Pervin ERDOĞAN, Aydemir BARIŞ, Yasin Nazım ALPKENT

Orta Anadolu bölgesinde Domateslerde zararlı olan Domates güvesi [Tuta absoluta Meyrick (Lepidoptera: Gelechiidae)]’nin sürveyi ile popülasyon takibi

Ülkemizde 2009 yılında Ege ve Akdeniz bölgesinde tespit edilen ve hızlı bir şekilde diğer bölgelere yayılan Domates güvesi (Tuta absoluta Meyrick) domatesin ana zararlısı konumuna geçmiştir. Domates güvesi Anadolu Bölgesi’nde 2011 yılında hemen hemen bütün illerde tespit edilmiştir. Bu çalışmada, Orta Anadolu Bölgesi’nde Domates güvesi’nin sürveyi ile popülasyon takibi ortaya konulmuştur. Sürvey çalışmaları Ankara, Konya, Eskişehir, Zonguldak ve Bartın illerinde açık alanda ve örtüaltında yürütülmüş, popülasyon takibi çalışmaları Ankara ilinde açık alanda yapılmıştır. Survey çalışmaları sonucunda, Orta Anadolu Bölgesi’nin Ankara, Konya, Eskişehir, Zonguldak ve Bartın illerinin Domates güvesi ile bulaşık olduğu ortaya konulmuştur. Popülasyon takibi çalışmalarında ise, 2011 yılında ilk ergin çıkışı 8.6.2011 tarihinde belirlenmiş, tuzağa yakalanan en fazla ergin sayısı (211adet/tuzak) 19.10.2011 tarihinde tespit edilmiştir. 2012 yılında ilk ergin çıkışı 14.5.2012 tarihinde olmuştur. Tuzakta yakalanan en fazla ergin sayısı (175 adet/tuzak) 16.11.2012 tarihinde kaydedilmiştir.

Survey and population monitoring of Tomato leaf miner [Tuta absoluta Meyrick (Lepidoptera:Gelechiidae)] in the Central Anatolia region

Tuta absoluta identified in Aegean and Mediterranean regions in 2009, and faster widespread other area becomes key pest of tomato. It has been determined that all provinces in central Centrum Anatolia Region in 2010. In this study, the survey and development of populationof Tuta absoluta were conducted. Survey studies were conducted on greenhouse and open field in Ankara, Konya, Eskişehir, Bartın and Zonguldak in Central of Anatolia Region. The population development was carried out by using pheromone traps in open field in Ankara. As a result, surveys and population development determined to be infested with Tuta absoluta all provinces in Central Anatolia. As for the population development, it was determined that the date first adult emergence on 04.05.2011 and 14.05.2012 were respectively. The highest adult emergence (175 adults trap) occurred on 16.11.2011. In 2012, the first adult emergence was recorded on 05.14.2012. The highest of adults (175 adult/trap) in a trap was recorded on 16.11.2012.

PDF

___

Anonim. 2011. Örtüaltı Sebze Entegre Mücadele Teknik Talimatı. Ankara, s. 42-47. Anonymous. 2012. Food and Agriculture Organization. //htp.www.fao.org. /site/ (erişim tarihi 01.02.2014)
Anonymous. 2005. Tuta absoluta. Data sheets on quarantina pests. European and Mediterranean Plant Protection Organization. EPPO Bulletin 35, 434-435.
Balzan M.V. and Moonen. A. C. 2011. "Management strategies for the control of Tuta absoluta Meyrick (Lapidoptera: Gelechiidae) and their effectives"EPPO/IOBC/FAO/Neppo Joint International Symposium on the Management of Tuta absoluta (16-18 November 2011, Agadir/Morocco), 25 pp.
Çalışkaner S., Dörtbudak N. Has A. 1989. Orta Anadolu Bölgesi'nde Patateslerde Zarar Yapan Patates Güvesi (Phthorımaea Operculella Zeller) Üzerinde Sürvey Çalışmaları. Bitki Koruma Bülteni. 29 (1-2): 65-74.
Erdoğan P. ve BarıG A. 2005. Orta Anadolu Bölgesi Örtüaltı Domates Yetiştiriciliği Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi. (Yayımlanmamış Tagem Projesi).
Franca F.H.,1993. Por quanto tempo conseguiremos conviver com a traca-do-tomateiro. Hortic. Bras. 11:176-178.
Has A. Dörbudak N.,ÇalıGkaner S., Erdoğan P. ve Aydemir M. 1996. Orta Anadolu Bölgesi"nde solanaceae familyası bitkilerinde zarar yapan Patates güvesi [Phthorimae operculella (Zeller)]"nin yayılışı, bulaşma oranları, yoğunlukları ve zarar şekilleri ile mücadeleye esas olacak biyolojik ve ekolojik faktörlerin saptanması üzerinde araştırmalar (Yayımlanmamış Tagem Projesi).
Kılıç T. 2011. Domates güvesi[Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) ]"nin Türkiye"deki yayılışı ve mücadelesine yönelik alınan önlemle.Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 496 s. 28-30 Haziran 2011, Kahramanmaraş
Mamay M. ve Yanık E. 2012. Şanlıurfa"da domates alanlarında Domates güvesi Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae)"nin ergin popülasyon gelişimi. Türk Entomol. Bült., 2(3):189-198.
Miranda M.M.M.,Picanço., M., Zannuncio J.C. and Guedes R.N.C. 1998. Ecological Life Table of Tuta absoluta (Meyrick)(Lepidoptera:Gelechiidae). Biocontrol Science and Technology. 8,597-606.
Nannini, M., Atzori, F., Murgia, G., Pisci, R. and Sanna, F. (2012), Use of predatory mirids for control of the tomato borer Tuta absoluta (Meyrick) in Sardinian greenhouse tomatoes. EPPO Bulletin, 42: 255-259. doi: 10.1111/epp.2563
Pereyra P.C. and Sanches N. 2006. Effect of two Solanaceous plants on developmental and population parameters of the tomato leafminer, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae). Neotropical Entomology 35: 671-676.
Raman, K. V., 1980. Potato tuber moth. Technical Information Bulletin 3. International Potato Center, Apartado 5969, Lima, Peru, 13.
Tatlı E. ve Göçmen H., 2011. Domates Güvesi, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae)" nın Batı Akdeniz Bölgesi Domates Üretim Alanlarında Yayılışının ve Populasyon Değişiminin İzlenmesi. Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri 28-30 Haziran 2011, Kahramanmaraş.9-44.
Vercher R., Calabuing A., Felipe C. 2010. Ecología, muestreos yumbrales de Tuta absoluta (Meyrick). Phytoma España 217: 23-26.
Von, Arx, R., Goueder J. , Cheikh M. and Ben Temine A.. 1987. Integrated control of potato tuber moth (Phthorimae operculella (Zeller) in Tunusia. Insect Sci. Applic., 8(4-5-6): 989-994.
Zümreoğlu S., Özar. A.G., Kaya N., Genç H., Akbulut N., Hıncal P. ve Yaşarakıncı N.1996. Ege Bölgesinde Tütün gebesi [Phthorimae operculella (Zeller)]"nin ergin popülasyon seyrinin izlenmesi, doğal düşmanlarının tesbiti ve mücadele yöntemlerinin araştırılması. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 24-28 Eylül 1996, Ankara.