Dindarlık ile Ego Sağlamlığı ve Empati Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi

Öz Dindarlık değişkeni insanın hayatında birçok açıdan etkisini göstermektedir. Yapılan çeşitli araştırmalarda dindarlık değişkeni farklı değişkenlerle etkileşimi ele alınmaktadır. Bu çalışmada ise dindarlık, ego sağlamlığı ve empati ile ilişkilendirilmektedir. Bu çalışmanın amacı ego sağlamlığı, empatik ilgi ve dindarlık arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Bu değişkenler arasındaki ilişkiyi ölçebilmek adına 702 kişiye anket uygulanmıştır. Çalışmanın katılımcıları, tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Anketler internet ortamında yapılmıştır. Verileri toplamak için Block ve Kremen tarafından geliştirilen Ego Sağlamlık Ölçeği (1996), Davis tarafından geliştirilen Kişilerarası Tepkisellik Ölçeğinin, Empatik İlgi boyutu (1980) ve Zwingmann ve diğerleri tarafından geliştirilen Müncher Motivasyonel Dindarlık Envanteri (2004) kullanılmıştır. Araştırmada model olarak değişkenler arasındaki ilişkiyi ele alan tarama modellerinden olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmada metot olarak dokümantasyon ve tarama (survey) yöntemi kullanılmıştır. Çalışma verilerinin analizi SPSS-18 programı kullanılarak yapılmıştır. Ayrıca aracı değişken etkisinin analizini yapmak için Hayes’in (2013) SPSS için geliştirdiği Process Makro eklentisi kullanılmıştır. Process Makro’da, aracı değişken bootstrap model 4 analizi esas alınmıştır. Çalışmanın t-test bulgularına göre cinsiyete göre dindarlık konusunda gruplar arasında anlamlı derecede farklılıklar görülmemektedir. ANOVA testi bulgularına göre ise eğitim düzeyine göre dindarlık konusunda gruplar arasında anlamlı derecede farklılıklar tespit edilememiştir. Korelasyon ilişkilerine bakıldığında dindarlık ile ego sağlamlığı ve empati arasında anlamlı düzeyde pozitif yönde ilişki bulunmaktadır. Regresyon ilişkisine göre dindarlık hem ego sağlamlık değişkenini hem de empati değişkenini yordamaktadır. Aracı değişken etkisine bakıldığında, ego sağlamlık değişkeni aracı değişken olarak dindarlık ile empati arasındaki ilişkiye etki etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Din Psikolojisi, Dindarlık, Ego Sağlamlığı, Empati

INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP AMONG RELIOSITY, EGO RESILIENCE AND EMPATHY

Keywords:

Psychology of religion, Religiosity, Ego resilience, Empathy,

PDF

___

Ayten, A. (2013). Empati ve din : Türkiye’de yardımlaşma ve dindarlık üzerine psiko-sosyal bir araştırma. İstanbul: İz Yayıncılık.
Ayten, A., & Tura, H. (2017). Affetme ve Dindarlık, Hayat Memnuniyetini Nasıl Destekler? İslâmî İlimler Dergisi, 12(3), 27–54.
Blackstone, J. (2007). The empathic ground : intersubjectivity and nonduality in the psychotherapeutic process. NewYork:State University of New York Press.
Block, J. (2002). Personality as an affect-processing system : toward an integrative theory. New Jersey: Psychology Press/Lawrence Erlbaum Associates.
Block, J., & Kremen, A. M. (1996). IQ and Ego-Resiliency: Conceptual and Empirical Connections and Separateness. Journal of Personality and Social Psychology, 70(2), 349–361.
Damiano, R. F., de Andrade Ribeiro, L. M., dos Santos, A. G., da Silva, B. A., & Lucchetti, G. (2017). Empathy is Associated with Meaning of Life and Mental Health Treatment but not Religiosity Among Brazilian Medical Students. Journal of Religion and Health, 56(3), 1003–1017.
Farkas, D., & Orosz, G. (2013). The link between ego-resiliency and changes in Big Five traits after decision making: The case of Extraversion. Personality and Individual Differences, 55(4), 440–445.
Farkas, D., & Orosz, G. (2015). Ego-resiliency reloaded: a three-component model of general resiliency. PloS One, 10(3), 1-26.
Ghoshal, M., & Mehrotra, S. (2017). Maternal spiritual health as a predictor of psychological well-being and resilience of her young adult offspring. Mental Health, Religion & Culture, 20(2), 101–108.
Göcen, G. (2013). Pozitif Psikoloji Düzleminde Psikolojik İyi Olma ve Dini Yönelim İlişkisi: Yetişkinler Üzerine Bir Araştırma. Toplum Bilimleri, 7(13), 97–130.
Göcen, G. (2012). Empati ve din. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (SAUIFD), 14(25), 273–277.
Hayes, A. F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis. NewYork, NY: Guilford Press.
Karaırmak, Ö., & Siviş-Çetinkaya, R. (2011). Benlik Saygısının ve Denetim Odağının Psikolojik Sağlamlık Üzerine Etkisi: Duyguların Aracı Rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 30–43.
Karim Mithaa, b and S. A. (2016). The faith community and mental health resilience amongst Australian Ismaili. Mental Health, Religion & Culture, 19(2), 192–207.
Koç, M. (2010). Demografik Özellikler ile Dindarlık Arasındaki İlişki: Yetişkinler Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19(2), 217–248.
Kohut, H. (1971). The analysis of the self : a systematic approach to the psychoanalytic treatment of narcissistic personality disorders. The Chicago:University of Chicago Press.
Kohut, H. (1977). The restoration of the self. Chicago:The University of Chicago Press.
Łowicki, P., & Zajenkowski, M. (2017). No empathy for people nor for God: The relationship between the Dark Triad, religiosity and empathy. Personality and Individual Differences, 115(1), 169–173.
McDonald, J. E., Olson, J. R., Lanning, A. H., Goddard, H. W., & Marshall, J. P. (2018). Effects of Religiosity, Forgiveness, and Spousal Empathy on Marital Adjustment. Marriage & Family Review, 54(4), 393–416.
Mizuno, Y., Hofer, A., Frajo-Apor, B., Wartelsteiner, F., Kemmler, G., Pardeller, S., … Uchida, H. (2018). Religiosity and psychological resilience in patients with schizophrenia and bipolar disorder: an international cross-sectional study. Acta Psychiatrica Scandinavica, 137(4), 316–327.
Mosqueiro, B. P., da Rocha, N. S., & Fleck, M. P. de A. (2015). Intrinsic religiosity, resilience, quality of life, and suicide risk in depressed inpatients. Journal of Affective Disorders, 179(1), 128–133.
Mustafa Koç. (2009). Dindarlık ile empatik eğilim: yetişkinler üzerine ampirik bir araştırma. Akademik Araştırmalar Dergisi, 43(1), 1–18.
Nazlı Batan, S., & Ayten, A. (2015). Dinî başa çıkma, psikolojik dayanıklılık ve yaşam doyumu ilişkisi üzerine bir araştırma. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi Cilt, 15(3), 67–92.
Özcan, Z. (2016). Empati ve Dindarlık Arasındaki İlişki Relationship Between Empathy and Religiousness. İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(8), 2758–2781.
PEW. (2014). Adults in South Dakota - Religion in America: U.S. Religious Data, Demographics and Statistics | Pew Research Center. Retrieved June 18, 2018, from http://www.pewforum.org/religious-landscape-study/importance-of-religion-in-ones-life/
Şahin, A. (2008). Ergenlerde Dindarlık ve Empati. Marife, 8(1), 149–166.
Şahin, F., & Gürbüz, S. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi (3rd ed.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Uysal, V. (2016). Gençlerde Empati̇ Eği̇li̇mi̇, Anne-Baba Tutumları ve Dindarlık. DEUIFD, 1(1), 7–40.
Uysal, V., Kaya Göktepe, A., Karagöz, S., & İlerisoy, M. (2017). Dinî Başa Çıkma ile Umut, Hayat Memnuniyeti ve Psikolojik Sağlamlık Arasındaki Etkileşim Üzerine Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi İlâHiyat Fakültesi Dergisi, 52(52), 139–160.
Uysal, V., Turan, Ş., & Işık, Z. (2014). Motivasyonel Dindarlık Ölçeği (MMRI) Üzerine Bir Değerlendirme. Journal of Islamic Research, 25(1), 15–27.
Wilson, J. P. John P., & Thomas, R. B. (2004). Empathy in the treatment of trauma and PTSD. NewYork: Brunner-Routledge.
Yapıcı, A. (2016). Cinsiyete Göre Farklılaşan Dindarlıklar ve Kadınlarda Dinsel Yaşamın Görüntüleri. Dini Araştırmalar, 1(1), 131–161.
Zwingmann, C., Grom, B., Schermelleh, K., Madsen, R., Schmitz, E., Moosbrugger, H., & Apaydin, H. (2010). Münchner motivasyonel dindarlık envanteri:boyutsal kontrol ve denetim. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 10(2), 287–312.