Orta Anadolu Bölgesi’nde yaprağı yenen sebzelerde görülen fungal hastalıkların belirlenmesi

Sebzeler içerdikleri karbonhidrat, yağ, protein, vitamin ve mineraller gibi makro ve mikro besinler açısından insan beslenmesi için önemlidir. Sebze üretiminde fungal hastalıklar büyük ekonomik kayıplara yol açabilmektedir, bu kayıpları engellemek için bitki koruma çalışmaları büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada marul, nane, maydanoz, dereotu, roka ve tere üretimini kısıtlayan faktörlerin başında gelen fungal hastalıkların ve yaygınlıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Orta Anadolu Bölgesi’nde yapılan bu çalışmada, Eskişehir, Ankara ve Konya illerinde 2015-2017 yılları arasında çalışmalar yürütülmüş, saptanan fungal hastalık etmenlerinin morfolojik teşhisleri yapılmış, patojenisite denemeleri yürütülmüş ve bölgedeki yaygınlık oranları belirlenmiştir. Hastalık belirtisi gösteren bitkilerden izolasyonlar yapılmış, elde edilen izolatlar eğik agar, -20 ºC ve -80 ºC’de saklanmıştır. Çalışmalar sonucunda marul örneklerinde Sclerotinia sclerotiorum, Rhizoctonia solani, Alternaria alternata, Fusarium oxysporum; maydanozda Septoria petroselini, Fusarium solani, Rhizoctonia solani; dereotunda Erysiphe heraclei; rokada ve terede ise Albugo candida tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

marul, nane, maydanoz, dereotu, roka, tere, fungal hastalık, yaygınlık, Orta Anadolu

Determination of fungal diseases of leafy vegetables in Middle Anatolia Region

Vegetables, sources of macro and micronutrients such as carbohydrate, fat, protein, vitamin and minerals are important for human nutrition. In vegetable production, fungal diseases can cause significant economic losses and plant protection studies are of great importance to prevent these losses. The aim of this project is to detect the fungal diseases and prevalence that mainly damage the production of lettuce, parsley, dill, arugula, and cress. This study conducted in Central Anatolia Region was carried out in the provinces of Eskişehir, Ankara, and Konya between 2015-2017. Morphological and molecular diagnosis of fungal diseases and prevalence rates were determined in the region. Isolations were made from the diseased plants and the isolates were stored at -20 ºC and -80 ºC. As a result of the studies Rhizoctonia solani, Sclerotinia sclerotiorum, Fusarium oxysporum, and Alternaria alternata in lettuce; Septoria petroselini, Fusarium oxysporum, and Rhizoctonia solani in parsley; Erysiphe heraclei in dill; Albugo candida in both arugula and cress were detected.

Keywords:

lettuce parsley, dill, arugula, cress, mint, purslane, fungal diseases, prevalence, Central Anatolia,

PDF

___

Ahmad Q., Sharma R.N., 1990. Sources of resistance to Fusarium wilt of chickpea in Bihar. International Chickpea Newsletter, 23, 20-21.
Anonim 2017. Türkiye İstatistik Kurumu verileri, www.tuik. gov.tr (Erişim tarihi: 02.01.2019)
Anonymous 2014. FAOSTAT, Crops data. www.fao.org (Erişim tarihi: 01.02.2019)
Arslan A., 2000. Orta Anadolu Bölgesinde ticari olarak ıspanak üretilen alanlardaki fungal hastalıklar ile etmenlerinin tanılanması, bu hastalıkların yaygınlık ve yoğunluklarının belirlenmesi, mildiyö etmeni Peronospora farinosa f.sp. spinaciae ırkları ve oluşturduğu hastalığa karşı etkili ilaçların saptanması, (Doktora tezi), Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın, 138 s.
Auster I.M., Sneh B., 1998. Induced resistance of cucumber seedlings caused by some non-pathogenic Rhizoctonia (np- R) isolates. Phytoparasitica, 26, 1.
Booth C., 1971. The genus Fusarium. Commonwealth Mycological Institue, Kew, Surrey, England, 237 p.
Bora T., Karaca İ., 1970. Kültür bitkilerinde hastalığın ve zararın ölçülmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yardımcı Ders Kitabı, No:167, Ege Üniversitesi Matbaası, Bornova, 43 s.
Bulajıć A., Djekic I., Lakic N., Krstic B., 2009. The presence of Alternaria spp. on the seed of apiaceae plants and their influence on seed emergence. Archives Biological. Science, Belgrade, 61 (4), 871-881.
Ellis M.B., 1971. Dematiaceous Hyphomycetes. Commonwealth Mycological Institue, Kew, Surrey, England.
Ellialtıoğlu Ş., Sevengör Ş., Sezik E., 2007. Şanlıurfa’da nane tarımının geliştirilmesi üzerinde çalışmalar. Şanlıurfa GAP GİDEM Bilgilendirme Toplantısı, 30 Mart 2007, Seminer Notları (Yayımlanmamış) http://iller.gidem.org/Sanliurfa/ TibbiAromatikBitkiler.aspx (Erişim tarihi: 15.01.2019)
Hershman D.E., 1986. Etiology of parsley damping-off and influence of temperature on disease development. Plant Disease, 70, 927-930
Koike S.T., Henderson D.M., Butler E.E., 2001. Leaf spot disease of spinach in California caused by Stemphylium botryosum. Plant Disease, 85,126-130.
Kunwar I.K., Satyaprasad K., Ramarao P., 1989. Histopathology of chickpea plants infected with Fusarium oxysporum f.sp. ciceri. International Chickpea Newsletter, 20,17-18.
Kurt S., 2003. First report of Septoria blight of parsley caused by Septoria petroselini in the Mediterranean Region of Turkey. Plant Disease, 87 (1), 99.
Larsson M., Gerhardson B., 1992. Disease progression and yield losses from root diseases caused by soilborne pathogens of spinach. Phytopathology, 82, 403-406.
Marraiki N., Siddiqui I., Rizwana H., Javaid A., 2012. First report of Alternaria alternata leaf spots on spinach in Saudi Arabia. The Journal of Animal & Plant Sciences, 22 (1), 247- 248.
Mert-Türk F., Mermer D., 2004. Çanakkale örtüaltı Sclerotinia Yaygınlığının ve miselyal uyum gruplarının saptanması. Mustafa kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9 (1-2), 1-8.
Nawrocki J., 2004. Occurrence of fungal diseases on parsley seedlings (Petroselinum sativum Hoffm.). Acta fytotechnica et zootechnica, Vol. 7, 2004, Special Number, Proceedings of the XVI. Slovak and Czech Plant Protection Conference organised at Slovak Agricultural University in Nitra, Slovakia.
Nawrocki J., Mazur S., 2007. Effectiveness of Biochikol 020 Pc in the control of carrot and parsley pathogens. Polish Chitin Society, Monograph XII, 2007, 211-215 p.
Onaran A., Yanar Y., 2009. Türkiye’de Sclerotinia sclerotiorum (Lib.) De Bary üzerinde yapılan çalışmalar. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 2 (2), 7.
Omranpour M., Abbasi S., Bahraminejad S., 2011. Evaluation of the inhibitory effect of some plant crude extracts against Albugo candida, the causal agent of white rust. World Academy of Science, Engineering and Technology, 58, 362- 364.
Polat Z., Coşkuntuna A., 2014. Örtüaltında yetiştirilen marulda kurşuni küf (Botrytis cinerea Pers.) hastalığına karşı mücadele imkânlarının araştırılması. Bitki Koruma Bülteni, 54 (4), 371-380.
Selçuk F., Erdoğdu M., Akgül H., Hüseyin E., 2009. The genus Septoria Sacc. in Turkey, Mycopathology, 781, 21-28. Sherf A.F., MacNab, A.A., 1986. Vegetable diseases and their control-spinach downy mildew (blue mold). John Wiley & Sons. Inc., 728 p.
Sneh B., Burpee L., Ogoshi A., 1991. Identification of Rhizoctonia species. The American Phytopathological Society. St. Paul. Minnesota, USA.
Soylu E.M., Soylu S., 2003. First report of powdery mildew caused by Erysiphe heraclei on dill (Anethum graveolens) in Turkey. Plant Pathology, 52, 423.
Soylu S., Soylu E.M., Kurt Ş., 2010. Downy mildew outbreak on parsley caused by Plasmopara petroselini in Turkey, 59 (4), 799.
Soylu S., Sertkaya E., Üremiş İ., Bozkurt A., Kurt Ş., 2017. Hatay ili marul (Lactuca sativa L.) ekim alanlarında görülen önemli hastalık etmenleri, zararlı ve yabancı ot türleri ve yaygınlık durumları, Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, ISSN:1300-9362 22 (1), 23-33.
Tok F.M., 2008. Chemical control of Septoria blight of parsley caused by Septoria petroselini. Turk Journal Agriculture Forestry, 32, 487-494.
Ünlü M.H, Boyraz N., 2010. Konya ilinde tüketime sunulan meyve ve sebzelerde patojen fungal flora ve bulunuş oranlarının belirlenmesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 24 (1), 70-79.
Vakalounakis D.J., 2013. First record of white rust, caused by Albugo occidentalis, on spinach in Greece. Plant Disease, 97 (9), 1253 p.