LİDERLERİN KARAR ALMA TARZLARININ ÇALIŞANLARIN ÖRGÜT İÇİ BİLGİ PAYLAŞIMINA ETKİSİ

Bilginin üretilmesi, uygulanması ve paylaşılması; günümüz küresel iş dünyasında örgütler için büyük önem arz etmektedir. Rekabetin yoğun olduğu iş dünyasında, rakiplerin gerisinde kalmamak adına gerçekleştirilecek örgüt içi inovasyonların etkili ve sürdürülebilir olabilmesinin en önemli gerekliliklerinden biri, örgüt içi bilginin iyi yönetilmesi ve doğru bir biçimde paylaşılmasıdır. Böylelikle, örgüt çalışanlarının aidiyet duygusunun zedelenmemesi ve dolayısıyla örgütsel bağlılıklarının artması sağlanabilir. Buna paralel olarak, çalışanların iş değiştirme durumunda, eski örgütlerine dair sahip oldukları bilgiyi olumsuz amaçlar doğrultusunda kullanmamaları sağlanabilecektir. Bu bağlamda bilgi yönetimi, bir liderin sahip olması gereken en önemli yöneticilik özelliklerinden biri olarak ortaya çıkmaktadır ve liderin sahip olduğu liderlik tarzının, bilgi yönetimiyle beraber örgüt performansında da farklı etkilere sahip olduğu görülebilmektedir. Bu çalışmanın amacı, yöneticilerin üç farklı karar alma tarzı olan “otokratik”, “demokratik” ya da “paylaşımcı” liderlikten hangisini benimseyip uyguladığını ve bahsedilen karar alma tarzlarının, örgüt çalışanlarının bilgi paylaşımı hakkındaki düşünceleri üzerindeki etkilerini ile örgüt performansı üzerindeki etkilerini ortaya koymaktır. Bu bağlamda, Fiedler’inDurumsallık Modeli (Fiedler’s Contingency Model) ve Vroom-Jago’nun Liderlerin Karar Alma Modeli (VroomJago Decision-Making Model of Leadership) temel alınarak, yöneticilerin liderlik tarzlarının belirlenmesi ve örgüt çalışanlarının bilgi paylaşımıyla ilgili düşüncelerini ortaya çıkararak mevcut yöneticilerinin karar alma tarzıyla ilgili algıları ölçülmüştür. Araştırma, Bursa ilinde tekstil sektöründe faaliyet gösteren orta ölçekli örgütlerde yapılmış olup elde edilen bulgulara göre liderlerin karar alma tarzları ve çalışanların örgüt içi paylaşımı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Paylaşımcı liderliğin ve otokratik liderliğin, resmi bilgi paylaşımı ve zorunlu bilgi paylaşımı üzerinde istatistiksel olarak negatif bir etkisi olduğu görülürken, demokratik liderlik tarzının örgüt içi bilgi paylaşımının üzerinde pozitif bir etkisi olduğu ortaya konmuştur.

THE EFFECTS OF DECISION-MAKING STYLES OF LEADERSHIP ON EMPLOYEES KNOWLEDGE SHARING WITHIN THE ORGANIZATION

Creating, applying and sharing knowledge, constitute great importance for organizations in today’s global business environment. In a business environment, in which competition is penetrated, managing and sharing knowledge properly within the organization is one of the requisiteness of making effective and sustainable innovations in order not to fall behind in the market. Thus, it can be assured that employees’ sense of belonging to the organization is not destroyed and their organizational commitment is accrued. Correspondingly, in the event of employee turnover it can be assured that they will not trespass on the knowledge that they have previously acquired from the organization. In this sense, knowledge management appears to be one of the most important qualifications of a leader and it can easily be observed that the leadership style a leader holds has divergent effects on organizational performance along with knowledge management. The purpose of this study is to reveal which of the three different decision-making styles, defined as “autocratic”, “democratic” and “sharing”, are adopted and applied by the leaders, employees’ attitude towards knowledge sharing in accordance with the leader’s leadership style and the effects of the mentioned styles on organizational performance. In this sense, Fiedler’s Contingency Theory and Vroom-Jago Decision-Making Model of Leadership are used as baseline. The research is conducted in organizations that are active in textile sector, in city of Bursa. According to the results, there is a statistically significant relationship between leadership decision making models and employees’ knowledge sharing within the organization. There is a statistically negative effect of sharing leadership on formal knowledge sharing while there is a statistically significant and negative effect of autocratic leadership style on compulsory knowledge sharing. In addition, there is a statistically significant and positive effect of sharing leadership style on compulsory knowledge sharing. It has also been found out that there is statistically negative effect of democratic leadership style on incompany knowledge sharing.

___

  • Alsayed, A. K. , Motaghi, M. H. ve Osman, I. B. (2012). The use of the multifactor leadership questionnaire and communication satisfaction questionnaire in Palestine: A research note. International Journal of Scientific and Research Publications, 2(11).
  • Atak, M. ve Atik, İ. (2007). Örgütlerde sürekli eğitimin önemi ve öğrenen örgüt oluşturma sürecine etkisi. Hava Kuvvetleri Komutanlığı Sürekli Eğitim Modeli Örneği, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 63(7).
  • Augier, M. , Shariq, S. Z. ve Vendelo M. T. (2001). Understanding context: its emergence, transformation and role in tacit knowledge sharing. Journal of Knowledge Management, 5(2), 125-137.
  • Bass, B. M. (1990). Bass and Stogdill's handbook of leadership: Theory, research, and managerial applications. (3 ed.). New York: Free Press.
  • Bryant, S. E. (2002). A field study of the impact of peer mentoring on organizational knowledge creation and sharing. Doctoral Dissertation, University of Oregon. Çarıkçı, İ. , Oksay A. (2004). Örgütsel yapı ve meslek farklılıklarının iş tatmini üzerindeki etkileri: Hastane çalışanları üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 9(2), 157-172
  • Davenport T. ve Prusak L. (1996). Knowledge in organizations, knowledge transfer and cooperative strategies. Strategic Management Journal. 17.Dumaine, B. (1993). The new non-manager managers. Fortune, 22, 80 – 84
  • Fayol, H. (1917). Administration industrielle et générale, Paris. (H.Dunod ve E.Pinat, Eds.)
  • Feterabend P. (1995). Three dialogues on knowledge. Oxford: Blackwell.
  • Fındıkçı İ. (1996). Bilgi toplumunda yöneticilerde kendini geliştirme. İstanbul Kültür Koleji Eğitim Vakfı Yayınları.
  • Grogh V. (1996). Knowledge management. Sage Hill: Londra.
  • Gurteen D. (1999), Creating a knowledge sharing culture. Knowledge Management Magazine. 2(5).
  • Koçel T. (2003), İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Yayınları.
  • Öztürk A. (2005), İşletmelerde bilgi yönetimi ve paylaşımı. Yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
  • Peaucelle, Jean-Louis, (2003a), Fayol un siecle aprés, J.L. Peaucelle (Ed..), Henri Fayol, Inventeur des Outils de Gestion, Paris: Economica, 13-27.
  • Ravishankar, M. N. ve Pan, S. L. The influence of organizational identification on organizational knowledge management (KM). Omega 36 (2), 221-234.
  • Renzl, B. (2008). Trust in management and knowledge sharing: The mediating effects of fear and knowledge documentation. Omega, 36(2), 206−220.
  • Şengül, R. (2007). Henri Fayol’un yönetim düşüncesi üzerine notlar, Yönetim Ve Ekonomi, 14(2).
  • Uzun, H. ve Durna, U. (2008). İşletmelerde rekabet unsuru olarak bilgi yönetimi. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(1), 33-40.
  • Vroom, V. H. ve Jago, A. G. (1988). The new leadership: Managing participation in organizations. Englewood Cliffs, NJ, US: Prentice-Hall.
  • Vroom V. ve Yetton P. (1973). Vroom-Yetton-Jago decision-making model of leadership. Pittsburgh, Pa.: University of Pittsburgh Press.
  • Whitener, E. M. (1997). The impact of human resource activities on employee trust. Human Resource Management Review, 7(4), 389-404.
  • Xirasagar S. (2005). Physician leadership styles and effectiveness: An empirical study. Medical Care Research and Review, 62, 720-740.
  • Yeniçeri, Ö. ve Seçkin, Z. (2011). Bilgideki hızlı değişimin yönetici/liderin karar alma sürecine etkileri üzerine bankacılık sektöründe bir uygulama. Karadeniz Araştırmaları. 29, 97-118.
  • Yeniçeri, Ö. ve Demirel, Y. (2007). Örgüt içi bilgi paylaşımına yönelik bireysel ve örgütsel engeller üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Karaman İ .İ .B .F . Dergisi.Yeniçeri, O. ve İnce, M. (2005). Bilgi yönetim stratejileri ve girişimcilik. İstanbul: IQ Kultur-Sanat Yayıncılık.
  • Yukl, G. ve Van Fleet, D. D. (1992). Theory and research on leadership in organizations. M. D. Dunnette ve L. M. Hough (Eds.), Handbook of industrial and organizational psychology (pp. 147–197). Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
  • Yukl, G. 1989. Managerial leadership: A review of theory and research. Journal of Management. 15, 251-289.
  • http://www.leadership-central.com/Vroom-Yetton-Jago-decision-making-model-of leadership. http://www.mindtools.com/pages/article/newISS_87
  • http://www.mindgarden.com/products/mlq.htm
  • www.edge-leadership.com
  • http://www.123HelpMe.com/view.asp?id=168055