Turunçgil yaprakbitleri (Hemiptera: Aphididae): bulaşıklık oranları, popülasyon dalgalanmaları, konukçu bitki ve yaş tercihleri

Doğu Akdeniz Bölgesi turunçgil bahçeleri pek çok böcek ve hastalık etmeninden dolayı zarar görmektedir. Bunların içinde yaprakbitleri (Hemiptera: Aphididae) önemli gruplardan bir tanesidir. Aphis craccivora Koch, Aphis gossypii Glover, Aphis spiraecola Patch, Aphis (Toxoptera) aurantii Boyer de Fonscolombe ve Myzus (Nectarosiphon) persicae (Sulzer) gibi türler genç turunçgil bahçelerinde zarara sebep olabilmektedir. Bu çalışmada bu yaprakbiti türlerinin bölgesel dağılımı, mevsimsel yoğunlukları, turunçgil türleri arasındaki tür ve yaş tercihleri Adana, Mersin, Osmaniye ve Hatay illerinde belirlenen 15 alt bölgede 2007 ve 2009 yılları arasında çalışılmıştır. Mandarin turunçgil türleri arasında en fazla tercih edilen tür olurken, altıntop ise bu türler arasında en az tercih edilen tür olmuştur. Mersin bölgesi turunçgil türleri içinde A. spiraecola en fazla limonda gözükürken, A. (T.) aurantii tüm turunçgil türleri içinde en fazla mandarinde tespit edilmiştir. Adana ve Hatay bölgesinde ise mandarin A. craccivora, A. gossypii, A. spiraecola ve A. (T.) aurantii türleri için en fazla tercih edilen turunçgil türü olmuştur. Farklı turunçgil yaşlarında yaprakbiti yoğunluklarında bölgelere göre farklılık görülmüştür. A. (T.) aurantii 11-20 yaş aralığında Hatay’da, 21-40 yaş aralığında ise Mersin’de en yüksek bulunma oranına sahip olmuştur. Turunçgil türlerinin varlığına paralel olarak yaprakbiti tür ve dağılımı da etkilenmiştir. Limon bu turunçgil türleri içinde A. spiraecola tarafından en çok tercih edilen tür olmuştur. Mersin ve Hatay bölgesine göre daha zengin bir bitki desenine sahip olan Adana’da farklı türlerde en fazla yaprakbiti yoğunluğu tespit edilmiştir. Aphis goosypii ve A. spiraecola’nın bahçelerde sadece bahar aylarında değil haziran ve temmuz aylarında da %30-40’lara varan bulaşıklık oluşturmaları ve yine sonbahar aylarında da yoğun gözükmeleri bu zararlıları dört mevsimin zararlısı yapmış durumdadır.

Citrus aphids (Hemiptera: Aphididae): incidence, population fluctuations, host plant and age preferences

Citrus plantations are suffered from many different pest species in East Mediterranean Region. Among them, aphids (Hemiptera: Aphididae) are one of the important groups. Some species such as Aphis gossypii Glover, Aphis spiraecola Patch, Aphis craccivora Koch, Aphis (Toxoptera) aurantii (Boyer de Fanscolombe) and Myzus (Nectarosiphon) persicae (Sulzer) (Hemiptera: Aphididae) cause harm especially young citrus orchards. This study aimed to investigate regional distribution, seasonal fluctuation, host and host age preferences within citrus species of these aphid species in 15 sub-regions from Adana, Hatay, Osmaniye and Mersin between 2007 and 2009. While the mandarin was more preferred than other citrus species, grapefruit was the least preferred citrus species among in all the three provinces. Among the citrus species in the Mersin region, A. spiraecola was the most common in lemons, while A. (T.) aurantii preferred mandarin compare to others. In Adana and Hatay regions, mandarin was the most preferred citrus species for all aphid species except M. (N.) persicae. Aphid preferences depending on the age showed differences in citrus age scale by region. A. (T.) aurantii, on the other hand, had the highest rate of presence between the ages of 11-20 in Hatay and between the ages 21-40 in Mersin. The prevalence of citrus varieties in Adana and Hatay parallelly affected the distribution of aphids. However, A. spiraecola was dominant aphid species on the lemon. Adana, which has a richer flora compared to Mersin and Hatay regions, has been determined the highest aphid density in different species. The fact that Aphis goosypii and A. spiraecola create up to 30-40% infections rate in citrus orchards not only in spring, but also in July, and intense again in autumn have made these pests harmful for four seasons.

Keywords:

Age preference, Aphis host preference, population fluctuation, Myzus persicae, Aphis (Toxoptera) aurantii,

PDF

___

Anonim, 2012. Tarımsal yapı ve üretim. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, DİE Matbaası, Ankara, 328 s.
Anonymous, 1990. Aphids in Greece integrated pest manegment approach. ICI Hellas Technical Depertment, 125 p.
Atakan E., Özgür A.F., 1996. Pamuk tarlasında erken mevsimde Aphis gossypii Glover (Hemiptera, Aphididae) ve bunların doğal düşmanlarının popülasyon değişimlerinin araştırılması. Turkish Journal of Entomology, 20 (3), 187- 197.
Bora T., Karaca İ., 1970. Kültür bitkilerinde hastalığın ve zararın ölçülmesi. Ege Üniversitesi Matbaası, Bornova, İzmir, 186 s.
Caballero P., Miguel M.D. De., Julia J.F., 1992. Costes y precios en hortofruticultura. Ediciones Mundi-Prensa, Madrid, 761 p.
Dubey S., Kumar Singh V., 2011. Population dynamics of Aphis spiraecola Patch (Homoptera: Aphididae) on medicinal plant Cosmos bipinnatus in Eastern Uttar Pradesh, India. Advanced Life Science, 1, 54–58.
Hermoso de Mendoza A., Pérez E., Carbonell E.A., Real V., 1998. Sampling methods to establish percentages of species and population patterns in citrus aphids. In: Aphids in natural and managed ecosystems. Nieto J.M., Dixon A.G. (Eds.). Proceedings of 5th International Symposium on Aphids. Universidad de León, Spain, 561-568 p.
Hille Ris Lambers D., 1950. On mounting aphids and other soft skinned insects. Entomologische Berichten, XIII, 55-58.
Kavallieratos N.G., Lykouressis D.P., 1999. Parasitoids (Hymenoptera: Braconidae) emerged from aphids (Homoptera: Aphididae) on citrus and their frequency in Grece. Bollettino del Laboratorio di Entomologia Agraria Filippo Silvestri, 55, 93-104.
Katsoyannos P., Kontodimas D.C., Stathas G.J., Tsartsalis C.T., 1997. Establishment of Harmonia axyridis on citrus and some data on its phenology in Greece. Phytoparasitica, 25 (3),183-191.
Mendoza A.H.D.E., Belliure B., Carbonell E.A., Real V., 2001. Economic thresholds for Aphis gossypii (Hemiptera: Aphididae) on citrus clementina. Journal of Economic Entomology, 94 (2), 439-444.
Pelosi R.R., Killer E.E., Bullock R.C., 1996. Aphid populations in a Florida citrus tristeza virus suppression trial. Proceedings of the Florida State Horticultural Society, 109, 69-72.
Satar S., Kersting U., Uygun N., 1998. Effect of different citrus host plants and temperatures on development rate and fecundity of apterous Aphis gossypii Glover (Homoptera: Aphididae). Turkish Journal of Entomology, 22, 187-197.
Satar S., 2003. Aphis spiraecola Patch (Homoptera: Aphididae)’nın bazı biyolojik özelikleri ile parazitoit Lysiphlebia japonica (Ashmead) (Hymenoptera: Aphididae) arasındaki ilişkiler. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, 98 s., Adana.
Satar S., Kersting U., Uygun N., 2005. Effect of temperature on development and fecundity of Aphis gossypii Glover (Homoptera: Aphididae) on cucumber. Journal of Pest Science, 78 (3), 133-137.
Satar S., Uygun N., 2008. Life cycle of Aphis spiraecola Patch (Homoptera: Aphididae) in east mediterranean region of Turkey and its development on some important host plants. IOBC/WPRS Bulletin, 38, 216-224.
Satar S., Uygun N., 2011. Lysiphlebia japonica (Ashemead) (Hymenoptera: Braconidae)’nın Aphis spiraecola Patch ve Aphis gossypii Glover (Hemiptera: Aphididae) üzerinde bazı biyolojik özeliklerinin belirlenmesi. Turkish Journal of Biological Control, 2 (2), 103-118.
Satar S., Satar G., Karacaoğlu M., Uygun N., Kavallieratos N.G., Starý P., Athanassiou C. G., 2014. Parasitoids and hyperparasitoids (Hymenoptera) on aphids (Hemiptera) infesting citrus in east mediterranean region of Turkey. Journal of Insect Science, 14 (1), 178, https://doi. org/10.1093/jisesa/ieu040
Stary P., Lyon J.P., Leclant F., 1988. Post colonisation host range of Lysiphlebus testaceipes in mediterranean area (Hymenoptera: Aphidiidae). Acta Entomologia Bohemoslow, 85, 1-11.
Tremblay E., Barbagallo S., Micieli de Biase L., Monoco R., Ortu S., 1980. Comoposition of the parasitic insect fauna living at the expense of citrus aphids in Italy (Hymenoptera: Ichneumonoidea, Homoptera: Aphididae). Bollettino del Laboratorio di Entomologia Agraria 'Filippo Silvestri', Portici, 37, 209-216.
Toros S., Uygun N., Ulusoy R., Satar S., Özdemir I., 2002. Doğu akdeniz bölgesi aphidoidea türleri. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, 108 s.
Ulusoy S., Ekrem A., Sadık D., 2018. Neonicotinoid resistance of Aphis gossypii Glover, 1877 (Hemiptera: Aphididae) in cotton fields of Çukurova Region, Turkey. Turkish Journal of Entomology. 42, 27-35. 10.16970/entoted.380010.
Uygun N., Satar S., 2008. The current situation of citrus pests and their control methods in Turkey. Integrated Control in Citrus Fruit Crops IOBC-WPRS Bulletin, 38, 2-9.