DOLAYLI VE DOLAYSIZ VERGİ GELİRLERİ İLE DÖVİZ KURU OYNAKLIĞI ARASINDA BİR İLİŞKİ VAR MI? TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Bu çalışmanın amacı dolaylı ve dolaysız vergi gelirleri ile döviz kuru oynaklığı arasında bir ilişki mevcut mudur? sorusuna ampirik kanıtlar aramaktır. Türkiye örneği için 2006:Q1-2019:Q4 döneminin dikkate alındığı ve reel efektif döviz kurunun standart sapmasının döviz kuru oynaklığı olarak kullanıldığı çalışmada, reel efektif döviz kuru oynaklığı ile hem dolaylı hemde dolaysız vergi gelirleri arasındaki nedensel ilişkiler Toda-Yamamoto yaklaşımı ile araştırılmıştır. Toda-Yamamoto nedensellik testinden elde edilen sonuçlar, hem dolaylı hem de dolaysız vergi gelirlerinden döviz kuru oynaklığına doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin varlığını ortaya koymuştur. Tüm bu bulgular ışığında çalışma nedensellik yaklaşımı çerçevesinde, döviz kuru oynaklığı ile dolaylı ve dolaysız vergi gelirleri arasındaki ilişkiye dair önemli ampirik çıkarımlar ortaya koymaktadır.

IS THERE A RELATIONSHIP BETWEEN DIRECT AND INDIRECT TAX REVENUES WITH EXCHANGE RATE VOLATILITY: EVIDENCE FROM TURKEY

This study seeks empirical proof for this basic question: is there a relationship between direct-indirect tax revenues with exchange rate volatility? For the period of 2006:Q1-2019:Q4 in Turkey, the Toda-Yamamoto causality approach was performed to delve into the causal relationships between the exchange rate volatility determined by the moving standard deviation of the real effective exchange rate and both direct and indirect taxes. The results of the Toda- Yamamoto causality test revealed the presence of a one-way causality relationship from direct taxes to exchange rate volatility and also a one-way causality relationship from indirect taxes to exchange rate volatility. Under a causality approach framework, the paper occurred a significant empirical inference for the relationship of exchange rate volatility with both direct and indirect taxes.

PDF

___

ADDISON, Tony and Levin, J. (2012), “The Determinants of Tax Revenue in Sub-Saharan Africa”. Nationell Konferens i Nationalekonomi, Stockholm. 1-21.
AGBEYEGBE, Terence, Stotsky, J. G. and WoldeMariam, A. (2004), “Trade Liberalization, Exchange Rate Changes and Tax Revenue in Sub-Saharan Africa”, International Monetary Fund Working Paper No. 04/178.
AKINCI, Adil (2019), “Vergi Gelirlerinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi”, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4: 100-106.
ALTUNÖZ, Utku (2017), “Türkiye Ekonomisi İçin Vergi Geliri- Kamu Harcamaları İlişkisinin Ampirik Analizi”, Vergi Dünyası, 36: 433, 1-17.
ATSAN, Emre (2017), “The Determinants of Tax Capacity and Tax Effort in Turkey for the Period of 1984-2012”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10 (4): 214-234.
AYHAN, Fatih (2019), “The Analysis for the Impacts of Exchange Rate Volatility on Foreign Trade for Turkish Economy”, Business and Economics Research Journal, 19, 629-647.
BAHMANI-OSKOOEE, Mohsen and Nazif, A. (2020), “Asymmetric Cointegration and the J-curve: Evidence from Commodity Trade Between Turkey and EU”, Empirica, 474, 757-792.
BOĞA, Semra (2020), “Türkiye’de Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Asimetrik İlişki: NARDL Eşbütünleşme Yaklaşımı”, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55 (1): 487-507.
BOLLERSLEV, Tim (1990), “Modelling The Coherence in Short-Run Nominal Exchange Rates: A Multivariate Generalized ARCH Model”, The Review of Economics and Statistics, 72, 498–505.
ÇALCALI, Önder and Ali, A. (2019), “Macroeconomic Determinants of Tax Revenues: An Application on The OECD Countries”, Maliye ve Finans Yazıları, 112, 175-198.
DEMİ̇RGİ̇L, Hakan and Süha, Ç. (2019), “The Relationship between Exchange Rates Volatility and Household Expenditures in Turkey”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6, 832-845.
DICKEY, David, A. and Wayne, A. F. (1979), “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, 74, 427-431.
DOKMEN, Gökhan (2012), “Yolsuzlukların Vergi Gelirleri Üzerindeki Etkisi: Dinamik Panel Veri Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13 (1): 41-51.
DURKAYA, Mehmet and Servet, C. (2006), “Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme”, Maliye Dergisi, 150: 79-89.
ERDOĞAN, Ebru, Topcu, M. and Bahar, O. (2013), “Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 50 (576): 99- 109.
GAALYA, Micah, S. (2015), “Trade Liberalization and Tax Revenue Performance in Uganda”, Modern Economy, 6, 228-244.
GHURA, Dhaneshwar (1998), “Tax Revenue in Sub Saharan Africa: Effects of Economic Policies and Corruption”, IMF Working Paper No. 98/135 (Washington: International Monetary Fund).
GUPTA, Abhijit, S. (2007), “Determinants Of Tax Revenue Efforts İn Developing Countries”, IMF Working Paper No. WP/07/184.
GULEÇ, Tan, C. (2020), “Exchange Rate Volatility and Comparative Interest Rates: The Determinants of Capital Flows and Resident Dollarization in Turkey”, Celal Bayar University Journal of Social Sciences, 9, 251-259.
ISAAC Kwesi. O., Camara K. O. and Mark, K. A. (2018), “Exchange Rate Volatility And Tax Revenue: Evidence From Ghana”, Cogent Economics & Finance, 6.
HINRICHS, Harley, H. (1965), “Determinants of Governments Revenue Shares Among Less Developed Countries”, Economic Journal, 75: 546-556.
KARABULUT, Tahsin (2006), “Laffer Etkisinin Türkiye Uygulaması (1980- 2003)”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16: 367-377.
KARAGÖZ, Kadir (2013), “Determinants of Tax Revenue: Does Sectorial Composition Matter”, Journal of Finance, Accounting and Management, 4 (2): 50-63.
KARAGÖZ, Kadir and Abdullah, M. (2009), “Vergi Gelirleri Kamu Harcamaları İlişkisi Türkiye için Bir Zaman Serileri Analizi”, Vergi Dünyası, 337: 128- 135.
KARTAL, Gökhan (2019), “An Application on the Impact of Exchange Rate Volatility Occurring Recently in Turkey on the Foreign Trade: Cointegration and Causality Analysis”, Fiscaoeconomia, 13, 246-258.
KATIRCIOĞLU, Salih T., Mete F. and Ceyhun, K. (2014), “Estimating Tourism- Induced Energy Consumption and CO2 Emissions: The case of Cyprus”, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 29, 634–640.
KENEN, Peter and Dani, R. (1986), “Measuring and Analyzing The Effects of Short-Term Volatility in Real Exchange Rates”, The Review of Economics and Statistics, 68, 311-315.
KOÇAK, Sinem (2019), “Exchange Rate Volatility and Tax Revenues: the Case of Turkey”, II. International Social Sciences Congress, November 7-9, 2019 Gümüşhane University. http://usbk.gumushane.edu.tr/tr/kongre- yayin-bilgileri/ii-usbk-bildiri-kitabi/.
KWİATKOWSKİ, Denis, Peter, C. B. P., Peter, S. and Yongcheol, S. (1992), “Testing the Null Hypothesis of Stationarity against the Alternative of a Unit Root”, Journal of Econometrics, 54, 159-178.
LOTZ, Joergen, R. and Elliot, R. M. (1970) “A Theory of Tax Level Determinants for Developing Countries”, Economic Development and Cultural Change, 18, 328–341.
MANKİW, Gregory N. (2010), Macroeconomics, 7th Edition, Worth Publishers.
MARTİNEZ-VAZQUEZ, Jorge and Robert, M. (2000), “Tax Reform in the Tax Reform Experiment in Transitional Countries”, International Centre for Public Policy, Andrew Young School of Policy Studies, Georgia State University, Atlanta.
MUCUK, Mehmet and Volkan, A. (2008), “Türkiye’de Vergi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: VAR Analizi (1975- 2006)”, Maliye Dergisi, 155: 159- 174.
ÖZTÜRK, Ömer, F. Şaşmaz, M., Ü. Bayar, Y., and Odabaş, H. (2019), “Türkiye’de Başlıca Ekonomik Değişkenlerin Vergi Gelirleri Üzerindeki Etkisi: Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi”, Sayıştay Dergisi, 30: 37-53.
PHILLIPS, Peter, C.B. and Pierre, P. (1988), “Testing for a Unit Root in Time Series Regression”, Biometrika, 75, 335-346.
SAĞDIÇ, Ersin, N. (2019) “Vergi Gelirlerini Belirleyen Faktörlerin Bölgesel Analizi: Türkiye Örneği”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 60: 155-178.
SONGUR, Mehmet and Cihan, Y. (2018), “Vergi Yapısı ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 643: 47-70.
TANZI, Vito (1989), “The Impact of Macroeconomic Policies on the Level of Taxation and the Fiscal Balance in Developing Countries”, Staff Papers, 36 (3): 633–656.
TANZI, Vito (1992), “Structural Factors and Tax Revenue in Developing Countries: A Decade of Evidence in Open Economies: Structural Adjustment and Agriculture”, ed. by Ian Goldin and L. Alan Winters (Cambridge: Cambridge University Press), 267–281.
TANZI, Vito and Hamid, R. D. (2000), “Corruption, Growth, and Public Finances”, IMF Working Paper No. 00/182.
TEMİZ, Dilek (2008), “Türkiye’de Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1960 – 2006”, 2. Ulusal İktisat Kongresi, İzmir.
TODA, Hiro, Y. and Taku, Y. (1995), “Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes”, Journal of Econometrics, 66, 225-250.
YAMAK, Nebiye and Rahmi, Y. (1995), “Türkiye’nin Vergi Türlerine Göre Laffer Eğrisi”, Ekonomik Yaklasim, 6 (18-19): 51-65.
YAMAK, Rahmi and Zehra, A. (2012), “Ampirik Bağlamda Toplam ve Alt Kalemler Bazında Kamu Harcamaları ve Kamu Gelirleri Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği”, Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 30 (1): 173-193.