CUMHURİYET DÖNEMİ EĞİTİM LİTERATÜRÜNDE DİN EĞİTİMİNE İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLARIN KULLANILIŞI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Sosyal bilimlerde nitelikli bilgi üretebilmek için, araştırmacıların ortak bir dil kullanmaları önemlidir. Ortak dilden kastedilen, anlam birliği, belli bir terminoloji ve atıf bütünlüğüdür. Herkesin kavram ve terimleri gelişigüzel kullandığı bir disiplinde, nitelikli bilimsel faaliyet yürütülemeyeceği gibi bu faaliyetin kılavuzluğunda yürütülen uygulamalar da emek, zaman ve maliyet israfına yol açabilecektir. Türkiye'de henüz gelişme aşamasında olan Din Eğitimi Biliminin de belli bir terminoloji ve atıf birlikteliğine sahip olması gereklidir. Bu noktada din eğitimi biliminde sıkça kullanılan kavramların başında gelen "din eğitimi", "dinî eğitim" ve "din öğretimi" gibi kavramları açıklığa kavuşturmak gerekmektedir. Bunun ilk aşaması ise söz konusu kavramların literatürde nasıl işlendiğine bakmaktır. Kavramların ilgili literatürde kullanımının izini sürmek, din eğitimi biliminde ortak bir anlam dünyası ve iletişim zemininin geliştirilmesi bakımından önem taşımaktadır. Bu çalışmada yukarıda verilen kavramların, Cumhuriyet dönemi eğitim literatüründe nasıl kullanıldığı belli isimlerden seçilen metinlerden hareketle irdelenmiş, bu bağlamda ilgili kavramların kullanımında belli bir terminolojik tutarlılık ve sürekliliğin olup olmadığı örnekleriyle ortaya konmaya çalışılmıştır. Araştırma sonucunda, söz konusu kavramların ilgili literatürdeki kullanılışında önemli ölçüde bütünlük ya da tutarlılığın bulunmadığı görülmüştür

A RESEARCH ON THE USAGE OF BASIC CONCEPTS REGARDING EDUCATION OF RELIGION DURING THE REPUBLIC PERIOD IN TURKEY

In order to produce quality information in the social sciences, it is important to use a common language by researchers. Common language is to have a unity of meanings and certain terminology and reference combination. Qualified scientific activities can not be conducted in a discipline where everyone uses the concepts and terms indiscriminately and it is also practical activities carried out under the guidance of this effort can lead to wasted time and cost. The Pedagogy of Religion that it is in development period in Turkey needs certain terminology and reference combination. In this point it is necessary to make clear terms like “education of religion”, “religious education”, “teaching religon” that they are used frequently. First step for this to look at how used the concepts in literature. To trace of concepts in the relevant literature is important for developing of common meaning world and communication ground in The Pedagogy of Religion. In this study it is investigated how it is used above concepts in education literature in the Republic Period in Turkey by selecting some texts from specific names. In this research it is tried to show by particular example whether it has continuity and consistency in use of concepts. As a result it is seen that there is no consistency or semantic integrity in the use of these concepts in the literature substantially

PDF

___

AKSAN, D. (1978). Anlambilimi ve Türk Anlambilimi, Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.
ARMANER, N. (1958-1959). Okullarımızda Din Öğretimi Üzerine. Ankara Üniv. İlah. Fak Dergisi, 115-117.
ARMANER, N. (1960). Din Eğitim ve Öğretimi Üzerinde Didaktik Araştırmalar. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Derrgisi, ss. 71- 88.
ARMANER, N. (1961). Toplumun Din Eğitimi -I-. Diyanet İlmi Dergi [Diyanet İşleri Başkanlığı Dergisi], ss. 66-68.
ARMANER, N. (1967). İnanç ve Hareket Bütünlüğü Bakımından Din Terbiyesi . İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
ARMANER, N., & ÖKMEN, A. Z. (1960). Din Eğitim ve Öğretiminde Metodik Bilgiler. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
ATAY, H. (1974). Farabi'nin Üç Eseri. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
AYHAN, H. (1985). Din Eğitimi ve Öğretimi (İman-İbadet). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
AYHAN, H. (1999). Cumhuriyet Dönemi Din Eğitimine Genel Bakış. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 237-254.
AYHAN, H. (2000). Cumhuriyet Dönemi Din Eğitimine Genel Bir Bakış : Atatürk’ün İslâm Dini ve Din Eğitim Hakkındaki Görüşleri. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5-27.
AYHAN, H. (2004), Türkiye’de Din Eğitimi, İstanbul: Dem Yayınları.
AYVERDİ, S. (1976). Milli Kültür Mes'eleleri ve Maarif Davamız. İstanbul : Milli Eğitim Basımevi.
BALCI, Ali. (2001) Sosyal Bilimlerde Araştırma. Pegema Yayıncılık. Ankara.
BALTACIOĞLU, İ. H. (1942). İctimai Mektep. Ankara: Maarif Matbaası.
BALTACIOĞLU, İ. H. (1957). Dine Doğru. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6(1), ss. 44-59.
BALTACIOĞLU, İ. H. (1996). Din ve Hayat. (Dü: A. Özbek) İstanbul: Esra Yayınları.
BAŞGİL, A. F. (1962). Din ve Laiklik. İstanbul: Sönmez Neşriyat.
BİLGİN, B. (1980). Türkiye’de Din Eğitimi ve Liselerde Din Dersleri . Ankara: Emel Matbaacılık.
BİLGİN, B. (1981). Din Eğitiminin Genel Eğitimdeki Yeri. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, ss. 469-483.
BİLGİN, B. (1988). Eğitim Bilimi ve Din Eğitimi. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
BOLAY, S. H., & Türköne, M. (1995). Din Eğitimi Raporu. Ankara: Ankara Merkez İmam Hatip Lisesi Öğrencileri ve Mezunları.
CEBECİ, S. (1996). Din Eğitimi Bilimi ve Türkiye'de Din Eğitimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
ÇELİK, A. (1999). İsmail Hakkı Baltacıoğlu ve Din Eğitimimiz. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (14), ss. 169-199.
ÇELİK, A. (2004). İsmail Hakkı Baltacıoğlu'na Göre Din Eğitimi. Erzurum: (Hususi basım).
DEMİRCİ, A. (2004). Yeni Adam Gazetesinde Eğitim Anlayışı (1934-1960 Yılları Arası). Ankara: Ankara Üniversitesi SBE Yayımlanmamış Y. Lisans tezi.
EKİNCİ, Y. (2007). Siyasi Parti ve Hükümet Programlarında Eğitim (1920- 2007). Ankara: M&B Yayın Dağıtım.
ERGİN, O. (1977). Türk Maarif Tarihi (Cilt 5). İstanbul: Eser Matbaası.
ERİŞİRGİL, M. E (1918), “Dînî Terbiye, Dînî Tedrîsât”, Millî Ta’lîm ve Terbiye Cem’iyeti Mecmû’ası, No: 3, ss. 13-14.
EŞME, İ. (2005). Açılış Konuşması. H. A. İkram Çınar içinde, Ülkemizde Laik Eğitim Sisteminde Sosyal Bilim Olarak Din Öğretimi Kurultayı (s. 2-9). Malatya: İnönü İniversitesi Yayınları.
EVKURAN, M. (2012). Yüksek Dn Öğretimi ve Dinî Kurumsallaşmanın Yakın Tarihi. Kelam Araştırmaları, 2(10), 31-54.
GÖÇERİ, N. (1991). İsmail Hakkı Baltacıoğlu'nun Din Eğitimi ile İlgili Görüşleri. Kayseri: ERÜ SBE, Yayımlanmamış Y. Lisans tezi.
GÖÇERİ, N. (2002). Din Eğitimi Bilimine Giriş. Adana: Çukurova Üniversitesi Basımevi.
GÖKALP, Z. (1964). Milli Terbiye ve Maarif Meselesi. Ankara: Diyarbakırı Tanıtma ve Turizm Derneği Yayınları.
GÖKALP, Z. (1977). Malta Konferansları. (Haz. F. K.) Ankara: Kültür bakanlığı yayınları.
GÖKALP, Z. (1981). Makaleler V. (Dü: H. R. Kardaş) Ankara: Kültür bakanlığı Yayınları.
GÖKALP, Z. (1997). Terbiyenin Sosyal ve Kültürel Temelleri. İstanbul: MEB Yayınları.
GÖKALP, Z. (2010). Türkleşmek İslamlaşmak Muasırlaşmak. Ankara: Akçağ Yayınları.
GÜNGÖR, E. (1986). Dünden Bugünden Tarih-Kültür-Milliyetçilik. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
İSLAMOĞLU, T. (1996) Nurettin Topçu’nun Din Eğitimi Anlayışı, ERÜ SBE Yayımlanmamış Y. Lisans Tezi, Kayseri.
JASCHKE, G. (1972). Yeni Türkiye'de İslamcılık. (H. Örs, Çev.) Ankara: Bilgi Yayınevi.
KARA, İ. (2008). Cumhuriyet Türkiyesinde Bir Mesele Olarak İslam . İstanbul: Dergah Yayınları.
KARA, İ. (2009). Türkiye'de İlahiyat Fakülteleri Dinî Kurumlar mı, Laik Kurumlar mı? Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 1(2), 1-19.
KASAPOĞLU, A. (2013). Kur’an’ı Anlamada Semantik Yöntem, Hikmet Yurdu, C: 6, S: 11, ss. 105-178.
KEYİFLİ, Ş. (1989). I. Hakki Baltacıoğlu'nun Din Eğitimiyle İlgili Görüşleri ve Bu Görüşlerinin Dini Pedagoji Bakımından Değerlendirilmesi. İzmir: Dokul Eylül Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KIRBOĞA, A. R. (1975). Din Eğitimi ve İmam - Hatip Okulları Davası. İstanbul: Milli Gazete Yayını.
KODAMAN, B. (1991), Abdülhamit Devri Eğitim Sistemi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
KULOĞLU, N. (1998). Dinsel Eğitim Allah’a Emanet, Ankara: Ardıç Yayınları.
KÜÇÜKCAN, T. (2008), Din Eğitimi ile Öğretimini Ayırmalıyız, SETA Vakfı internet sitesi, (Erişim tarih: 22.02.2016), (Link: http://arsiv.setav.org/public/HaberDetay.aspx?Dil=tr&hid=12366 &q=din-egitimi-ile-ogretimini-ayirmaliyiz)
MÜCAHİD, A. ( 2006). Semantiğin Arap ve Batı Dünyasındaki Serüveni, Çev: C. Divlekçi, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi C: 47, S: 2, ss. 259-265.
NAMİ, K. (2014), Dini Terbiye, Dini Tedris, (Lat. eden, Ş. Göküş), Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Y: 19; S: 31, ss. 311-322.
ÖNDER, M. (1997), Prof. Dr. Beyza Bilgin ve Din Öğretiminde Yeni Yöntem Çalışmaları, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Ankara.
PALMER, F. R. (2001). Semantik (Yeni Bir Anlam bilimi Projesi), Çev: R. Ertürk, Ankara: Kitâbiyât yay.
PARMAKSIZOĞLU, İ. (1966). Türkiye'de Din Eğitimi. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
PAZARLI, O. (1967). Din Eğitim ve Öğretminde Genel Metotlar. İstanbul: Ahmet Sait Matbaası.
PEKTAŞ, M. (2015). Eğitimi Dava Edinen Adam: Nurettin Topçu, TefekkürDergisi.com isimli internet sitesinden alınmıştır (Erişim tarihi, 10. 12. 2015)
RİFAT, M. (2009), Göstergebilimin ABC'si, İstanbul: Say yayınları. TOPÇU, N. (1956). Dini Hayatın Psikolojik Temelleri, İslam Mecmuası, C: 1, S:2.
TOPÇU, N. (1970). Türkiye'nin Maarif Davası. İstanbul: Hareket Yayınları.
TOPÇU, N. (1998). İslam ve İnsan, İstanbul: Dergâh Yayınları.
TOPÇU, N. (2006). Türkiye'nin Maarif Davası. (Dü: İ. Kara ve E. Erverdi) İstanbul: Dergah Yayınları. TOSUN, C. (2001). Din Eğitimi Bilimine Giriş. Ankara: Pegema Yayıncılık.
TOSUN, C. (2009). Bir Anabilim Dalı Olarak Türkiye’de Din Eğitiminin Doğuşu, Gelişmesi ve Alanına Katkıları. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 293-303.
TURAN, O. (1978). Türkiye'de Manevi Buhran. İstanbul: Nakışlar Yyaınevi.
TÜRKDOĞAN, O. (1998). Ziya Gökalp Sosyolojisinin Temel İlkeleri. İstanbul: MÜİF Vakfı Yayınları.
ÜLKEN, H. Z. (1967). Eğitim Felsefesi. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
ÜLKEN, H. Z. (1975). Laiklik. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.