Gözde EKŞİOĞLU ÇETİNTAHRA, Neslihan KARATAŞ ÜNVERDİ

Osmanlı'dan Günümüze İzmir Mahallelerinin Sosyo-Ekonomik Yapısının Mekana Yansımaları

Mahalle, dar bir alanda yer alan, kişisel ilişkilerin egemen olduğu, yaşayanların yürüme uzaklığı içinde ortak kent kolaylıklarından güçlük çekmeden yararlanabilen küçük yerleşim birimi olarak ifade edilmektedir. Mahalle bu özelliğinin dışında kültür, dayanışma, ekonomik ve yönetsel birim olma özelliklerini de taşımaktadır. Dolayısıyla mahallenin dönemler itibariyle sosyal ve ekonomik gelişimi, eski çağ kentlerinde olduğu gibi günümüz metropollerinde de oluşum süreçlerine tekabül eder. Bu bağlamda İzmir geçmişten günümüze kozmopolit yapısı ve geçirdiği dönemler itibariyle bu konuda inceleme yapılabilecek özgün kentlerden birisidir. Bu çalışma, Osmanlı’dan günümüze İzmir’in mahallelerinin dönemler itibariyle değişim ve dönüşümlerinin ele alındığı bir çalışmadır.

Anahtar Kelimeler:

mahalle, İzmir, Osmanlı dönemi, modern-postmodern

The Spatial Reflections of The Socio-Economic Structures of Izmir Neighborhoods from Ottoman to Present-Day

The neighborhood is a minor settlement which is located in a narrow space, dominated by personal relationships and in which the residents can reach the common urban amenities readily. Furthermore, the other features of neighborhood are being cultural, cooperation, economic and administrative unit. Hence, the periodical social and economic development of the neighborhood corresponds to the evolutions of present-day metropolis till the ancient period cities. In this sense, Izmir is one of the unique cities with its cosmopolitan structure and the periods that the city passed. In this study, the changes and transformations of Izmir’s neighborhoods are aimed to discuss in the light of the Ottoman period to date.

Keywords:

neighborhood, Izmir, Ottoman period, modern-postmodern,

PDF

___

Baran, Tülay Alim. (2003). Bir Kentin Yeniden Yapılanması: İzmir 1923-1938. Arma Yayınları, İstanbul.
Bilsel, Cana. (2009). “Bir Şehir Küllerinden Yeniden Doğuyor: Cumhuriyet Smyrna’sının Kuruluşu”. Marie Carmen Smyrnelis (Ed.). (I. Ergüden, Çev.). İzmir 1830-1930 Unutulmuş Bir Kent Mi? Bir Osmanlı Limanından Hatıralar, İletişim Yayınları, İstanbul, ss. 239-255.
Bilsel, Cana. (2010). Türkiye’de Şehircilik Yarışmalarının İlk Otuz Yılı (1927-1957): Cumhuriyet’in Kent İnşasında Uluslar arası Deneyim. Planlama, C: 3-4, ss. 29-46.
Çetintahra, Ekşioğlu Gözde. (2011). Kent İmajı Yaratma Sürecinde Kentsel Tasarım ve Planlamanın Sorgulanması. İdealkent Dergisi, C: 3, ss. 158-171.
Erdoğmuş, Dilşat. (2006). Sürdürülebilir Yaklaşımlar Çerçevesinde Mahalle Olgusu ve Aydın Merkez’de Kurtuluş, Köprülü, Yedieylül Mahalleleri Örneklemesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Giddens, Anthony. (1994). Modernliğin Sonuçları. Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Göksu, Emel. (2009). 1929 Dünya Ekonomik Buhran Yıllarında İzmir ve Suç Coğrafyası. İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, İzmir.
Karataş, Neslihan. (2001). Geçmişten Bugüne Kemeraltı. İzmir. İzmir Kent Kültürü Dergisi, C: 4, ss.152-161.
Karataş, Neslihan ve Çetintahra, Ekşioğlu Gözde. (2011). “Osmanlı Dönemi’nde İzmir Limanının Kentin Ticari Yapısına ve Mekansal Gelişimine Etkileri”. Uluslararası Osmanlı Medeniyeti’nde Şehir Sempozyumu. 25-27 Kasım, Çorum, ss. 497-514.
Kıray, Mübeccel, B. (1998). Örgütleşemeyen Kent: İzmir.(2. Baskı). Sosyal Bilimler Derneği Yayınları, Ankara.
Metin, Rafet. (2009). XVI. Yüzyılda Niğde ve Kırşehir Sancaklarında Mahalle Yapılanması. XVI. Yüzyılda Niğde ve Kırşehir Sancaklarında Mahalle Yapılanması”, Karadeniz Araştırmaları, Sayı: 20, Kış 2009, ss. 45-58.
Nahum, Henri. (2000). İzmir Yahudileri. Rıfat N. Bali (Ed.). (Estreya Seval Vali, Çev.). İletişim Yayınları, İstanbul.
Palabıyık, Hamit ve Atak, Şermin. (2002). Türkiye’de Mahalle Yönetimi. Avrupa Birliği ile Bütünleşme Sürecinde Türkiye’de Yerel Yönetimler, Ed. Bekir Parlak, Hüseyin Özgür, ss. 331-371.
Pınar, İlhan. (1997). Gezginlerin Gözüyle İzmir, XX. Yüzyıl. Akademi Kitabevi, İzmir.
Rossi, Aldo. (2002). Şehrin Mimarisi (11. Baskı). çev: Nurdan Gürbilek. Kanat Yayınları, İstanbul.
Sakar, E.L. (2007). Atatürk’ün İzmir’i: Bir Kentin Yeniden Doğuşu, Behçet Uz. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Seymen, Ülker Baykan. (1992). “Tek Parti Dönemi Belediyeciliğinde Behçet Uz Örneği”. Enis Batur, (Ed.), Üç İzmir, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, ss. 297-321.
Smyrnelis, Marie Carmen (2009). “Yangın, Bir Yaşam Modelinin Sonu”. M.C. Smyrnelis (Ed.). (I. Ergüden, Çev.). İzmir 1830-1930 Unutulmuş Bir Kent Mi? Bir Osmanlı Limanından Hatıralar, İletişim Yayınları, İstanbul, ss. 229-238.
Tekeli, İlhan. (2009). Modernizm, Modernite ve Türkiye’nin Kent Planlama Tarihi. Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
Temiz, Ayşe Deniz. ( 2001). Tarihi Kent Merkezi Kemeraltı’nda 19. Yüzyıldan Bugüne Meydana Gelen Mekansal Dönüşümler. İzmir Kent Kültürü Dergisi, C: 4, ss. 81-91.