Şanlıurfa Merkez ilçe bağlarında Salkım güvesi [Lobesia botrana Denis Schiffermüller (Lepidoptera: Tortricidae)]’nin ergin popülasyon değişimi ve bulaşma oranının belirlenmesi
Bu çalışma, 2010 ve 2011 yıllarında Şanlıurfa Merkez ilçeye bağlı Öğütçü ve Ulubağ köyü bağlarında yürütülmüştür. Çalışmada, Salkım güvesi [Lobesia botrana Denis Schiffermüller (Lepidoptera: Tortricidae)]'nin popülasyon dinamiklerinden ilk ergin uçuşu, popülasyon dalgalanması, popülasyonun yoğun olduğu dönemler, son ergin uçuşu, doğal şartlarda tahmini döl sayısı ve bağlardaki bulaşma oranınm belirlenmesi amaçlanmıştır. Ergin popülasyon değişimi eşeysel çekici tuzaklarla izlenmiştir. Tuzaklar, haftalık olarak kontrol edilmiştir. Bulaşma oranmı belirlemek için, her bahçeden rastgele seçilen 20 omcadan toplam 100 salkım kontrol edilmiştir. Çalışma sonucunda, L. botrana erginlerinin nisan sonundan itibaren ilk kez görülmeye başladıkları ve ekim ayının ilk yarısma kadar doğada aktif oldukları belirlenmiştir. Zararlmın Öğütçü köyünde 2010 yılında toplam 1333 ergin/tuzak, 2011 yılında 520 ergin/tuzak değerinde popülasyon oluşturduğu, en yüksek popülasyonun 14 Temmuz 2010 tarihinde ortalama 287 ergin/tuzak ile Öğütçü'de oluştuğu, buna karşılık Ulubağ köyünde popülasyonun oldukça düşük olduğu (39 ergin/tuzak) belirlenmiştir. Ulubağ köyünde çalışmanın her iki yılmda da belirgin tepe noktası oluşmamış, buna karşm Öğütçü köyünde, 2010 yılında üç, 2011 yılında ise dört tepe noktası oluşmuştur. Zararlmın Şanlıurfa'da doğal şartlarda tahmini olarak 3-4 döl verebildiği belirlenmiştir. Öğütçü köyündeki bağda bulaşma oranının yıllara göre sırasıyla %52 ve %34, Ulubağ köyünde ise %4 ve %2 olduğu belirlenmiştir. Şanlıurfa'da bağlarda haziran ortası ve temmuz ortasında yapılacak birer ilaçlamanın zararlı ile mücadele için yeterli olacağı kanaatine varılmıştır.
Determination of adult population fluctuation and infestation rate of European grapevine moth [Lobesia botrana Denis Schiffermiiller (Lepidoptera: Tortricidae)] in the vineyards in Şanlıurfa Central county
This study was conducted in Öğütçü and Ulubağ Villages’ Vineyards in Central County of Şanlıurfa province during the 2010 and 2011 years. In the study, it was intended to determine the first adult emergence, population fluctuation, the highest population periods, the latest adult flight, number of generations per year in nature and infestation rate of European grapevine moth [Lobesia botrana Denis Schiffermiiller (Lepidoptera: Tortricidae)]. Adult population development was monitored by sexual pheromone traps. The traps are monitored weekly. Infestation rate of European grapevine moth was determined by controlling 100 clusters of 20 vines. As result of the study, first adult flight of L. botrana began at the end of April and the pest was active in nature until first half of October. The pest showed high population in Öğütçü with 1333 adult/trap/year in 2010 and 520 adult/trap/year in 2011 while showed low adult population in Ulubag with 39 adult/trap/year. The highest population was observed as 287 adult/trap on July 14 in 2010 in Öğütçü. In Ulubağ, clear peak point did not occur in both years, whereas three and four peak points were observed in Öğütçü during 2010 and 2011, respectively. It was determined that the pest could complete 3-4 generations in nature per year in Şanlıurfa. The infestation rate of L. botrana was determined as 52% and 34% in the Vineyards of Öğütçü while the rates were only 4% and 2% in Ulubag. It was concluded that the pest can be suppressed by insecticide applications one time in mid—June and mid—July in Sanliurfa.
___
- Anonim 2008. Zirai Mücadele Teknik Talimatı (Meyve ve Bağ Zararlıları, Cilt: 4), T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı, Ankara, 388 s.
- Anonim 2010. Şanlıurfa Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Koordinasyon ve Tarımsal Veriler Şube Müdürlüğü verileri.
- Anonymous 2013a. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) resmi verileri. http://faostat.fao.org/site/S67/DesktopDefault.aspx?PageID=567#ancor (Erişim tarihi: 04.12.2013).
- Anonymous 2013b. University of California Agriculture Natural Resources, Statewide Integrated Pest Management Program, European Grapevine Moth Provisional Guidelines. http://WWW.ipm.ucdavis.edu/EXOTIC/eurograpevinemoth.html (Erişim tarihi: 16.11.2013).
- Albayrak A. 2004. Çanakkale İli Bağ Alanlarında Zararlı Salkım Güvesi (Lobesia botrana den.-schiff)’nin Popülasyon Gelişmesi ve Döl Sayısının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale, 89 s.
- Altındişli F. Ö., Kısmalı, Ş. 1996. Ege Bölgesi’nde Salkım Güvesi, Lobesia botrana Den.
- Schiff. (Lepidoptera: Tortricidae) ile Mücadelede Kitle Halinde Tuzakla Yakalama Yönteminin Uygulanma Olanakları. Türkiye III. Entomoloji Kongresi Bildirileri. 24-28 Eylül 1996, Ankara, 356-365
- Altındişli F.Ö., Koçlu T., Hepdurgun B. and Charmillot P. J. 2002. Early Studies on the effectiveness of mating disruption technique against Lobesia botrana Den. Schiff. in the seedless sultana vineyards of the Aegean Region in Turkey. Proceedings of IOBC Meeting on Pheromones and other Semiochemicals in Integrated Production. Erice, İtaly, 22-27.
- Aslan M. M. ve Güzel G. 2009. Bacillus thuringiensis var. kurstaki’nin Salkım güvesi (Lobesia botrana (Den. Schiff.)) (Lepidoptera: Tortricidae) ve yararlılara karşı etkilerinin araştırılması. KSÜ Doğa Bil. Derg., 12(2): 44—51.
- Aslan M. M., Mart C., Işıkber A., Tunaz H., Karadağ S., Akgün A. 2007. Kahramanmaraş ve çevre iller bağ alanlarında kimyasal mücadeleye alternatif yöntemler üzerinde araştırmalar. TÜBİTAK-TOGAV-1030065. (Yayımlanmamış).
- Ataç Ö., Bulut H., Çevik T. 1990. Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den. Schiff.)’ne Karşı Bacillus thuringiensis’in Tek Başına ve Carbaryl’in Düşük Dozu ile Birlikte Etkisinin Araştırılması. Türkiye II. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri. 26-29 Eylül 1990, Ankara, 127-135.
- Erkan M., Ataç Ö., Altındişli Ö., Göven M. A., Erkılıç L., Tokgönül S., Kaplan C. ve Uçkan A. 1999. Bağ Entegre Mücadele Teknik Talimatı. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı, Ankara, 96 s.
- Kaçar N. 1982. Ege Bölgesi koşullarına uygun bazı üzüm çeşitlerinde, Salkım güvesi Lobesia botrana (Den. Schiff.) (Lep., Tortricidae)’nin zararı üzerinde gözlemler Türk. Bit. Kor. Derg., 6: 105-109.
- Kaplan C. ve Çınar M. 1998. Güneydoğu Anadolu Bölgesi bağlarında ana ve ekonomik öneme sahip zararlılar ile yararlılarm yıllık popülasyon değişimleri ve zararlılarm mücadeleye esas kritik biyolojik dönemlerinin saptanması. http://www.dzmae. gov.tr/sayfalar-tr/belgeler/yay% C4%B 1nlar/meyvevebagzararl% C4°/oB11ar%C4°/oB1.pdf (Erişim tarihi: 28.11.2013
- Kısakürek, Ö. R. 1972. Güney Anadolu Bölgesi bağlarında Salkım güvesi Lobesia botrana Den. Schiff.’in yayılışı, bulaşma oranı, parazitoid ve predatörleri üzerinde ön çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 12(3): 183-186.
- Kiracı M. A., Özeri C., Hurma H. ve Cankurt M. 2013. Türkiye’de üzüm üretiminin son 50 yıllık değişimi ve 2023 yılı üretim-ihracat tahminleri. 8. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu, 25 -28 Eylül 2013, Konya, 01.
- Kovancı B., Türkmen C., Kumral N.A. 2005. İznik (Bursa) ilçesindeki bağlarda zararlı Salkım güvesi [Lobesia botrana (Den.-Schiff.) (Lep.: Tortricidae)]’nin ergin popülasyon dalgalanması üzerinde araştırmalar. 6. Türkiye Bağcılık Sempozyumu, 19-23 Eylül 2005, Tekirdağ, Cilt: 1, 289-296.
- Louis F. and Schirra K. J. 2001. Mating disruption of Lobesia botrana (Lepidoptera: Tortricidae) in vineyards with very high population densities. Pheromones for insect control in orchards and vineyards, IOBC wprs Bulletin, 24(2): 75-79.
- Milonas P. G., Savopoulou-Soultani M. and Stavridis D. G. 2001. Day-degree models for predicting the generation time and flight activity of local populations of Lobesia botrana (Den. Schiff.) (Lep., Tortricidae) in Greece. Journal of Applied Entomology, 125(9-10): 515-518.
- Özpmar A., Albayrak A. ve Görür S. E. 2004. Çanakkale ili bağ alanlarında Salkım güvesi [Lobesia botrana Den.& Schiff. (Lepidoptera: Tortricidae)]’nin popülasyon gelişmesi ve döl sayısının belirlenmesi. Türkiye I. Bitki Komma Kongresi, 08-10 Eylül 2004, Samsun, 101.
- Öztürk N., Acıöz, S. 2010. Tarsus (Mersin) bağlarında zararlı Salkım güvesi [Lobesia botrana Den. Schiff. (Lepidoptera: Tortricidae)]’nin ergin popülasyon değişimi. Bitki Koruma Bülteni, 50 (3): 111-120.
- Öztürk N. ve Şahin Y. 2013. İslâhiye (Gaziantep) bağlarında Salkım güvesi, Lobesia botrana Den. Schiff. (Lepidoptera: Tortricidae)’nın ergin popülasyon değişimi. Alatarım, 12(1): 49-55.
- Sharon R., Zahavi T., Soroker V. and Harari A. R. 2009. The effect of grape vine cultivars on Lobesia botrana (Lepidoptera: Tortricidae) population levels. Phytoparasitica, 82(2): 187-193.
- Şekerden Çağlar Y. 2009. Hatay İli Bağ Alanlarındaki Zararlılar, Yayılışları, Parazitoit Ve Predatörler İle Bağ Salkım Güvesi, Lobesia botrana (Denis Schiffermüller) (Lepidoptera: Tortricidae)’nın Popülasyon Gelişmesinin Belirlenmesi. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 126 s.
- Theodoros M. 2006. Yield loss quantification and economic injury level estimation for the carpophagous generations of the European grapevine moth Lobesia botrana Den. et Schiff. (Lepidoptera: Tortricidae). International Journal of Pest Management, 52(2): 141—147.
- Turanlı F., Birğücü A. K., Gümüş E., Güzel B. ve Karsavuran Y. 2011. Lobesia botrana Dn. Sch. (Lepidoptera: Tortricidae)’nm farklı üzüm çeşitlerini tercihi üzerine araştırmalar. Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 28'30 Haziran 2011, Kahramanmaraş, 32.
- ISSN: 0406-3597
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1952
- Yayıncı: Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
Sayıdaki Diğer Makaleler
Abbas MOL, Deniz ŞİRİN, Mehmet Sait TAYLAN
Ali ÖZPINAR, Burak POLAT, Ali Kürşat ŞAHİN, Sakine ÖZPINAR
Eda AKSOY, Z. Filiz ARSLAN, Serdar EYMİRLİ, Özcan TETİK, Ö. Volkan BAYRAKTAR, Göksel ARMAĞAN