Türkiye’de Yabancıların Konut Edinimi İle Döviz Kuru Arasındaki İlişki: Eşbütünleşme Analizi (2013-2019)

Döviz kurundaki dalgalanmalar ülkede bulunan yabancı vatandaşlar ve yabancı yatırımcıların tasarruf ve yatırım kararları için oldukça önemlidir. Yabancı vatandaşlar gerek ülkede vatandaşlık kazanmak gerekse de yatırım veya kullanım amaçlı konut edinmektedirler. Özellikle, Türkiye'nin turistik ilçelerinde ikincil konut olarak yabancılar tarafından gayrimenkuller satın alınmaktadır. Son yıllarda büyük gayrimenkul şirketlerin ve arabulucuların yabancılara ve yurtdışı pazarlara yönelik pazarlama stratejileri kurulmuş ve Türkiye'deki konut piyasasında yabancı payı artmıştır. Yabancıların gayrimenkul edinirken karşılık şartının kaldırılması, bankaların yabancılara mortgage kredisi vermeye başlaması ve gayrimenkul edinirken KDV'den muaf tutulması kararının ardından yabancıların Türkiye'de konut edinmesi daha da kolaylaşmıştır. Bu etmenlerle birlikte Türk Lirasının ABD doları karşısında değer kaybı da yabancıların konut talebini artırmıştır. Yapılan ampirik çalışmada 2013-2019 zaman dilimini kapsayan aylık veriler ile yabancılara satılan toplam konut satışı ile döviz kuru arasındaki ilişki test edilmiştir. Yapılan eşbütünleşme testi sonucunda her iki değişkenin bir biri ile eşbütünleşik olduğu ve bağımlı değişkenin içsel, bağımsız değişkenin ise dışsal olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Uzun dönem ilişkisindeki sapmaların da ortadan kalktığı hata düzeltme modeli sonucunda görülmüştür. Yapılan zayıf dışsallık testinin sonuçlarına göre ise döviz kuru ile yabancılara satılan konut arasında tek yönlü bir nedensellik bulunmuştur.

Housing In Turkey With The Acquisition Of Foreign Exchange Rate Relations Between: Cointegration Analysis (2013-2019)

Exchange rate fluctuations are very important for saving and investment decisions of foreign citizens and foreign investors in the country. Although foreign citizens need to acquire citizenship in the country, they acquire housing for investment or use. In particular, as a secondary issue in Turkey's tourist district Real estate is bought by foreigners. foreigners and overseas and mediator of the largest real estate companies in recent years established marketing strategies for the market and the housing market has increased the share of foreigners in Turkey. The abolition of the requirement of foreign money in real estate while, begin to give mortgage loans to foreign banks and foreigners in Turkey after the decision to exempt from real estate, while the KDV `has become easier in obtaining housing. With these factors, the depreciation of the Turkish Lira against the US dollar also increased the demand for foreigners' housing. In the empirical study, the monthly data covering the period of 2013-2019 and the relationship between the sale of the total house sold to foreigners and the exchange rate were tested. As a result of the cointegration test, it was found that both variables were cointegrated and that the dependent variable was the external independent variable. Long-term relationship deviations have been eliminated as a result of the error correction model has been seen. According to the results of the weak externality test, a one-way causality was found between the exchange rate and the housing sold to foreigners.

___

  • Badurlar, İ. Ö. (2008). “Türkiye’de Konut Fiyatları İle Makro Ekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkinin Araşytırılması”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), s. 223-238.
  • Barbu, T. C., Vuţă, M., Străchinaru, A. I., & Cioacă, S. I. (2017). “An Assessment of the Immigration Impact on the International Housing Price. Amfiteatru Economic, 19(46), s. 682.
  • Bierens, H. J. (1997). “Testing the Unit Root With Drift Hypothesis Against Nonlinear Trend Stationarity, With an Application to The US Price Level and Interest Rate”. Journal of Econometrics, 81(1), s. 29-64.
  • Bohle, D. (2014). Post-Socialist Housing Meets Transnational Finance: Foreign Banks, Mortgage Lending, and the Privatization of Welfare in Hungary and Estonia”. Review of International Political Economy, 21(4), s. 913-948.
  • Coşkun, Y. (2016). “Konut Fiyatları Ve Yatırımı: Türkiye İçin Bir Analiz”. Nigde Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi, 9(2), s. 201-217.
  • Darıcı, B.(2018). “Para Politikası ve Konut Fiyatları İlişkisi: Türkiye Ekonomisi için Ampirik Bir Analiz”. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(ICEESS’18), s. 221-228.
  • Demirli, Y., Ayyıldırım, K. (2016). “Yabancıların Türkiye'de Taşınmaz Satışından Elde Ettikleri Kazançların Vergilendirilmesi”. International Journal of Economic & Social Research, 12(1), s. 195-212.
  • Dickey, D. A., and Fuller, W. A. (1979). “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series With a Unit Root”. Journal of the American Statistical Association, 74(366a), s. 427-431.
  • Durkaya, M., ve Yamak, R. (2004). “Türkiye''de Konut Piyasasının Talep Yönlü Analizi”. Iktisat Isletme ve Finans, 19(217), s. 75-83.
  • Francis, X. (1999). “On the Power of Dickey-Fuller Tests Against Fractional Alternatives”. Business Cycles: Durations, Dynamics, and Forecasting, 258.
  • Göktaş, Ö. (2005). Teorik ve Uygulamalı Zaman Serileri Analizi, İstanbul: Beşir Kitabevi.
  • Halıcıoğlu, F. (2007). “The Demand for New Housing in Turkey: An Application of ARDL Model”. Global Business and Economics Review, 9(1), s. 62-74.
  • Hürriyet Gazetesi, http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/yabanciya-kdv-istisnasi-mujdesi-40420599 (07.04.2017)
  • İbicioğlu, M., ve Karan, M. B. (2012). “Konut Kredisi Talebini Etkileyen Faktörler: Türkiye Üzerine Bir Uygulama”. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 4(1), s. 65-75.
  • Johansen, S. (1995). Likelihood Based Inference in Cointegrated Vector Autoregressive Models, Oxford University Press, UK.
  • Kuang, P, Adam, K.,., AND Marcet, A. (2012). “House Price Booms and the Current Account”. NBER Macroeconomics Annual, 26(1), s. 77-122.
  • Lee, C. L., and Yan, D. (2015). “The Politics of Foreign Investment in Australian Housing: Chinese Investors, Translocal Sales Agents and Local Resistance”. Housing Studies, 30(5), s. 730-748.
  • Lordoğlu, K., ve Aslan, M. (2016). En Fazla Suriyeli Göçmen Alan Beş Kentin Emek Piyasalarında Değişimi: 2011-2014. Çalisma ve Toplum, 49(2).
  • Öztürk, N., ve Fitöz, E. (2012). “Türkiye’de Konut Piyasasının Belirleyicileri: Ampirik Bir Uygulama”. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 5(10), s. 21-46.
  • Perron, P., and Phillips, P. C. (1987). Does GNP Have a Unit Root?: A Revaluation. Economics Letters, 23(2), s. 139-145.
  • Saiz, A. (2007). “Immigration and Housing Rents in American Cities”. Journal of Urban Economics, 61(2), s. 345-371.
  • Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKDM) https://www.tkgm.gov.tr/tr/icerik/yabancilarin-tasinmaz-edinim-rehberi
  • Uyar, S. G. K., Kılıç, E. (2017). “Yabancıların Konut Talebinin Türkiye’deki Bölgesel Konut Talebi Üzerine Etkisi: Mekânsal Ekonometrik Analiz”. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(4),s. 292-306.
  • Uysal, D., ve Yiğit, M. (2016). ”Türkiye’de Konut Talebinin Belirleyicileri (1970-2015): Ampirik Bir Çalışma”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 19(1), s. 185-209.
  • Yıldırım, M. O. (2017). Türkiye Ekonomisinde Konut Piyasası Dinamiklerinin Analizi, Pamukkale Üniversiesi Soyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
  • Yurdakul, F. (2000). “Yapısal Kırılmaların Varlığı Durumunda Geliştirilen Birim-Kök Testleri”. Gazi Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi, 2(2), s. 21-34.