Doğu Akdeniz Bölgesi zeytinlerinde iki yeni lepidopter, Gymnoscelis rufifasciata (Haworth) (Geometridae) ve Lobesia botrana (Denis & Schiffermüller) (Tortricidae)’nın yayılışı, zararı ve kısa biyolojisi üzerine gözlemler

Gymnoscelis rufifasciata (Haworth) (Geometridae) polifag bir zararlı olup, çoğunlukla zeytin, turunçgil, mısır ve sorgumda beslenir. Salkım güvesi, Lobesia botrana (Denis & Schiffermüller) (Tortricidae)’da polifag bir tür olmasına karşın bağ alanlarının ana zararlısı olarak bilinir. Bu çalışmada zeytinlerde zarar yaptığı belirlenen iki yeni lepidopter zararlısı, G. rufifasciata’nın morfolojisi ve L. botrana’nın yayılışı, zararı ve kısa biyolojisi çalışılmıştır. Çalışma 2008-2010 yılları arasında Doğu Akdeniz Bölgesi’nde bulunan Adana, Gaziantep, Osmaniye, Hatay, Mersin, Kahramanmaraş ve Kilis illeri zeytin bahçelerinde yürütülmüştür. İki türün zeytin bahçelerindeki yayılış alanlarını belirlemek amacıyla, zararlıların değişik biyolojik dönemleri ile bulaşık zeytin sürgünleri laboratuvara getirilerek kültüre alınmış ve erginler elde edilmiştir. Yedi ilde çalışma süresince yapılan sürveylerde toplam 834 zeytin bahçesinden örnekleme yapılmıştır. Bunlardan on beş zeytin bahçesinin G. rufifasciata ilesekizinin ise L. botrana ile bulaşık olduğu belirlenmiştir. G. rufifasciata Adana, Hatay ve Mersin ili zeytin bahçelerinde 11 Mayıs ile 18 Haziran tarihleri arasında, L. botrana ise Hatay ve Mersin’de 12 Mayıs ile 02 Temmuz arasında bulunduğu belirlenmiştir. G. rufifasciata’nınlarvalarının zeytinin çiçeklerinde ve meyvelerinde beslenerek, kuruyup dökülmelerine neden olduğu tespit edilmiştir. L. botrana’nın ise özellikle zeytinlerin çiçeklenme döneminde çiçek tomurcuklarıyla beslendiği belirlenmiştir. İki türün yayılış alanlarının çok sınırlı ve zarar oranının ise önemsiz olduğu sonucuna varılmıştır. G. rufifasciata ve L. botrana’nın ülkemiz zeytin bahçelerinde beslendiği ilk defa bu çalışma ile ortaya çıkarılmıştır.

Observation on short biology, damage and distribution of two new Lepidoptera, Gymnoscelis rufifasciata (Haworth) (Geometridae) and Lobesia botrana (Denis & Schiffermüller) (Tortricidae), on olives of the eastern Mediterranean region

Gymnoscelis rufifasciata (Haworth) (Geometridae) is a polyphagous species which mostly attacks olive, citrus, maize and sorghum. Grape moth, Lobesia botrana (Denis & Schiffermüller) (Tortricidae) is also a polyphagous species which is known as main pest on the grape trees. Short biology, damage, distribution of two new lepidopteron pests on olive trees, morphologyof G. rufifasciata and L. botrana were studied in this study. The study was conducted in the eastern Mediterranean region including Adana, Gaziantep, Osmaniye, Hatay, Mersin, Kahramanmaraş, and Kilis between 2008 and 2010. The twigs infested by different biological stages of two lepidopteran were brought from the olive groves and cultivated for adults in the laboratory. A hundred shoots 30 cm from 25 trees for each grove were randomly checked for larvae and pupae at a time. It was surveyed in 834 olive groves of seven provinces during this study. Among of them, fifteen and eight olive groves was determined to be infested with G. rufifasciata and with L. botrana, respectively. Once G. rufifasciata was found in olives of Adana, Hatay and Mersin provinces between 11 May and 18 June, L. botrana was distrubution in olive orchards of Hatay and Mersin provinces between 12 May and 02 July. As G. rufifasciata fed on the flowers and fruit of olive, it caused to dry them and later fell to the ground. The larva of L. botrana was determined especially fed on bloom and flowers at the olive flowering period. G. rufifasciata and L. botrana were recorded for the first time are fed on olives of our country, but less damage rate and widespread were no found as being important in olive groves.

Keywords:

Gymnoscelis rufifasciata, Lobesia botrana, biology, damage distribution, olive,

PDF

___

Alford D.V. 2014. Pests of Fruit Crops: A Colour Handbook, Second Edition. https://books.google.com.tr/books (erişim tarihi: 01.04.2015).
Altay M., Gürses A., Erkam B. ve Tüzün Ş. 1978. Marmara Bölgesi'nde Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den.&Schiff.), Lepidoptera: Tortricidae)'nin Biyoekolojisi ve Mücadelesi ile Kullanılan İlaçların Bakiye Durumları Üzerinde Araştırmalar. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Araştırma Şubesi, sayı: 8, s. 56-58.
Anonymous 2014. 2013 Yılı Zeytin ve Zeytinyağı Raporu. 2014. T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü. 25 sayfa, http:// koop.gtb.gov.tr/data/ (erişim tarihi: 01.04.2015).
Anonymous 2015. Olive geometrid moth, Gymnoscelis rufifasciata Haworth. http://www7.inra.fr/hyppz/RAVAGEUR/6gympum.htm (erişim tarihi: 01.04.2015).
Bora T. ve Karaca İ. 1970. Kültür Bitkilerinde Hastalığın ve Zararın Ölçülmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Ders Kitabı No: 167, 43 s.
Dara R. 2010. Sofralara Geldi Bahar Baharatlar- Kokulu Otlar Yerel ve Evrensel Tatlar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 528 s.
Gilligan T. M., Epstein M. E., Passo, S. C., Powell J. A. Sage O. C. and Brown, J. W. 2011. Discovery of Lobesia botrana ([Denis & Schiffermüller]) in California: An Invasive Species New to North America (Lepidoptera: Tortricidae). Proceedings of the Entomological Society of Washington, 113 (1), 14-30.
Kaplan M. ve Karaöz Arıhan S. 2011.Antik Çağdan Günümüze Bir Şifa Kaynağı: Zeytin ve Zeytinyağının Halk Tıbbında Kullanımı. 21-24 Kasım 2011 tarihinde VIII. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi (İzmir/Özdere).
Kimber I. 2015.UKMOTH: Double-striped Pug Gymnoscelis rufifasciata (Haworth, 1809) http://ukmoths.org.uk/show.php?bf=1862 (erişim tarihi: 01.04.2015).
Koçak A. Ö. and Kemal M. 2009. Revised checklist of the lepidoptera of Turkey. Centre for Entomological Studies 17: 1-150.
Lazarov A. and Grigorov P. 1961. Karantinana Rastenijata. Zemizdat, Sofia, 258 pp.
Mironov V. 2003. The geometrid moths of Europe. Vol. 4: Larentiinae II (Perizomini and Eupitheciini). Apollo Books, Stenstrup, Denmark, 463p.
Nagarkatti S. A., Muza J., Saunders M. C. and Tobin P.C. 2002. Role of the egg parasitoid Trichogramma minutum in biological control of the grape vine moth. Biocontrol, 47: 373-385.
Özdemir M. 2005. Bolu ve Düzce İllerinin (Kuzey Batı Anadolu) Geometridae (Lepidoptera) Faunası Üzerine Araştırmalar. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. Cent. Ent. Stud., Priamus Suppl. 7: 1-54, figs.
Öztürk N. ve Acıöz S. 2010. Tarsus (Mersin) bağlarında zararlı Salkım güvesi [Lobesia botrana Den.&Schiff. (Lepidoptera: Tortricidae)]'nin ergin popülasyon değişimi. Bitki Koruma Bülteni, 50 (3), 111-120.
Roditakis N. E. 1988. Factors affecting population size of grapes berry moth Lobesia botrana Den. & Schiff. in Crete. In: Cavalloro R (ed) Influence of environmental factors on the control of grape pests diseases and weeds. ECC publications, Balkema, Amsterdam, pp. 69-76.
Saddik A. and El-Miniawi S.F. 1978. A study on infestation of artichoke Cynara cardunculus v. scalymus L. by looper caterpillars and other pests. Conference Title Proceedings of the Fourth Conference of Pest Control, September 30 - October 3, 1978. (Part I).
Savopoulou-Soultani M., Milonas P. G. and Stavridis D. G. 1998. Role of availability of food to the adult Lobesia botrana (Lepidoptera: Tortricidae) in its reproductive performance. Journal of Economic Entomology, 91 (6), 1341-1348.
Savopoulou-Soultani M., Stavridis D.G. and Tzanakakis M.E. 1990. Development and reproduction of Lobesia botrana on vine and olive inflorescences. Journal Entomologia Hellenica, 8, 29-35.
Sciarretta A., Zinn A., Mazzocchetti A. and Trematerra P. 2008. Spatial analysis of Lobesia botrana (Lepidoptera: Tortricidae) male population in a mediterranean agricultural landscape in central Italy. Environ Entomol., 37 (2), 382-90.
Skou P. 1986. The Geometroid Moths of North Europe (Lepidoptera: Drepanidae and Geometridae). Editor leif lyneborg, E. J. Brill/ Scavdinavian Science press. Copenhegan. Entomonograph, vol. 6. p. 194.
Stoeva R. 1982. Food-plants of the grape moth (Lobesia botrana Schiff.) in Bulgaria. Journal Gradinarska i Lozarska Nauka, 19 (2), 83-90.
Theodoros M. 2006. Yield loss quantification and economic injury level estimation for the carpophagous generations of the European grapevine moth Lobesia botrana Den. et Schiff. (Lepidoptera: Tortricidae). International Journal of Pest Management, Volume 52, Number 2, April-June 2006, pp. 141-147 (7).
Thiery D. and Moreau J. 2005. Relative performance of European grapevine moth (Lobesia botrana) on grapes and other hosts. Oecologia, 1-10.
Varela L.G., Cooper M. and Lucchi A. 2013. Update of the Lobesia botrana program in California. University of Pisa, Pisa, Italy, http://www.iobc-wprs.org/pub/2013_WG _Viticulture_meeting_Ascona_CH/44-Varela. pdf (erişim tarihi: 01.04.2015).
Wagner W. 2015.Lepidoptera and their ecology (Gymnoscelis rufifasciata (Haworth, [1809])). Version 2005-2015. http://www.pyrgus.de/ Gymnoscelis_rufifasciata-_en. html (erişim tarihi: 01.04.2015).
Watson L. and Dallwitz M. J. 2003. British Insects: Pug moths (Lepidoptera-Geometridae) Version: 29th December 2011. http://delta-intkey.com (erişim tarihi: 01.04.2015).