PALU’DA BİR HALİDÎ ŞEYHİ: MAHMUD SAMİNÎ VE PALU ÇEVRESİNDE İLİM İRŞAD FAALİYETLERİ

Öz Mahmud Saminî’nin ataları, aslen Mardin ilinin Derik ilçesinden Palu’ya hicret etmişlerdir. Saminî Efendi Palu merkezde dünyaya gelmiş, ilk tahsilini doğduğu mahallede yapmıştır. Ardından, irşad için Palu’ya gelen Şeyh Ali Sebti ile tanışmıştır. Daha öncesinden yaşadığı olumsuz bir hadiseden dolayı içindeki manevi boşluğu Şeyh Ali Sebti’nin sohbetleri ile doldurunca durumu kendisine anlatmış ve talebeliğe kabul edilmiştir. Şeyh Ali’nin yanında manen kemalata ulaşınca, kendisine tasavvuf yolunda irşad için icazet verilmiştir. Şeyhinin vefatına kadar irşad faaliyetlerine başlamayan Saminî Efendi, şeyhinin vefatından sonra Palu’daki karşı bahçe mahallesine yerleşmiş ve oradaki evinin yanında bir mescit yaparak irşad faaliyetlerine başlamıştır. Saminî Efendi, kendinden sonra tasavvuf ve tarikat yolunda toplumda ilim ve irşad faaliyetleri yürütecek başta Erzurumlu Hafız Osman Bedrettin Efendi olmak üzere pek çok halife yetiştirmiştir.
Anahtar Kelimeler:

Mahmud Saminî, Palu

___

  • KAYNAKLARAYDOĞMUŞ, Günerkan (2009), Harput Kültüründe Din Âlimleri, Elazığ, Manas Yayıncılık.AYİŞ, Mehmet Şirin (2018/1), “Bingöl ve Çevresinde Halidîliğin Yayılmasında Etkili Olmuş Sufi Şahsiyetler”, Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 6, Sy. 11, ss. 183-208.BAKICI, Yusuf (2012), Palu (Kültür ve Medeniyet Şehri), Elazığ, Güntek Ofset Matbaa.BELKIRAT, Bezim, (1999) “Osman Bedrettin Erzurumî (İmam Efendi) Hazretleri ve Tasavvuf Anlayışı”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Basılmamış Lisans Tezi, Ankara.DEMİREL, Şener, (2015) “Osman Bedrettin-i Erzurûmî (İmam Efendi)’nin Mektuplarında Müritlerine Öğütler”, Fırat Üniversitesi Harput Uygulama ve Araştırma Merkezi Uluslararası Harput’a Değer Katan Şahsiyetler Sempozyumu, Elazığ 14-16 Mayıs 2015.ERDEM, Bünyami (2010.a), Şeyh Mahmud Saminî, Elazığ, Örnek Ofset Ltd. Şti.ERDEM, Bünyami (2010.b), Şeyh Oaman Bedrettin Erzurumî, Elazığ, Örnek Ofset Ltd. Şti. ERDEM, Bünyami (2010.c), Şeyhu’l-Meyadini, Elazığ, Örnek Ofset Ltd. Şti.ERZURUMÎ, Osman Bedrettin (2017), Gülzar-ı Saminî: Saminî’nin Gül Bahçesinden Sohbetler, Sadeleştiren ve Yeniden Yayına Hazırlayan: Yakup Sevimli, İstanbul, Semerkand Yayınları 1-5. KARABULUT, Serdar (2014), Şeyh Ali Sebitî el-Palevî, İzmir, Tibyan Yayıncılık.KARABULUT, Serdar (2018), “Şeyh Ali Sebti ve Palu Çevresinde Halidiliğin Yayılmasındaki Yeri”, Akademiar (Akademik İslam Araştırmaları Dergisi), S. 4, s. 145-175.KARATAŞ, Ahmet, (2018) “Şark İstiklâl Mahkemesi’nin Belgeleri Işığında İmâm Efendi (Osman Bedrettin Erzurumî) ile Harput Ulemâsından Müftü Kemâleddin Efendi Arasındaki Mürşid-Mürîd İrtibâtı”, Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı. 11,Yıl. 2018/1, ss. 155-182.KAVAK, Abdulcebbar (2016), Mevlâna Hâlid-i Nakşbendî ve Hâlidîlik, İstanbul, Nizamiye Akademi Yayınları.KILIÇ, Cevdet (2007), “Osman Bedrettin Erzurumi'nin Hayatı, Şahsiyeti ve Fikirleri”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Türk-İslam Düşünce Tarihinde Erzurum Sempozyumuu Bildirileri, Cilt. 2, ss. 33-55.KIYAK, Abdulkadir (2013), Elazığ Evliyaları, İstanbul, TBBD (Tarih Bilincinde Buluşanlar Derneği) Yayınları KORKUSUZ, M. Şefik (1997), Tezkire-i Meşayih-i Amid (Diyarbekir Velileri), İstanbul, Yıldızlar Matbaası. MEMİŞ, Abdurrahman (2000), Halidî Bağdadî ve Anadolu’da Halidîlik, İstanbul, Kitabevi Yayınları.OĞUZ, Muhammed İhsan (1998), Tasavuuf Yolunda Manevî Cihad, İstanbul, Oğuz Yayınları.SUNGUROĞLU, İshak (1958), Harput Yollarında, Elazığ, Elazığ Kültür ve Tanıtma Vakfı Yayınları 1-4. TÜRKMEN, Enver, (2007) “Osman Bedrüddin Erzurumî’nin Gülzar-ı Saminî’sinde Bulunan Ayetlerin Tasavvufi Yorumları ve Ruhu’l-Beyan Adlı Tefsirle Karşılaştırılması”, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Elazığ.YAPICI, Süleyman (2004), Palu (Tarih-Kültür-İdari ve Sosyal Yapı), Elazığ, Anıl Matbaa ve Ciltevi. YAPICI, Süleyman (2015), Harput Âlim Müellif ve Mutasavvıfları, Ankara, Anıl Grup Matbaacılık Yayıncılık.