Reklamcılık Literatüründe Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlara Yönelik Karşılaştırmalı Bir Alan Çalışması: Lisansüstü Tezler ve Makaleler Üzerine Bibliyometrik Bir Analiz

Türkiye’de çoğunlukla üniversitelerdeki İletişim Fakültesi bünyesinde verilen reklamcılık eğitiminin niteliği son yıllarda üzerinde sıklıkla durulan ve kritiği yapılan konular arasında yer almaktadır. Buradan hareketle reklamcılık eğitimine ışık tutması bakımından bu çalışmada, reklamcılık literatüründeki çalışmalar arasında temel yaklaşımlar bakımından karşılaştırmalı bir araştırma yapılması amaçlanmıştır. Lisansüstü tezler ve makaleler her zaman bir akademik literatürdeki araştırmaların özelliklerini ve yönelimlerini tespit edebilmede ve eğitimin niteliği hakkında önemli veriler sunmaktadır. Bu çalışmada, 2008 – 2018 yılları arasında Türkiye’de reklamcılık alanında sunulmuş lisansüstü (yüksek lisans ve doktora) tezleri ve ulusal hakemli makaleleri yıllara göre sayısal değişimleri, bağlı oldukları anabilim ve Anasanat dalları, temel araştırma konuları, dayandıkları temel yaklaşımlar ve kuramsal arka plan üzerine eğildikleri araştırma yöntemleri ile araştırma teknikleri ve içerdikleri anahtar kelimeler açısından bibliyometrik çözümlemeye tabi tutulmuştur. Araştırma sonuçlarından bazıları göstermektedir ki tez ve makale sayısı son yıllarda ciddi bir biçimde artarken disiplinler arasılık özelliği yükselmekte, ayrıca reklamcılık alanındaki konular yaşanan çevresel gelişmelere göre önem kazanmaktadır. Reklamcılık alanında yapılan çalışmalarda çoğunlukla egemen yaklaşımın benimsendiği ve nitel araştırmalara ağırlık verildiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Reklamcılık, bibliyometri, reklam araştırmaları, lisanüstü tezler

A Comparative Study for Administrative and Critical Approaches in the Literature of Advertising: A Bibliometric Analysis on Graduate Thesis and Papers

The education of advertising in Turkey, which has been principally studied under the Department of Communication, has been made a great progress and has been frequently discussed in recent years. From this point of view, in the sense that it provides an insight to advertising education, the main aim of the study is to make a comparative research between studies in the advertising literature by administrative and critical approaches. Graduate theses (graduate and doctoral) provide valuable data to ascertain the characteristics and tendencies of research in an academic field and the quality of advertising education. In this research, graduate theses and papers on the national-refereed journals that have been completed between 2008 and 2018 (Turkey) in advertising studies analyzed through a bibliometric method according to a series of specifications such as the number of theses and papers per year, the disciplines which the graduate study is undertaken, research topics, basic approaches, theoretical bases examined research methods and techniques, language and keywords. With regard to the result of the study, it points that while the quantity of theses and articles and characteristic of interdisciplinary has increased dramatically and moreover, the topics in the advertising field has gained importance in accordance with the environmental factors. It is also seen that studies on advertising are mostly adopted administrative approach and they are focused on qualitative researches. Key words: Advertising, bibliometrics, advertising studies, graduate thesis

PDF

___

Al, Umut ve Coştur, Recai (2007) “Türk Psikoloji Dergisinin Bibliyometrik Profili”, Türk Kütüphaneciliği, 21.2, ss. 142-163.
Broadus, R. N. (1987) “Toward a Definition of Bibliometrics”, Scientometrics, 12.5-6, ss. 373-379.
Çetinkaya B. Özlem & Çetin, Ali (2016) “Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi’nin Bibliyometrik Analizi”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 11.2, ss. 229-263.
Dağtaş, Banu (2009) “Reklamları Görmek: Reklam Metinlerinin Ait Olduğu Kültürler ve Egemen Form Olarak Tüketim Kültürü”, Derya Tellan (Drl.); Reklamcılık: Bakmak ve Görmek, Ütopya Yayınları, Ankara, ss. 46-78.
Dyer, Gillian (1982) Advertising as Communication, Methuen, London.
Elden, Müge; Ulukök, Özkan ve Yeygel, Sinem (2005) Şimdi Reklamlar…, İletişim Yayınları, İstanbul.
Erdoğan, İrfan ve Alemdar, Korkmaz (2002) Öteki Kuram: Kitle İletişimine Yaklaşımların Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi, Erk Yayınları, Ankara.
Leiss, William, Kline, Stephen ve Jhally, Stuart (1990) Social Communication in Advertising, Persons, Products and Images of Well-Being, Routledge, London.
Melody, William H. ve Robin E. Mansell (1983) “The Debate over Critical vs. Administrative Research: Circularity or Challenge”, Journal of Communication, 33.3, ss. 103-116.
Mutlu, Erol (2012) İletişim Sözlüğü, Sofos Yayınları, Ankara.
Murdock, Graham (1993) “Communications and the Constitution of Modernity”, Media, Culture and Society, 15.4, ss. 521-539.
Özel, Ö. H. & Kozak, N. (2012) “Turizm Pazarlaması Alanının Bibliyometrik Profili (2000- 2010) ve Bir Atıf Analizi Çalışması”, Türk Kütüphaneciliği, 26.4, ss. 715-733.
Pritchard, A. (1969) “Statistical Bibliography or Bibliometrics?”, Journal of Documentation, 25.4, ss. 348-349.
Sherry, John F. (1987). “Advertising as a Cultural System”, J. U. Sebeok (Ed.); Semiotic Marketing, Mouton de Gruyter, Berlin, ss. 441-458.
Slack, Jennifer D. ve Allor, Martin (1983) “The Political and Epistemological Constituent of Critical Communication Research”, Journal of Communication, 33.3, ss. 208-218.
Williams, Raymond (1981) Culture, Fontana, London.
Wunderlich, Jens-Uwe ve Warrier, Meera (2007) A Dictionary of Globalization, Routledge, London.
Yaşın, Cem; Çetin, Muharrem ve Sönmez, Büşra (2017) “Halkla İlişkiler Alanındaki Doktora Tezleri Üzerinden Türkiye ve ABD’de Bilimsel Bilginin Gelişiminin Analizi”, Selçuk İletişim Dergisi, 10.1, ss. 454-480.
Yaylagül, Levent (2010) Kitle İletişim Kuramları: Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar, Dipnot Yayınları, Ankara.
Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2005) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 5. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Yılmaz, A. (2002) “Reklamın Etkisini Ölçmede Kullanılan Modeller”, Pazarlama İletişimi Dergisi 2.2, ss. 42-48.
Zan, B. U. (2012) “Türkiye’de Bilim Dallarında Karşılaştırmalı Bibliyometrik Analiz Çalışması”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.