. (2018a). Avrupa Birliği: İngiltere’nin Brexit planı işe yaramaz. 10 Ekim 2018 tarihinde, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-45589226 adresinden erişildi.
BBC. (2018b). İngiltere Başbakanı May: Avrupa Birliği, Brexit müzakerelerinde saygılı olmalı. 10 Ekim 2018 tarihinde, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-45604579 adresinden erişildi.
Begg, I. (2016). Brexit: Why, what next and how? CESifo Forum, 17(2), 30–36.
Cowburn, A. (2016, Temmuz 11). Theresa May says “Brexit means Brexit” and there will be no attempt to remain inside EU. I
Independent. https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/theresa-may-brexit-means-brexit-conservative-leadership-no-attempt-remain-inside-eu-leave-europe-a7130596.html adresinden erişildi.
Deutsche Welle. (2018a). AB’den İngiltere’ye acı reçete. 04 Mayıs 2018 tarihinde, https://www.dw.com/tr/abden-ingiltereye-acı-reçete/a-42360073 adresinden erişildi.
Deutsche Welle. (2018b). Brexit anlaşmasının ilk taslağı açıklandı. 5 Mayıs 2018 tarihinde, https://www.dw.com/tr/brexit-anlaşmasının-ilk-taslağı-açıklandı/a-42776824 adresinden erişildi.
Deutsche Welle. (2018c). May: AB ile Gümrük Birliği olmayacak. 7 Ağustos 2018 tarihinde, https://www.dw.com/tr/may-ab-ile-gümrük-birliği-olmayacak/a-42455086 adresinden erişildi.
Dhingra, S., & Sampson, T. (2016). Life after BREXIT: What are the UK ’ s options outside the European Union ? 1. Londra. http://cep.lse.ac.uk/pubs/download/brexit01.pdf adresinden erişildi.
Donnelly, B. (2018). Brexit: The Political Declaration. 13 Ekim 2018 tarihinde, http://fedtrust.co.uk/brexit-the-political-declaration/ adresinden erişildi.
Dünya Ticaret Örgütü. (2018). WTO. 04 Mart 2018 tarihinde, https://www.wto.org/english/thewto_e/whatis_e/whatis_e.htm adresinden erişildi.
Efe, H. (2017). Brexit Sonrası Birleşik Krallık ve Avrupa Birliği Arasındaki Tek Pazar Üzerine Müzakereler: “Sert” Brexit mi, “Yumuşak” Brexit mi? E. Erol & D. Şekeroğlu (Ed.) içinde, BREXIT: Elveda Avrupa İngiltere’nin AB’den Ayrılmasından Sonra Avrupa Bütünleşmesi ve Türkiye‐AB İlişkilerinde Fırsatlar ve Tehditler (Siyasal Ki, ss. 109–136). Ankara.
Emerson, M. (2016). Which Model for Brexit? After Brexit: Consequences for the European Union. Brüksel. https://doi.org/10.1007/978-3-319-66670-9_9
Euronews. (2016). DTÖ: İngiltere ile eskisi gibi olunmayacak. 5 Ağustos 2018 tarihinde, https://tr.euronews.com/2016/10/21/dto-ingiltere-ile-eskisi-gibi-olunmayacak adresinden erişildi.
Euronews. (2018). May: AB dışında fırsatlar bizi bekliyor. 8 Ağustos 2018 tarihinde, https://tr.euronews.com/2018/03/29/theresa-may-ab-d-s-nda-f-rsatlar-bizi-bekliyor adresinden erişildi.
Gow, D. (2018). Social Europe Brexit Paper Series Brexit and Devolution: A New UK Settlement or the Break-Up of Britain? 23 Eylül 2018 taihinde, https://www.parliament.uk/site-infor- adresinden erişildi.
Hasgüler, M., & Uludağ, M. B. (2014). Devletlerarası ve hükümetler-dışı uluslararası örgütler: tarihçe, organlar, belgeler, politikalar. İstanbul: Alfa Yayınları.
Ipsos MORI Isues Index. (2016). The five tribes of Brexit Britain. 3 Eylül 2018, https://www.ipsos.com/sites/default/files/ct/news/documents/2017-12/the-five-tribes-of-brexit-britain.pdf adresinden erişildi.
Kalav, A. (2017). Demokrasi ve Popülizm Bağlamında Brexit Tartışmaları. Içinde E. Erol & D. Şekeroğlu (Ed.), BREXIT – Elveda Avrupa: İngiltere’nin AB’den Ayrılmasından Sonra Avrupa Bütünleşmesi ve Türkiye‐AB İlişkilerinde Fırsatlar ve Tehditler (ss. 65–81). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Kurtaran, G. (2016). İngiltere’de sert Brexit endişesi artıyor. 04 Mayıs 2018 tarihinde, https://www.aa.com.tr/tr/analiz-haber/ingiltere-de-sert-brexit-endisesi-artiyor-/663266 adresinden erişildi.
Özbet, E. E., & Şenyuva, Ö. (2017). Brexit, Avrupa Birliği ve Kamuoyu: Britanya Örneğiyle Avrupa’da Yükselen Radikalizmi ve Popülizmi Anlamak. Içinde E. Erol & D. Şekeroğlu (Ed.), BREXIT – Elveda Avrupa: İngiltere’nin AB’den Ayrılmasından Sonra Avrupa Bütünleşmesi ve Türkiye‐AB İlişkilerinde Fırsatlar ve Tehditler (ss. 185–214). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Özerim, G. (2017). Göç Konusunun Birleşik Krallık’ta AB Referandumu Sürecindeki Yeri. Içinde E. Erol & D. Şekeroğlu (Ed.), BREXIT – Elveda Avrupa İngiltere’nin AB’den Ayrılmasından Sonra Avrupa Bütünleşmesi ve Türkiye‐AB İlişkilerinde Fırsatlar ve Tehditler (ss. 83–95). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Purdy, M. (2013). Peace in the Troubles. 13 Ekim 2018 tarihinde, adresinden erişildi http://www.bbc.co.uk/history/topics/troubles_peace Donnelly, B. (2018). Brexit: The Political Declaration. 13 Ekim 2018 tarihinde, http://fedtrust.co.uk/brexit-the-political-declaration/ adresinden erişildi.
Servantie, D. (2017). AB şüpheciliği nedir? Nasıl gelişmiştir? 10 Ekim 2018 tarihinde, http://www.ulasimgazetesi.com/kose-yazisi/9043/ab-supheciligi-nedir-nasil-gelismistir.html adresinden erişildi.
Soytürk, M. (2017). Büyük Britanya’nın Avrupa Birliği İle İlişkisi ve Brexit. The Journal of International Scientific Researches, 2(4), 72–72. https://doi.org/10.23834/isrjournal.280527
TC Dışişleri Bakanlığı. (2016). Birleşik Krallık’ın Ekonomisi. 3 Mart 2018 tarihinde http://www.mfa.gov.tr/birlesik-krallik-ekonomisi.tr.mfa adresinden erişildi.
The People’s Challenge. (2018). About. 10 Ekim 2018 tarihinde, https://thepeopleschallenge.org/about/ adresinden erişildi.Turkish Yatırım. (2016). Brexit’e Dair Herşey. 10 Ekim 2018 tarihinde, http://www.turkborsa.net/belgeler/raporlar/brexitedairhersey.pdf adresinden erişildi.
Walker, P. (2018, 6 Temmuz). What the cabinet has agreed at Chequers Brexit meeting. The Guardian. https://www.theguardian.com/politics/2018/jul/06/what-the-cabinet-has-agreed-at-chequers-brexit-meeting adresinden erişildi.
Wesel, B. (2018). Londra’da kaos günleri. 05 Ekim 2018 tarihinde, https://www.dw.com/tr/yorum-londrada-kaos-günleri/a-44595075 adresinden erişildi.
Vox Media. (2018). How Brexit Could Create A Crisis At The Irish Border • Social Europe. 11 Ekim 2018 tarihinde, https://www.socialeurope.eu/how-brexit-could-create-a-crisis-at-the-irish-border adresinden erişildi.
Zengin, C. (2016). Brexit: Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’ndeki Geleceği mi? Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi, (10), 2. 14 Ekim 2018 tarihinde, http://www.bilgesam.org/Images/Dokumanlar/0-445-20160330441308.pdf adresinden erişildi.