Tıbbi Olmayan İlaç Satışı Yapan Türkçe Web Sitelerinin Bilgi Kalitesi ve İçerik Güvenilirliği

Bu çalışmada tıbbi olmayan ilaç satışı yapan Türkçe web sitelerinin bilgi kalitesi ve içerik güvenilirliği incelenmesi amaçlanmıştır. Cinsellik, diyet ve doping kategorilerinde tıbbi olmayan ilaç satışı yapan 78 adet web sitesi incelenmiştir. Bu web siteleri "Health on the net foundation" (HONcode) standartlarına göre yeniden değerlendirilmiştir. Web siteleri cinsellik, diyet ve doping başlıklarında alt gruplara ayrılmıştır. Tüm web sitelerinin bilgi kalitesi HONcode kriterlerine göre düşüktür. Toplam kalite puanı ortalaması tüm web siteleri için 2.56 (Min 0 - Max 6) olarak saptanmıştır. Diyet grubu diğer gruplara göre en düşük kalite puanına (2.20) sahiptir (cinsellik 2.74 ve doping 2.80). Web sitelerinin 2/3'ünde doktor-hasta ilişkisinin önemini vurgulayan ifadeler bulunmamaktadır. Ayrıca, neredeyse web sitelerinin 1/5'inde, satılan ürünlerle ilgili bilimsel bilgiler bulunmaktadır. Sadece 14 adet site güncelleme tarihine yer vermiştir. İnternet üzerindeki büyük miktarda ve kontrolsüz bilgi sağlık tüketicileri için zorluklar oluşturmaktadır. Sağlık tüketicilerinin farkındalığını artırmak için kalite kriterlerinin günlük yaşamlarında kullanımını desteklemeli ve teşvik etmeliyiz

The Inform Quality and Content Safety of Websites in Turkish, Which are Selling Nonmedical Drugs

In this study, we aimed to analyse of the inform quality and content safety of websites in turkish which are selling non medical drugs. We were analised 78 websites which are selling non medical drugs in sexuality, diet and doping categories. They were reevaluated according to the Health on the net foundation (HONcode) Standarts. The websites were subgrouped according to drug category as sexuality, diet and doping. All websites had low inform quality according to HONcode criteria. Overall quality point of the websites was 2.56 (Min 0- Max 6). The diet grup has lower quality point (2.20) then others (sexuality 2.74, doping 2.80). Two third of the websites did not give any information or warning about the importance of doctor-patient relationship. Also, almost one fifth of the websites had sciencetific information about the product which they sold. Only 14 websites were posted date of update. The health customers are facing a number of challenges, because of huge and uncontrolled health information on the net. To increase the awareness of the health customers we have to support and encourage the using of the quality criteria in their day life

PDF

___

1. İnternet: Internet Kullanıcılarının Sağlık Markalarından Beklentileri, http://www.connectedvivaki.com/internetkullanicilarinin-saglik-markalarindan-beklentileri/, 01.01.2015.
2. İnternet: Sosyal medyadaki tuzak, http://www.haberturk.com/saglik/haber/720244- sosyal-medyadaki-tuzak, 01.12.2013
3. Commission of the European Communities, Brussels, "eEurope 2002: Quality Criteria for Health Related Websites", J Med Internet Res, 4(3), E15, 2002
4. F. İşleyen, K. Gülkesen, N. Zayim, "Türkçe Web Sitelerinde Sunulan Sağlık Bilgisinin Anlaşılırlığı", 2. Ulusal Tıp Bilişimi Kongresi, Antalya, 2005
5. İnternet: Health on the net foundation, http://www.hon.ch/HONcode/Patients/Turkish/, 01.01.2015
6. P. Kim,TR. Eng, MJ. Deering, A. Maxfield, "Published criteria for evaluating health related web sites: rewiew", BMJ, 318, 647-649,1999
7. L. Li, E. Irvin, J. Guzmán, C. Bombardier, "Surfing for back pain patients: the nature and quality of back pain information on the Internet", Spine (Phila Pa 1976), 26(5), 545-57,2001
8. Y. Kim, "Trust in health information websites: A systematic literature review on the antecedents of trust", Health Informatics J, (In press), doi: 10.1177/1460458214559432, 2014
9. S. Chumber, J. Huber, P. Ghezzi, "A Methodology to Analyze the Quality of Health Information on the Internet: The Example of Diabetic Neuropathy", Diabetes Educ, (In press), doi: 10.1177/0145721714560772, 2014
10. İnternet : Online Pharmacy Reviews & Verification, http://www.legitscript.com , 29.12.2014
11. İnternet: Sağlık Bakanlığı: O ilaçların hepsi yasaklı, almayın, http://t24.com.tr/haber/saglik-bakanligi-oilaclarin-hepsi-yasakli-almayin/204177, 31.12.2013.
12. İnternet: Zayıflama hayali öldürdü, http://haber.gazetevatan.com/zayiflama-hayalioldurdu/483465/1/gundem, 31.12.2013.
13. İnternet: Vücut geliştirici ilaçlar Şahin İrencin'in sonu oldu, http://www.ensonhaber.com/vucut-gelistiriciilaclar-sonu-oldu-2013-10-19.html, 31.12.2013.