Varyantanê Vıstonıka Waya Hewt Bırayan Ser O Yew Muqayese

Malzemeyê edebiyatê feki, vatış o; eg vatış çin bo, nuştış zi kêm maneno. Vaciyayişê vıstonıkan dı çendêk ciyati bıbo zi wezifeyê vıstonıkan heme cayan dı seycê yi. Gayeyê ına xebat; mıntıqayanê Zazayan dı varyantanê vıstonıka “Waya Hewt Bırayan” ser o yew muqayese yo. Ma çahar varyanti ına vıstonık ser o xebatiyayi. Inê varyantê ma, aidê mıntıqayanê Dêrsim, Lıcê, Sewrêgi u Çoligi yê u nameyê vıstonıka ma: Sêwregi dı “Waya Hewt Bıraran”, Çoligi dı “Yo Way u Howt Bırayi”, Lıcê dı “Hera Herrıne”, Dêrsımi dı “Hera Welıne” yo. Ma verê cu folklorê Zazaki dı derheqê cayê vıstonıkan dı melumat dani u dıma zi nê varyantanê vıstonıkan hetê seycêti u ciyati ra muqayese keni. Ma formelê destpêkê varyantan, karakteri varyantan, hetê şiriki u ciyayi ra rêzkerdışê meseleyanê varyantan, lezvateyê varyantan u formelê qedinayişê varyantan ser o vındeni.

Anahtar Kelimeler:

Folklorê Zazaki, Têveranayış, Vıstonık, Wayê Hewt Bırayan

PDF

___

ADABEYİ, Feyza, Estanekanê Sêwregi Ra, Vate, İstanbul, 2005.
ALDATMAZ, Nadire Güntaş, Folklorê Kirmancan Ser O, Roşna, Diyarbakır, 2014.
AYDIN, Mustafa, Roja Welat, “Koremore”, Hejmar: 4, Ankara, 1978, r.12.
BOR, İsmet, Vistonikê Dadîye Mi, Roşna, Diyarbakır, 2013
CAN, Mutlu, Bîblîyografyaya Sanikanê Kurdkîya Kirmanckî (Zazakî) I-II, Kovara Vate, Humar: 46-47, Îstanbul, 2015-2016.
ÇAĞLAYAN, Ercan, Zazalar Tarih, Kültür ve Kimlik, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2016.
ÇİÇEK, Murat, Estanikanê Gimgimî Ra: Mêşa Dengize, Vate, İstanbul, 2014.
ÇELKER, Xal, Welat Ra Şanıkê Şani, Vejiyaişê Tiji, Estemol, 2005.
ÇEM, Munzur, Luye Be Biza Kole Ra, Weşanên Komkar, Köln, 1998.
ESPAR, J, Îhsan, Tanî Estanikî û Deyîrê Ma, Weşanên Rewşen, Almanya, 1995.
GEDİK, Akman, Gimgim Zereyê Ma De, Vate, İstanbul, 2004.
KURİJ, Seyîtxan, Wayê Hot Birayûn: Sanikan û Deyîranê Çewlîgî, Arya, İstanbul, 2002.
___________, Arwûn û Lûy: Sonikî Çoligî, Çapa Dîyin, Nûbihar, İstanbul, 2014.
___________, “Xebatê Peter J.A. Lerch Derheqî Kurdolojî De”, Nûbihar Akademî Dergîsî, Cild: 1, Humar:1, İstanbul, 2014, r.93-108.
YILDIRIM, Kadri, BİNGÖL, İbrahim, LEZGİN, Roşan, Edebiyatê Kirmanckî ra Nimûneyî, Weşanê Enstîtuya Ziwananê ke Tirkîya Ciwîyenê ya Unîversîteya Artuklu ya Mêrdînî, Mardin, 2014.
LICOKIC, Mîhanî, Sanikan û Deyîranê Licê Ra, Vate, İstanbul, 2007.
MALMÎSANİJ, Mehmet, Folklorê Ma ra Çend Numûney, Weşanên Jîna Nû, Balinge/ Sweden, 1991.
MÎRVANİ, Sîyamend, Kal Mûsenî Zeydûnû: Folklorê Mîyaran Ra, Vate, İstanbul, 2012.
VERROJ, Seîd, Folklora Kurdî; Kurmancî û Dîmîli, İstanbul, 1995.
YILMAZ, Maruf, TEMİ, Ahmey, Fistonik, Jîndanî, Stockholm/Sweden, 1988.
MALMÎSANİJ, “Xal û Wariza”, Tirej, Humar:2, r.60-62, İzmir, 1980. _____________, “Pîra Hewt Sera”, Tirej, Hejmar:3, r.72-79, Izmir, 1980. _____________, “Tayê Nuşteyî Peter Lerch”, Hêvî-Kovara Çandîya Giştî, Humar: 5-6, Serr: 1986-1987, Paris.