“Kendi Olmak” Fikri Etrafında Bir Kara Kitap Okuması

Türkiye’de Tanzimat’tan beri süre gelen Batılılaşma çabası toplum ve birey nezdinde bugüne kadar çeşitli sonuçlara yol açmış ve aç- maktadır. Bu sebeple, özellikle Doğu- Batı ya da diğer bir adlandırmayla gelenek-modernlik ikileminde sıkışıp kalmış bireyin ve en çok da aydın ve yarı aydınların çıkmazı Türk edebiyatında konu edilen meselelerden biridir. Bu çalışmada, Türk edebiyatının en önemli yazarlarından Orhan Pamuk’un Kara Kitap romanında ele alınan “kendi olma” dü- şüncesi irdelenmektedir. Romanda metinler arası ilişkiler yoluyla özellikle iki ana kahraman Celal ve Galip üzerinden ciddi bir kimlik sorgulaması yapıldığı, kişinin başka hayatları ve kişileri taklit etmekten kurtularak kendisi olabilmesi fikrinin işlendiği görülmektedir. Mevlana ve Şeyh Galip gibi klasik dönem şairleriyle Oğuz Atay başta olmak üzere modern Türk edebiyatı yazarlarının hayatı ve eserleriyle kurulan bağ- lantılar, kendini arama uğraşının geçmişteki ve modern çağdaki farklı izdüşümlerini saptamaya imkân sağlamaktadır. Bunun yanı sıra, sadece birey planında değil İstanbul’da kentleşmenin getirdiği etkilerle toplum düzeyinde de bir kimlik bunalımı yaşandığı, toplumun özüne yabancıla- şarak kimliğini kaybettiği gerçeği de romanda gündeme getirilen ciddi problemlerden biridir. Ancak romanında bu gerçeklerle okuru yüzleştiren yazarın bir çözüm önerisi ya da çıkış yolu sunmaktan kaçındığı, bunu da postmodern anlatının bir gereği olarak yaptığı anlaşılmaktadır.

A Reading About “Being Your Own” on Kara Kitap

The westernization efforts in Turkey have caused several effects on individuals and society, from “Tanzimat” to these days. Therefore, the problems of people especially intellectuals and semiintellectuals who had get stuck in East-West or tradition-modernity dilemma has been a topic in Turkish literature. In this study, the subject of “being your own” on Kara Kitap by Orhan Pamuk who is the one of most important writers of Turkish literature, is scrutinized. In this novel, we see that a substantially identity vetting with intertextuality on two main characters, Celal and Galip, in addition some discussions about imitations the others life and “being your own”. Through the instrumentality of some contacts with classic poets like Mevlana and Şeyh Galip and modern Turkish writers like Oğuz Atay, provide an opportunity to find different projections in past and modern age to us. In addition to this, there is an identity problem that not only on individuals but also on society cause of urbanization is seemed as a serious problem on this novel so we understand that society has lost its identity and has been a stranger to it. Although Orhan Pamuk confront with the reality to readers in his novel, he doesn’t show any answer because of his novel technical, post modernity.