İKİNCİ ÜRÜN OLARAK YETİŞTİRİLEN BAZI MELEZ MISIR ÇEŞİTLERİNDE BİTKİ SIKLIĞININ VERİM VE VERİMLE İLİŞKİLİ ÖZELLİKLERE ETKİSİ

Araştırma, Hatay ekolojik koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilen bazı melez mısır çeşitlerinde bitki sıklığının verim ve verim unsurları üzerine olan etkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Araştırma Alanı'nda 1998 yılında yürütülen bu çalışmada, beş mısır çeşidi (Cargill 6127, Dekalp 626, Dracma, Pioneer 3394 ve TTM 815) altı bitki sıklığında (5, 6, 7, 8, 9 ve 10 bitki/m2) yetiştirilmiştir. İncelenen özellikleri yönünden mısır çeşitleri ve bitki sıklıkları arasında önemli farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Artan ekim sıklığıyla bitki boyu, tepe püskülü çiçeklenme süresi artarken, sap kalınlığı, koçanda tane ağırlığı azalmıştır. Her çeşitten maksimum verim elde etmek için farklı bitki sıklıkları belirlenmiş olmakla birlikte en yüksek tane verimi 7 bitki/m2 sıklıkta elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Mısır; çeşit; bitki sıklığı

EFFECT OF PLANT DENSITY ON GRAIN YIELD AND YIELD-RELATED TRAITS IN SOME HYBRID MAIZE VARIETES GROWN AS SECOND-CROP

This study was conducted to determine the effect of plant density on grain yield and yield compenents of corn grown as a second crop in Hatay ecological conditions. For this aim, 5 hybrid corn varieties (Cargill 6127, Decalp 626, Dracma, Pioneer 3394 and TTM 815) were cultivated at 6 plant density (5, 6, 7, 8, 9 and 10 plant/m2) in the Field Crops Department at the University of M.K.U. in 1998. Statisticaly signifıcant differences were found among the investigated plant charecters and various corn varieties. While plant height, period of tassel flowering increased with increasing plant density, stem diameter, grain weight per ear decreased. Though different plant densities were determined for maximum grain yield of every cultivar, maximum grain yield was obtained from 7 plant/m2.

Keywords:

Maize; cultivar; plant density,

PDF

___

Akçin, A., Sade, B., Mülayim, M., Toşal, A.ve Tamkaç, A. 1993. Konya Ekolojik Şartlannda Farklı Bitki Sıklığı ve Azotlu Gübre Uygulamalarının TTM-813 Melez Mısır Çeşidinde (Zea Mays L. İndendata) Dane Verimi Verim Unsurları ve Bazı Morfolojik Özelliklere Etkisi. Doğa-Turkish Jurnal of Agricultural and Forestry. 17, 281-294.
Anonim., 1998. Hatay Tanm İl Müdürlüğü. Antakya/HATAY.
Anonymous, 2000. Http-Apps.Fao.Org.
Babu, K.S., and Mitra, S.K. 1991. Effect of Plant Density on the Grain Yield of Maize During Rabi Season. Madras Agricultural Journal. 1989. 76(5) 290-292.
Daynard, T.B. and Muldoon, J.F. 1983. Plant To Plant Variability of Maize Plant Grown At Different Densities. Canadian. Journal Science, (63):45-59.
Dostalek, R. and Hruska, L. 1985. Effect of Crop Density on The Prodution in Maize Seed. Rastlinna Vyroba. Czechoslovakia. 31 (10): 1103-1110.
Emeklier, H. Y.ve Kün, E. 1988. İç Anadolu'da Sulu Koşullarda İkinci Ürün Tane Mısır ve Silaj Mısır Yetiştirme Olanakları ve Yem Değerlerinin Saptaması. Doğa Tarım ve Orman Dergisi. 12. 2. 178-179.
Gözübenli, H. 1997. Değişik Azot Uygulamalarında II. Ürün Olarak Yetiştirilen Bazı Mısır Genotiplerinin Azot Kullanım Etkinliğinin Saptanması. Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü. Basılmamış Doktora Tezi. Adana. 217 s.
Hassan, A.A. 2000. Effect of Plant Population Density on Yield And Yield Components of Eight Egyptian Maize Hybrids. Field Crop Abstracts 53:5, 338.
Hibberd, D. E.and Hail, B. D. 1990. The Responses of Maize and Grain Sorghum Hybrids To Nitrogen Fertilizer in South East Queensland. Australian Journal of Experimental Agriculture. 30. 825-831.
Kahveci, M. 1993. Çukurova Koşullarında Ana Ürün Olarak Yetiştirilen Mısırda Farklı Sıra Arası ve Sıra Üzeri Mesafelerin Verim ve Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkileri. Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana. 55.
Konak, C, Turgut, İ. ve Serter, E. 1998. Büyük Menderes Vadisi İkinci Ürün Koşullarında Yetiştirilen Melez Mısır Çeşitlerinin Verim ve Bazı Agronomik Özellikleri. Akdeniz Üniv. Ziraat Fak. Dergisi Antalya, 11:1, 11 -20.
Köycü, C.ve Yanıkoğlu, S. 1987. Samsun Ekolojik Şartlarında Mısır (Zea Mays L.) Çeşit ve Ekim Zamanı Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye'de Mısır Üretiminin Geliştirilmesi, Problemler ve Çözüm Yollan Sempozyumu, 23-26 Mart, Ankara, 287-302.
Kün, E. 1994. Tahıllar II (Sıcak İklim Tahılları). A.Ü. Ziraat Fakültesi Halkla İlişkiler ve Basım Ünitesi. Ankara. 317.
Nenadic, N., Slovic, S. and Vıdojevic, S. 1989. Effect of Crop Density And Nitrogen Application Rate on Maize Yield. Zbornik Radova Pobjobrivnednog Fakultata Univerzitatu Beogradu. Zemun, Yugoslavia. 34(591): 77-91.
Öktem, A. 1996. Harran Ovası Koşullarında II. Ürün Olarak Yetiştirilebilecek 10 Mısır Genotipinde (Zea Mays L.) Farklı Dozlarda Uygulanan Fosforun Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi. Adana. 151.
Sağlamtimur, T. 1979. Çukurova'da Ekim Zamanı ve Bitki Sıklığının Üç Mısır (Zea Mays L.) Çeşidinin Tane ve Silaj Yemi Verimi ve Başlıca Verim Unsurlarına Etkileri Üzerindeki Araştırmalar. Basılmamış Doçentlik Tezi. Adana.
Shaw, R. H. 1988. Climate Requirement Corn and Corn Improvement (Editors; G. F. Spraque And J. W. Dudley) ASA, CSSA ve SSSA, Wisconsin USA. 609-638.
Sencar, Ö. 1988. Mısır Yetiştiriciliğinde Ekim Sıklığı. Cumhuriyet Üniversitesi Tokat Ziraat Fakültesi Yayınları:6, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler, Tokat.
Sezer, İ. ve Gülümser, A. 1999. Çarşamba Ovasında Ana Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Mısır Çeşitlerinin (Zea Mays L.İndentata) Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. 3. Tarla Bitkileri Kongresi, Adana. 275-280.
Tanrıverdi, M. ve Kabakçı, Y. 1999. Harran Ovası Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Mısır Çeşitlerinin (Zea Mays L.) Verim ve Bazı Tarımsal Özelliklerinin Belirlenmesi. Harran Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 3(2):38-48.
Thiraporn, R., Geisler, G. and Stamp, P. 1983. Yield and Relationships Among Yield Components and N-and P-Related Traits in Maize Genotypes Under Tropical Conditions. Z. Acker-und Pflanzenbau (J. Agronomy & Crop Science), 152; 460-468.
Turgut, İ., Doğan, R. ve Yürür, N. 1997. Bursa Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Bazı Atdişi Hibrit Mısır (Zea Mays İndentata Sturt) Çeşitlerinde Bitki Sıklığının Verim ve Verim Öğelerine Etkisi. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, Samsun. 143-147.
Ülger, A. C. 1986. Reaction Verschiedener Mais-Inzuchtlinien Und -Hybriden Auf Steigendes Stickstoffangebot. Dissertation, Hohenheim-Stutgart/ West Germany. 83.
Wang, C.S., Tsao, S.H. and Liu, D.J. 1987. The Effect Of Population Density on the Accumulation of Dry Matter İn Maize. Journal of Agricultural Research of China, Taiwan 36(1): 15-28.