Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Huzur Romanında Antagonist Figür

Romanda aksiyonun ortaya çıkarılması ve devam ettirilmesi çeşitli “çatışma” biçimlerinin varlığıyla mümkündür. Çatışmanın ortaya çıkması için ise başkişinin temsil ettiği değerlerin karşıtını temsil eden bir “antagonist” (karşıt) figür gereklidir. Antagonist figür, başkişinin temsil ettiği değerleri görünür kılar ve söz konusu değerlerin somutlaşmasını sağlar. Antagonist figürler, başkişinin temsil ettiği değerlerin karşısında yer alarak kurguda dramatik aksiyonun entrik düğümlerini ortaya çıkaran, zıt değerlerin temsilcisi ve başkişinin kendini gerçekleştirmesi önündeki engel kişilerdir. Huzur romanında başkişinin tam karşıtı olan Suat, her ne kadar “nihilist” kişiliği ve Dostoyevski’nin roman karakterleriyle kurulan ilgi dolayısıyla ele alınmışsa da romanın dramatik aksiyonu bağlamında değerlendirildiği söylenemez. Bu çalışmada, Huzur romanında muayyen değerlerin temsilcisi konumundaki başkişi Mümtaz’ın bireysel ve toplumsal karşıtı olan ve Mümtaz’ın kendini gerçekleştirmesini engellemek için intihar eden Suat üzerinden antagonist figürün romandaki işlevi, romanın dramatik aksiyonuna etkisi incelenecek ve Huzur romanında sorunsallaştırılarak tartışılan “tematik değer-karşıt değer” Suat üzerinden okunacaktır. Suat’ı değerlendirirken Tanpınar’ın müstakil olarak yayımlamak istediği ama tamamlayamadığı Suat’ın Mektubu isimli eserden de istifade edilecektir. Çünkü Suat’ın Mektubu sadece Huzur’da bırakılan boşluğu doldurmaz, aynı zamanda okurun, olayları Suat’ın bakış açısından izlemesine olanak sağlar. Bu nedenle Suat’ın Mektubu üzerinden yeni bir değerlendirilmenin yapılması Huzur’un anlam katmanlarının çözümlenmesi açısından bir imkân sunmaktadır.

Antagonist Figure in Ahmet Hamdi Tanpınar’s A Mind at Peace

The antagonistic figure makes the values represented by the protagonist visible and enables the said values to be embodied. Antagonist figures are the representatives of opposite values and the obstacles to the self-realization of the protagonist, who stand against the values represented by the protagonist and reveal the intrigue of the dramatic action in the fiction. Although Suat, who is the exact opposite of the protagonist in the novel Huzur, is discussed because of his “nihilistic” personality and his interest in Dostoyevsky's novel characters, it cannot be said that he is evaluated in the context of the dramatic action of the novel. In this study, the function of the antagonist figure in the novel and its effect on the dramatic action of the novel will be examined through Suat, who is the individual and social opposite of Mümtaz, who is the representative of certain values in the novel A Mind at Peace, and who commits suicide to prevent Mümtaz from realizing himself, and the 'value-opposite value' problematized and discussed in the A Mind at Peace. It will be read over Suat.

___

  • Belge, M. (2009). Sanat ve edebiyat yazıları. İletişim Yayınları.
  • Cevizci, A. (1997). Felsefe sözlüğü. Paradigma Yayınları.
  • Çetin, N. (2009). Roman çözümleme yöntemi. Öncü Kitap Yayınları.
  • Erdoğan, M. (2012). Bir eleştirmen olarak Ahmet Hamdi Tanpınar. Dergâh Yayınları.
  • Hançerlioğlu, O. (1985). Felsefe ansiklopedisi 7. Remzi Kitabevi.
  • Huyugüzel, Ö. F. (2018). Eleştiri terimleri sözlüğü. Dergâh Yayınları.
  • İnci, H. (2021). Ahmet Hamdi Tanpınar Suat’ın mektubu. Dergâh Yayınları.
  • Koç, M. (2014). Ahmet Hamdi Tanpınar araştırmaları. Dergâh Yayınları.
  • Kurt, K. (2020). Bizde romanı tamamlayan kötülük: Huzur’da Dostoyevski. Yeni Türk Edebiyatı, (22), 129-146.
  • Moran, B. (2001). Türk romanına eleştirel bakış 1. İletişim Yayınları.
  • Sazyek, H. (2020). Roman terimleri sözlüğü. Hece Yayınları.
  • Şahin, V. (2014). Bilge kadının aynadaki yüzü Halide Edip Adıvar’ın romanlarında izlek. Akçağ Yayınları.
  • Tanpınar, A. H. (1970). Yaşadığım gibi. Türkiye Kültür Enstitüsü Yayınları.
  • Tanpınar, A. H. (2016). Huzur. Dergâh Yayınları.
  • Tanpınar, A. H. (2021). Suat’ın mektubu. Dergâh Yayınları.
  • Yalçın, A. (2017). Cumhuriyet dönemi çağdaş Türk romanı I. Akçağ Yayınları.