Orhan YILMAZ, Yakup ERTÜRK, Füsun COŞKUN, Mehmet ERTUĞRUL

Güvercinin (Columba livia Gmelin, 1789) Ekonomik Önemi

Bu çalışmada, güvercinin bazı temel bilgilerin bir araya getirilmesi amaçlanmıştır. Güvercin ilk evcilleştirilenkuş olarak bilinmektedir. Evcil güvercin (Columba livia Gmelin, 1789) 6.000 yıl veya daha fazla bir süredirfarklı amaçlar için yetiştirilmektedir. Bazısı farklı uçma stilleri için yetiştirilen çok değişik güvercin ırklarıbulunmaktadır. Güvercinler yetiştirilme amaçlarına göre; dalıcı, taklacı, makaracı, dönücü, filo uçucusu, yüksekuçucu, posta, süs ve ötücü olmak üzere gruplandırılabilir. Güvercin, Türk kültüründe nadiren olumsuz amagenellikle olumlu bir role sahip olmuştur. Türkler Müslüman olduktan sonra güvercin, kültürel olarak dahakutsal bir yere yerleştirilmiştir. Bütün evcil güvercinler yenilebilmesine rağmen, Türkler güvercin etini nadirentüketirler. Günümüzde süs ve uçuş özellikleri için yetiştirilen güvercinlerin çok azı tüketim amacı içinkullanılmaktadır, fakat güvercin eti gelecekte insanlık için stratejik bir gıda maddesi olabilir.

Anahtar Kelimeler:

Evcilleştirme, sınıflandırma, güvercin, Columba livia, tür özellikleri, isim kökeni, kullanım amaçları

-

This study’s aim is to gather some basic information of Pigeon. Pigeon is known the first domesticated bird species. Domestic pigeon (Columba livia Gmelin, 1789) has been bred for six thousand years or more in order to various purposes. There are various race of the species, which some have been bred for their flying abilities as diver, tumbler (somersaulter), roller, spinner. With their breeding purpose, they can be grouped fleet flier, high flier, racing homer, show and singer type pigeon breeds. Pigeon has always been an important figure for Turkish culture but rarely negative role. After Turks become Muslim, the species has been slightly placed in blessed in their culture. Although all domestic pigeons are edible, Turks rarely consume pigeon meat. Today, the pigeons bred for ornamental and flight characteristics, they are used to very little purpose of consumption but their meat can be a main food source for human in the future

Keywords:

Domestication, classification, pigeon, Columba livia, species characteristics, name origin, usage,

PDF

___

Anonim 1992. Meydan Larousse. Sabah Yayınları, Cilt:8: 267, İstanbul.
Anonim 1993. Temel Britannica, Ana Yayıncılık 7: 309-311, İstanbul.
Anonim 1993. Yeni Rehber Ansiklopedisi. İhlas Gazetecilik Holding A.Ş., Cilt 7: 179-180.
İstanbul.
Anonim 1993. Ana Britannica, Ana Yayıncılık A.Ş., Cilt 14: 253-254, İstanbul.
Öncel K., Turgut K., Şenel V. 2001. Güvercinler Dünyası. Samsun Serinofil Derneği Yayını, Nur
Anadolu Matbaası, Samsun.
Yılmaz O., Ertuğrul M. 2012. Türkiye’de Amatör Güvercin Yetiştiriciliğinin Durumu ve
Kullanılan Yöresel Tip Sınıflandırmaları. Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1 (1): 45-60.
Yılmaz O. 2012. Güvercin Yetiştiriciliği. 218. S. Veni Vidi Vici Yayınevi, Zile.
Hakkı İ. 1933. 550 Cinsi Olan Kuş. (Yayımlayan: İşçen Y). İstanbul.
http://www.taklaciguvercin.com/kus.htm (Erişim tarihi: 15.01.2015).
Anonim 2013. Türkiye İstatistik Kurumu, Dış ticaret İstatistikleri Veri Tabanı, Ankara.
Anonim 2015. Türkiye Güvercin Federasyonu Tüzüğü, http://www.gufed.com/Sayfa.aspx?ID=3
(Erişim tarihi: 15.01.2015).
Anonim 2015. Güvercin. http://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%BCvercin (Erişim tarihi:
01.2015).
Nalçacı, E. 1994. Evrim ve Yaşlanma Sürecinde Antioksidan Savunma. Ankara Tıp Mecmuası
: 465-474.
Dawkins M.S. 2015. Güvercinlerde Bilincin Varlığı Üzerine Bir Deney (Hayvanların Sessiz
Dünyası). TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları. http://www.taklaciguvercin.com/makale11.htm
(Erişim tarihi: 15.01.2015).
Yılmaz O. 2012. Güvercinlerde Bazı Temel Bakım ve Besleme Kuralları. Hayvansal Üretim, 53
(1): 44-48.
Yılmaz O., Boz A. 2012. Tarihten Günümüze Türkiye’de Güvercin Yetiştiriciliği. Adnan
Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9 (1): 45-51.
Yılmaz O., Savaş T., Ertuğrul M. 2012. Tarihte Güvercin Yetiştiriciliğinin Önemi. Harran
Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 16 (2): 1-7.
İşçen, Y. 2015. Posta Güvercinlerinin Kökeni ve Geliştirilmesi.
http://www.guvercinler.info/icerik/219/Posta-Guvercinleri.html (Erişim tarihi: 15.01.2015).
Yılmaz O., Savaş T., Ertuğrul M. 2012. Güvercin ve Yetiştiriciliğinin Türk Kültüründeki Yeri.
Nevşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1 (2): 79-86.
Sarıca M., Camcı Ö., Selçuk E., 2003. Bıldırcın, Sülün, Keklik, Etçi Güvercin, Beç Tavuğu ve
Devekuşu Yetiştiriciliği. 101-127, OMÜ Ziraat Fak. Baskı Ünitesi, Samsun.
Yılmaz O., Savaş T., Ertuğrul M. 2012. Batman, Diyarbakır, Mardin ve Şanlıurfa İllerinde
Güvercin Yetiştiriciliği Kültürü, Kimi Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Harran Üniversitesi, Ziraat
Fakültesi Dergisi, 16 (2): 49-53.
Yılmaz O, Wilson R.T., Savaş T., Ertuğrul M. 2013. Native Pigeon Breeds of Turkey and Some
Conservation Studies. World’s Poultry Science Journal 69 (2): 265-278.
Caferoğlu A. 1968. Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, s.114, İstanbul.
Atalay B. 1943. Divanı Lugatit-Türk Dizini, a. 358, Ankara.
Eren H. 1958. Türkçe Gök Kelimesinin Türevleri, Jean Deny Armağanı, s.85-89, Ankara.
Atalay B. 1941. Divanı Lugatit-Türk Tercümesi. C. III. s. 419, Ankara.
İşçen Y. 2004. Güvercinlerin İç Pusulası. http://www.taklaciguvercin.com/makale1.htm (Erişim
tarihi: 15.01.2015).
Dangerfield W. 2004. Güvercinler Havada Nasıl Yön Bulur. National Geopraphic Türkiye, Eylül
http://www.taklaciguvercin.com/kisa.htm (Erişim tarihi: 15.01.2015).
Bilgin C.C. 2015. Kuşların Gizemli Yolculuğu. http://www.taklaciguvercin.com/makale18.htm,
(Erişim tarihi: 15.01.2015).
Muğlalı H. 2001. Kanatlı Besleme Dinamiği ve Biyogüvenlik (Ders Notları). Minpa Matbaası,
Ankara.
Büyükmıhçı G. 2006. 19. Yüzyıl Anadolu’sundan Günümüze Yansıyan Özgün Bir Tarımsal
Ticaret Yapısı: Güvercinlikler. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (2): 97-
-
Bekleyen A. 2007. Diyarbakır Kırsalında Güvercin Evleri: Boranhaneler, Karaçalı (Tilalo) Köyü.
Trakya Üniversitesi Journal of Science, 8 (2): 99-107.
Özdemir M. 2005. Kahramanmaraş İlinde Ayakkabı Yapımı. Milli Folklor Dergisi, 17 (66): 75-
-
Pekşen A., Günay A. 2009. Kültür Mantarı Yetiştiriciliğinde Çay Atığı ve Buğday Sapı
Karışımından Hazırlanan Kompostların Kullanımı. Ekoloji Dergisi, 19 (73): 48-54.
Demirtaş I., Arı N., Arpacıoğlu A., Kaya H., Özkan C. 2011. Değişik Organik Kökenli
Gübrelerin Kimyasal Özellikleri. Batı Akdeniz Araştırma Enstitüsü Yayınları.
http://batem.gov.tr/yayinlar/derim/2005/201-09%20%286%29.pdf (Erişim tarihi: 15.01.2015)
Hoşrik M.E. 2010. Dua ve Plasebonun Siğiller Üzerinde Etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans
Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, s: 28-29.
İşçen Y. 2015. Güvercin hastalıkları. www.guvercinhastanesi.blogspot.com.tr (Erişim tarihi:
01.2015).
İşçen Y. 2015. Güvercinlerden insana bulaşabilen hastalıklar.
http://www.guvercinler.info/icerik/176/Guvercinlerden-Insanlara-Bulasabilen-Hastaliklar.html
(Erişim tarihi: 15.01.2015).