ZİHİN YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLARA HAYVANLARIN TEMEL ÖZELLİKLERİNİN KAZANDIRILMASINDA DOĞRUDAN ÖĞRETİM YÖNTEMİYLE SUNULAN KAVRAM HARİTASININ ETKİLİLİĞİ

Bu araştırmada hafif düzeyde zihin yetersizliğine sahip iki çocuğa hayvanların yararları, beslenme şekli ve barınaklarının kazandırılmasında doğrudan öğretim yöntemiyle sunulan kavram haritası tekniğinin etkililiği incelenmiştir. Araştırmada tek denekli araştırma modellerinden yoklama evreli davranışlar arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkeni, hedef öğrencilerin hayvanların yararları, beslenme şekli ve barınakları konusunu öğrenme düzeyleridir. Bağımsız değişken ise doğrudan öğretim yöntemiyle sunulan kavram haritası tekniğidir. Ayrıca doğrudan öğretim yöntemiyle sunulan kavram haritası ile öğretim sona erdikten bir hafta, iki hafta ve dört hafta sonraki kalıcılık etkisi ile farklı bir kişiye (kendi öğretmeni) genelleme etkisi araştırılmıştır. Araştırma kapsamında uygulama öğrencilerinin öğretmenlerinden uygulamaya ilişkin görüşleri alınarak sosyal geçerlik verileri elde edilmiştir. Araştırma bulguları hafif düzeyde zihin yetersizliğine sahip çocuklarda, hayvanların yararları, beslenme şekli ve barınaklarının kazandırılmasında doğrudan öğretim yöntemiyle sunulan kavram haritaları tekniğinin kullanımının etkili olduğu, öğretim tamamlandıktan bir, iki ve dört hafta sonra da kazanılan becerilerin korunduğu ve farklı kişilere genellenebildiği görülmüştür. Ayrıca araştırma sonunda elde edilen sosyal geçerlik verilerine göre de öğretmenlerin uygulama ile ilgili olumlu görüşleri olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

THE EFFECTIVENESS OF THE CONCEPT MAPS PROPOSITION PROVIDED BY DIRECT TEACHING METHODS FOR THE PROMOTION OF THE MAIN CHARACTERISTICS OF CHILDREN WITH MILD STUDENTS ABSTRACT

In this study, two children with mild mental deficiency were examined for the effectiveness of the concept map technique presented by the direct teaching method in terms of the benefits of the animals, their eating habits and their shelter. One of the single subject research designs, a multiple probe design across skills was used in this study. The dependent variable of the study is the level of learning of the target students about the benefits of animals, eating patterns and shelters. The independent variable is the concept map technique presented by direct teaching method. In addition, the concept map presented by the direct teaching method and the effect of retention after one week, two weeks and four weeks after the end of teaching were investigated for the effect of generalizing different person (own teacher). Social validity data were obtained by taking the opinions of the students about the practice from the teachers in the study.The research findings show that in children with mild mental retardation, the use of concept mapping techniques offered by direct teaching methods for the benefits of animals, nutritional forms and shelter are effective in protecting individuals in one week, two weeks and four weeks after completion of instruction and generalizing to different people. At the end of the research, it was found that the teachers’ opinions about the teaching of the concept map technique presented by the direct teaching method were positive.

PDF

___

ALADAĞ, S. (2016), Hayat bilgisi tanımı, amacı ve doğası. S. Güven ve S. Kaymakçı (Eds.), Hayat Bilgisi Öğretimi içinde, Ankara: Pegem Akademi.
BRINKMANN, A. (2007), Grafiksel Bilgi Gösterimi–Matematik Eğitiminde Etkili Araçlar Olarak Zihin ve Kavram Haritaları (Çev.: S. Ö. Bütüner), İlköğretim Online: 6 (1). S: 1-11.
BOZKURT, Ü. (2005), Hikaye Haritası Yönteminin Okuduğunu Anlama Düzeyine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
CHOI, S. Y., (2004), A Concept Map_Based Adaptive Tutoring System Supporting Learning Diagnosis for Students with Learning Disability, Journal of Research in Science Teaching, 194-201.
CAWLEY, F. J., FOLEY E. T. ve Miller J. (2003), Science and Students with Mild Disabilities: Principles of Universal Design, Intervention in School and Clinic, (pp.160-171).
ÇIKILI, D. (2016), Hafif Derecede Zihin yetersizliğine Sahip Öğrencilere Fen Konularının Öğretiminde Doğrudan Öğretim ile Şematik Düzenleyiciyle Öğretiminin Karşılaştırılması, Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
DAĞSEVEN, D. (2001), Zihinsel Engelli Öğrencilere, Temel Toplama ve Saat Okuma Becerilerinin Kazandırılması, Sürekliliği ve Genellenebilirliğinde, Doğrudan ve Basamaklandırılmış Öğretim Yaklaşımlarına Göre Hazırlanan Öğretim Materyallerinin Farklılaşan Etkililiği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
GILBERT, S. (2011), Models-based science teaching: understanding and using mental models, Retrieved, from https://ebookcentral.proquest.com
GARDILL, M., JITENDRA, A. K. (1999), Advenced story map ınstruction: effects on the reading comprehension of students with learning disabilities, Journal of Special Education, 33, 2-17.
GRIFFİN, C., SIMMONS, D. C., & KAMMENUI, E. J. (1991), Investigating the effectiveness of graphic organizer instruction on the comprehension and recall of science content by students with learning disabilities, Journal of Reading, Writing & Learning Disabilities International, 7(4). 355-376.
GÜRSEL, O. (1993), Zihinsel Engelli Çocukların Doğal Sayıları, Gerçek Nesneleri Kullanarak Eşleme, Resimleri İşaret Ederek Gösterme, Rakamlar Gösterildiğinde Söyleme Becerilerinin Gerçekleştirilmesinde Bireyselleştirilmiş Öğretim Materyalinin Basamaklandırılmış Yöntemle Sunulmasının Etkililiği. Anadolu üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
GÜZEL-ÖZMEN R. (2011), İlköğretimde Kaynaştırma Fen Bilgisi Öğretimi, Ankara, Pegem Akademi.
IŞIKDOĞAN, N. ve KARGIN, T. (2010), Hikaye haritası tekniğinin zihin engelli öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerini kazanımlarımdaki etkililiği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 10 (3). 1489-1531.
KOT, M., SÖNMEZ, S., & YIKMIŞ, A. (2017), Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere toplama işlemi öğretiminde doğrudan öğretim yöntemiyle sunulan nokta belirleme tekniği ile sayı doğrusu stratejisinin karşılaştırılması, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(2). 253-269.
M.E.B. Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (23937 Mükerrer sayılı), Resmi Gazete. 18.01.2000.
MERCER, C. D. SNELL, M. E. (1977), Learning Theory Research In Mental Retardation. Implications For Teaching, A Bell & Howell Company: Ohio.
OKEBUKOLA, A. P., (1990), Attaining meaningful learning of concepts in genetics and ecology: An examination of the potency of the concept- mapping technique, A Worldwide Organization for Improving Science Teaching and Learning Through Research, 413-505.
OLIVA, M. B. & ANTONIETTA, B., (2012), Concept Maps And Learning Disorders, Concept Maps: Theory, Methodology, Technology Proc. of the Fifth Int. Conference on Concept Mapping Valletta, Malta.
SANCHES, J. and FLORES, H. (2010), Concept Mapping for Virtual Rehabilitation and Training of the Blind, IEEE Transactıons On Neural Systems And Rehabilitation Engineering, 210-219.
POURMOHAMADREZA- TAJRISHI, M., ALIPOUR, M. ve CHAPARI-ILKCHI, S., (2013), The Effectiveness of Conceptual Map Training Method on the Achievement of Social Economic Skill Course in Male Students with Intellectual Disability, Iranian Rehabilitation Journal, 46-52.
SCHUG M.C., TARVER S.G. ve WESTERN R.D. (2001), Direct Instruction and the teaching of early reading, Policy Reseacrh Institute, 14(2), 5-21.
ŞAHİN, F. (2002), Kavram Haritalarının Değerlendirme Aracı Olarak Kullanılması İle İlgili Bir Araştırma, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(11); 18-33
TEKİN-İFTAR, E. ve KIRCAALİ-İFTAR, G. (2004), Özel Eğitimde Yanlışsız Öğretim Yöntemleri, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
TEKİN-İFTAR, E. (2012), Tek-denekli araştırmalar ve temel kavramlar. Eğitim ve davranış bilimlerinde tek-denekli araştırmalar, Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
VAYİÇ, Ş. (2008), Zihin Yetersizlikten Etkilenmiş Öğrencilere Hayat Bilgisi Öğretiminde Doğrudan Öğretim Yöntemi Ve Şematik Düzenleyiciyle Öğretimin Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi. Ankara Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
YAĞCI, E., BAŞAR, T., & AŞKIN, İ. (2016), Hayat bilgisi dersinin fen ve teknoloji dersindeki öğrenme düzeyini yordama gücü, Pegem Eğitim ve Öğretim dergisi, 6(1). 61-72.
YIKMIŞ, A., GÜRSEL, O. (1999), Engelli Çocuklara Matematik Beceri ve Kavramlarının Öğretiminde Öğretmen ve Öğrenci Etkileşiminin Basamaklandırılması, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Sayı: 3.
YIKMIŞ, A., Kot, M., TERZİOĞLU, N. K. ve Aktaş, B. (2018), Türkiye’de özel eğitim alanında yapılan matematik araştırmalarının betimsel analizi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(4), 2475-2501.