Poetik Üzerine Bir Düşünüş: Şiir Sanatı – Paul Valéry

Cumhuriyet dönemi Türk şiirine gelindiğinde ise “öz/saf şiir” kavramıyla sıkça karşılaşılır. İlk defa Fransız edebiyatında görülen ve poésie pure adı verilen bu kavram, Paul Valéry (1871-1945)’nin şiir üzerine geliştirdiği düşüncelerle ortaya çıkar. Her ne kadar Valéry, adı geçen kavramı bile isteye ortaya atmadığını ileri sürse de Fransa yazın dünyası başta olmak üzere pek çok ülke edebiyatı poésie pure etkisiyle çalkalanır. Aslında sadece şiir ya da poésie pure değil, onun matematik, fizik, sanatsal yaratım, politika gibi farklı alanlar hakkındaki fikirleri büyük bir yankı uyandırır ve Valéry’yi çağının hatta çağın ötesinin öncü isimlerinden biri hâline getirir. Görüşlerinin, düşünüş biçiminin izleri 1894-1945 yılları arasında kaleme aldığı Cahiers isimli defterlerinde sürülebilir. Bu notlar, sonradan yayımlayacağı bazı yazıların da gövdesini oluşturur. Poésie pure ereği bu zihin döküm faaliyetlerinin neticesinde açığa çıkar ve Türk şairler tarafından da fark edilir.
Anahtar Kelimeler:

Paul Valéry, poetika, şiir

___

  • Nayır, Yaşar Nabi ve Salih Bolat (2012), Şiir Sanatı, İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Okay, M. Orhan (2013), Poetika Dersleri, İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Valéry, Paul (2020), Şiir Sanatı, çev. Ahmet Ölmez, İstanbul: Ketebe Yayınları.
  • Yuva, Gül Mete (2017), Modern Türk Edebiyatının Fransız Kaynakları, İstanbul: İletişim Yayınları.