Gürhan MUTLU, Sevda KIRBAĞ, Tamer ÜSTÜNER

Elazığ ili örtüaltı hıyar yetiştiriciliğinde görülen fungal hastalıkların belirlenmesi

Elazığ ilinde 2011-2014 yıllarında yürütülen bu çalışmanın amacı, örtüaltı işletmelerinde yetiştirilen Hıyar (Cucumis sativus) kültür bitkisinde görülen fungal hastalıkları, yaygınlık oranlarını ve hastalık şiddetlerini tespit etmektir. Elazığ’da son yıllarda bitkisel hastalıkların giderek artış göstermesi bu çalışmanın gerekçesini oluşturmuştur. Çalışma sırasında Elâzığ ili ve çevresinde bulunan örtüaltı işletmelerine fide dikiminden itibaren hasat süresince kontrol ve sürvey çalışması yapılmıştır. Hastalıklı olarak kabul edilen bitkiler laboratuvara getirilerek kontrol edilmiş ve fungusların saf izolatları elde edilerek teşhisleri yapılmıştır. Bu çalışma sonucunda 225 izolat elde edilmiştir. Tespit edilen hastalıklar ve hastalık şiddetleri; köklerde; Rhizoctonia solani (%32.64), Fusarium solani (%26.99), Fusarium oxysporum(%21.00)’dur. Yapraklarda ise Alternaria alternata (%35.28), Didymella bryoniae (%20.02), Stemphylium solani (%28.08), Phoma cucurbitacearum (%15.90), Pseudoperenospora cubensis (%36.54), Erysiphe cichoracearum (%20.29), Colletotrichum lagenarium (%11.79) olarak tespit edilmiştir. Hastalıkların yaygınlık oranları, köklerde; R. solani (%9.29), F. solani (%6.21) ve F. oxysporum (%6.47)’dur. Yapraklarda ise A. alternata (%16.37), D. bryoniae (%10.79), S. solani (%5.53), P. cucurbitacearum (%2.66), P. cubensis (%27.51), E. cichoracearum (%10.17) ve C. lagenarium (%9.63) olarak tespit edilmiştir. Bu verilere göre Elazığ bölgesi örtüaltı hıyar yetiştiricilik alanlarında en yaygın fungal patojenler P. cubensis, A. alternata ve D. bryoniae’dir. Hastalık şiddeti olarak tespit edilen fungal patojenler ise P. cubensis, A. alternata ve R. solani’dir. Örtüaltı hıyarlarda ortalama hastalık şiddeti % 24.85’ dir.

Anahtar Kelimeler:

Örtüaltı, Hıyar; Elazığ; Fungal Patojenler

Determination of Fungal Diseases in Greenhouse Cucumber in Elazığ Province

The aim of this study, which was carried out in Elazığ province between 2011 and 2014, is to determine the prevalence and the severity of fungal diseases observed in cucumber (Cucumis sativus) crop plant grown in greenhouse cultivation facilities. The motivation for this study is the progressive increase in plant diseases observed in Elazığ in recent years. During the research, control and survey studies were undertaken starting from planting seedlings until the harvesting of the crop in greenhouse businesses in Elazığ province and its neighboring areas. The plants that were considered to carry the disease were transported to the laboratory and diagnosis was performed on the pure isolates of fungi. As a result of this study, 225 isolates were obtained. The diseases detected and their respective severities were as follows: Rhizoctonia solani (32.64%), Fusarium solani (26.99%), and Fusarium oxysporum (21.00%) in the roots as well as Alternaria alternata (35.28%), Didymella bryoniae (20.02%), Stemphylium solani (28.08%), Phoma cucurbitacearum (15.90%), Pseudoperenospora cubensis (36.54%), Erysiphe cichoracearum (20.29%), and Colletotrichum lagenarium (11.79%) on the leaves. The prevalence of the diseases was R. solani (14.90%), F. solani (18.00%), and F. oxysporum (6.47%) in the roots as well as A. alternata (28.00%), D. bryoniae (24.30%), S. solani (6.90%), P. cucurbitacearum (5.90%), P. cubensis (27.51%), E. cichoracearum (14.80%), and C. lagenarium (7.50%) on the leaves. According to these data, the most common fungal pathogens in greenhouse cucumber cultivation areas of Elazığ are P. cubensis, A. alternata, and D. bryoniae. The fungal pathogens that were identified in terms of disease severity are P. cubensis, A.alternata, and R. solani. The disease severity in greenhouse cucumbers is 24.85%.

Keywords:

Greenhouse, Cucumber; Elazığ; fungal pathogens,

PDF

___

Aktaş H. 2001. Önemli Hububat Hastalıkları ve Survey Yöntemleri. Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü yayını, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı.
Anonim 1995. Zirai Mücadele Teknik Talimatları. T. C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü, Cilt-2, sayfa 13, Ankara 1995.
Anonim 2014. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Elazığ İl Md. Kayıtları. (Yayınlanmamış veri). Anonim 2015. Sebze Hastalıkları Standart İlaç Deneme Metotları. www.tarim.gov.tr/.../sebze%20hastalıkları%20standart%20i. S:68. (Erişim Tarihi: 04.03.2015)
Anonymous 1978. Methods for The Layout And Evaluation of Plant Prolection Field Trials. Plant Protection Development BASF. Aktiengesell-shchafl. Limburgerhof. Germany.
Arx J. A. 1987. Plant Pathogenic Fungi. J. Cramer. in der Gebrüder Borntraeger verlagsbuchhandlung, Berlin, Stuttgart.
Auster I. M. and Sneh B. 1998. Induced Resistance of Cucumber Seedlings Caused By Some Non-Pathogenic Rhizoctonia (np-R) Isolates. Phytoparasitica, 26:1.
Aybak Ç. H. ve Kaygısız H. 2004. Hıyar yetiştiriciliği. Hasad Yayıncılık Ltd. Şti. ISBN: 975- 8377-34-5. S: 176 (109- 134)
Bashan Y., Levanony H., Or R. 1991. Wild beets as an important inoculum source of Alternaria alternata, a cause of leaf blight of cotton in Israel. Can. J. Bot., 69:2688- 2615.
Bora T. ve Karaca İ. 1970. Kültür Bitkilerinde Hastalığın ve Zararın Ölçülmesi. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Yardımcı Ders Kitabı. Yayın no: 167.S: 43. Bornova
Bugbee W. M., Campbell L. G. 1990. Combined resistance in sugarbeet to Rhizoctonia solani, Phoma betae and Botrytis cinerea. Plant Dis., 74: 353- 355.
Chehri K., Abbasi S., Reddy K. R. N., Salleh B. 2010. Occurrence and Pathogenicity of Various Pathogenic Fungi on Cucurbits from Kermanshah Province, Iran. African J. of Microbiol. Res., 4(12): 1215-1223.
Correll J. C., Mitchell J. K., Andersen C. R. 1991. Fruit rot of pumpkin in Arkansas caused by Fusarium equiseti. Plant Dis., 75: 751.
Cohen Y. 1982. Cultivar Resistance and Species Immunity in Nicotiana spp. against Tobacco Powdery Mildew. Les collogues de L'ınra. No:11 (143-155)
Ellis B. M. and Ellis P. J. 1985. Microfungi in Land Plants. An Identification Handbook. 1985. S:818 ISBN:0-7099-0950-0
Erper İ. ve Hatat G. 1998. Samsun İli Sebze Seralarında Solgunluk Hastalığının Yayılışının, Yoğunluğunun ve Hastalığa Neden Olan Etmenlerin Belirlenmesi. Türkiye VIII. Fitopatoloji Kongresi Bildirileri, 21-25 Eylül 1998, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü, Ankara.
Gerlach W. and Nirenberg H. 1982. The Genus Fusarium a Pictorial Atlas. ISBN 3-489- 20900-1. ISSN 0067-5849. 406 p.
Güncü M. 1986. Effectiveness of Some Chemicals Against to Downy Mildew (Pseudoperonospora cubensis) on Muskmelon. J. Turk. Phytopath., 15 (2):83-87 p
Hasenekoğlu İ. 1990. Mikrofunguslar için Laboratuvar Tekniği. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, 66 sayfa.
Karaca İ. 1974. Sistematik Bitki Hastalıkları. Cilt. IV. Deuteromycetes. Ege. Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 217. Bornova- İzmir, 272 s.
Karaoglanidis G. S. and Karadimos D. A. 2006. Control of sugar beet powdery mildew with strobilurin fungicides. Proc. Nat. Sci., 110:133-139.
Karman M. 1971. Bitki Koruma Araştırmalarında Genel Bilgiler Kitabı. T.C. Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Yayınları. Bornova/ İzmir. Ağustos 1971. S:279
Kırbağ S. ve Parlak Y. 1996. Elazığ'da Yetiştirilen Bazı Sebzelerde Görülen Fungusların Tespiti ve Önemli Bulunanın Biyolojisi ve Savaşı Üzerine Araştırmalar, F.Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8 (2), 69-81.
Kırbağ S. ve Turan N. 2005. Malatya'da Yetiştirilen Bazı Sebzelerde Görülen Mikrofungusların Tespiti. Fırat Üniv. Fen ve Müh. Bil. Der. 17 (3), 559-564, 2005.
Kurt Ş. 2013. Bitki Fungal Hastalıkları. Akademisyen Kitap Evi. ISBN: 978-605-464-901-3. Ankara. S: 214
Megep 2011. Milli Eğitim Bakanlığı. Gıda Teknolojisi. Kültür Elde Etme. Ders Notu.www.megep.meb.gov.tr/mte_program.../Kültür%20Elde%20Etme.pdf (Erişim Tarihi 04.03.2015)
Ozan S. ve Aşkın A.2006. Orta Anadolu Bölgesi Örtüaltı Sebze Alanlarında Görülen Fungal Hastalıklar Üzerine Çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 46 (1-4): 65-75 ISSN 0406- 3597
Ozan S. ve Maden S. 2005. Ankara İli Domates Ekiliş Alanlarında Yapraklarda Hastalık Oluşturan Fungal Etmenler, Yaygınlıkları ve Çıkış Zamanları. Bitki Koruma Bülteni, 45 (1-4):45-54 ISSN 0406-3597
Özgenen H. ve Çulal K. H. 2009. Isparta İli Şekerpancarı Ekim Alanlarında Fungal Hastalıkların ve Yaygınlık Oranlarının Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4 (1): 16-22, 2009ISSN 1304-9984
Ruhl G. E. and Jasalavıch C. A. 2002. Powdery Mildew Fungi: Classification and Ecology. The Plant Health Instructur, DOI: 10.1094/PHIK-2002-0125-01.
Sitterly W. R. and Keinath A. P. 1996. Gummy stem blight. p.27-28. in: Compendium of Cucurbit Diseases, T.A. Zitter, D.L. Hopkins & C.E. Thomas, eds. APS Press, St Paul.
Şenyürek M., Zavrak Y. ve Olçum K. S. 1977. Karadeniz Bölgesinde Kavun ve Karpuzlarda görülen Antraknoz Mücadeleye Esas teşkil Etmek Üzere Bio-Ekoloji Üzerine Araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni. Bitki Koruma Bülteni Cilt 17, No.2-4.
Temiz A. 2010. Genel Mikrobiyoloji Uygulama Teknikleri. Hatipoğlu yayınları: 96. ISBN 975-752776-9. Baskı no:5 s: 288 (72)
TÜİK 2014. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001 ( Erişim Tarihi: 04.02.2015)
Yao M. K., Tweddell R. J. and D?silets H. 2002. Effect of two vesicular-arbuscular mycorrhizal fungi on the growth of micropropagated potato plantlets and on the extent of disease caused by Rhizoctonia solani. Mycorrhiza, 23:1-14.
Yıldız M. ve Delen N. 1977. Studies on the Occurrence of Fusarium Wilt of Cucumber in Ege Region of Turkey. J. Turk. Phytopath., 6 (3): 111-117 p