Modern Zaza Hikâyeciliğinin Tarihsel Serüveni
Bu çalışmadaki temel amacımız, yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olanZazacanın, harcanan çok özel gayretlerle nasıl güçlü bir edebiyat dili oluşturduğunu gösterme çabasıdır. Çalışmamızın temel noktasını Zaza hikâyeciliğinin tarihsel serüveni oluşturmaktadır. Zazaca’nın modern anlamda ilk hikâye örnekleri 1970’li yılların sonunda verilmeye başlanmıştır. Malmîsanij tarafından1979’da Tirej dergisinin ikinci sayısında kaleme alınan Engiştê Kejê (Keje’nin Parmakları) adlı hikâye modern anlamda ilk Zazaca hikâye kabul edilmektedir. Bu eserin yazıldığı tarihten sonra, Türkiye’de 1980 İhtilali’nin etkisiyle oluşan çeşitli baskılar Kürtçenin ve dolayısıyla Zazacanın gelişimini engellemiştir. Bu sebeple Zazaca yayınlanmış ilk hikâye kitabına ancak 2000’lerin başlarında rastlamaktayız. Türkiye’deki demokratikleşme süreci ile birlikte Zazaca yazılmış eser sayısında ve Zaza hikâyeciliği alanında da bir canlanma yaşandığını söylemek mümkündür.
Anahtar Kelimeler:
Zazaca, Sanat, Edebiyat, Hikâye, Dergicilik
___
- Aldatmaz, Neşide Guntaş, Kirmanckî de Hîkayeya Moderne, Şewçıla Dergisi, Sayı: 11, Sayfa: 16-17
- Aktaş/Gündüz, Şerif/Osman, Yazılı ve Sözlü Anlatım, Akçağ Yayınları 2013.
- Canşad, Murad, Xafilbela, Vate Yayınları, İstanbul 2008.
- Canşad, Murad, Hesê Mişî, Vate Yayınları, Diyarbakır 2013.
- Çelik, Abdullah, Hîkayeya Bedrîye Topaç Bero Sûr De Tenayîye, Alegorî û Metaforî, Wêje û Rexne Dergisi, Sayı:1 Subat 2014, S:73-74.
- Çem, Munzur, Hewne Newruz, Vate Yayınları, İstanbul 2005.
- Çetişli, İsmail (2008), Edebiyat Sanatı ve Bilimi, Akçağ Yayınları, S:101
- Ersöz, Ömer Faruk, Berenge, Roşna Yayınları 2013.
- Espar, J. İhsan, Beyi Se Bena?, Vate Yayınları, Îstanbul 2004.
- II. Uluslararası Zaza Tarihi ve Kültürü Sempozyumu, Bingöl Üniversitesi Yayınları, 04-06 Mayıs 2012.
- Gündüz, Deniz, Hîkayeyê Koyê Bîngolî, Vate Yayınları, İstanbul 2004.
- Kaplan, Mehmet, Hikâye Tahlilleri, Dergâh Yayınları, 2008.
- Karakaş, Huseyin, Omid Esto, Vate Yayınları, İstanbul 2006.
- Lezgin, Roşan, Halîn, Komale Matbaası, İstanbul 2006.
- Lezgin, Roşan, Ez Gule ra Hes Kena, Vate Yayınları, İstanbul 2007.
- Lezgin, Roşan, Hece Öykü-Çağdaş Kürt Öykücülüğü I, Sayı:42, Aralık-Ocak 2011, S:67
- Lezgin, Roşan, Edebîyatê ma de eserêko muhîm: Xafilbela, www.zazaki.net. 06. 08.2009
- Lezgin, Roşan, Binê Dara Valêre de, Roşna Yayınları, Diyarbakır 2012.
- Lezgin, Roşan, Tarîyîya Adirî de , Roşna Yayınları, Diyarbakır 2012.
- Lezgin, Roşan, Nuştoxê Koyê Bîngolî: Deniz Gunduz, www. Zazaki.net, 22.08.2014
- Morsumbul, Hudaî, “Omid Esto’yê Huseyîn Karakaş Sero”, Şewçila Dergisi, Sayı: Yaz 2011 S:67-68
- Topaç Bedrîye, Bero Sûr, Roşna Yayınları, Diyarbakır 2012.
- ISSN: 2147-5679
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: Bingöl Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Molla Mehmet Demirtaş ve Ehmedê Xanî’de Aşk
Modern Zaza Hikâyeciliğinin Tarihsel Serüveni
Ahmedê Xasî’nin Hayatı ve Mewlid Adlı Eserinde Tema
“Antolojiyê Sairunê Dina” Kitabı Üzerine Birkaç Not
Kürt Bilginlerin Yazdıkları Bazı Eserlerin Tanıtımı
Di Kurmancî De Cotepeyv û Cureyên Wan
Di Nûçegihaniya Kurdî De Pirsgirêkên Zimanî
Zazaca Yazılan Eserlere Dair Bir Bibliyografya (1899-2014)
İki Dillilik, Zazaca-Türkçe İki Dilli Akademisyenlerde Dil Kullanımı ve Tercihler