Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Fen Okuryazarlığına İlişkin Yapılan Çalışmaların Değerlendirilmesi

Fen okuryazarlığı; bilimsel gelişmelerin anlaşılarak takip edilmesi, bilgilerin özümsenmesi ve eleştirel biçimde değerlendirilmesini kapsayan mevcut bilgilerin bilinçli bir şekilde kullanılması yetisidir. Okul öncesinde fen eğitimi çocuğun yaşamında gerçekleşen olayların en yalın ve somut haliyle belleğinde yer etmesini sağlamak için verilen uygulamalı eğitimleri içerir. Araştırmanın amacı, öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda okul öncesi eğitim kurumlarında çocukların fen okuryazarlığını geliştirmeye yönelik yapılan çalışmaların betimlenmesi, varsa eksiklerin belirlenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Bilecik ilinde farklı okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan dokuz okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen ve uzman görüşleri doğrultusunda şekillendirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenler sınıfta çocukların fen okuryazarlık düzeylerini geliştirmeye yönelik; deney çalışmaları yaptıklarını, çeşitli kaynaklardan yararlanarak etkinlikler gerçekleştirdiklerini, fen ile ilgili videolardan yararlandıklarını, çocuklarla gözlem, araştırma, inceleme yaptıklarını belirtmişlerdir. Araştırmaya katılan öğretmenler materyalin yetersiz olduğu durumlarda çocukların materyalleri kendi arasında dönüşümlü kullandıklarını, eksik materyalleri ailelerden temin ettiklerini ifade etmişlerdir. Öğretmenler, çocukların fen okuryazarlık düzeylerini geliştirmek için yaparak ve yaşayarak öğrenmeyi vurgulayıp etkinliklerin tamamen öğrencinin kendisine yaptırılması gerektiğini dile getirmişlerdir.

Anahtar Kelimeler:

Okul öncesi eğitim, fen eğitimi, fen okuryazarlığı

A Review Of Studies Regarding Science Literacy In Preschool Education Institutions

Science literacy is the ability to utilize current knowledge with full awareness, which includes following new scientific developments, adoption of such knowledge and assessing discoveries critically. Science education in preschool covers practical trainings so as to ensure the permanency of new concepts in a child’s life in the plainest and the most concrete way. The aim of this study is to describe science literacy trainings and practices to improve children’s science literacy in accordance with teachers’ opinions, and to determine gaps in knowledge and teaching if any. The study used a qualitative research method. The study sample consisted of nine preschool teachers working at different schools in Bilecik, Turkey. A semi-structured interview form, which was developed by the researcher and in parallel with expert opinions, was used as a data collection instrument of the study. The participant teachers stated that they did experiments, did activities from various sources, made use of science related videos, made observations, investigations and researches with children. They also indicated that children used the materials alternately and they provided them from families when the materials were scarce. The teachers expressed that they emphasized the doing and living learning method to improve children’s science literacy, meaning that each activity should be completed independently by each child.

Keywords:

Preschool education, science education, science literacy,

PDF

___

Altunışık, R. Coşkun, R. Yıldırım, E. ve Bayraktaroğlu, S. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Adapazarı: Sakarya Kitabevi.
Ayvacı, H. Ş. Devecioğlu, Y. Ve Yiğit, N. (2002). Okul öncesi öğretmenlerinin fen ve doğa etkinliklerindeki yeterliliklerinin belirlenmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. Ankara.
Demiriz, S. (2001). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki fen ve doğa etkinlikleri ile ilgili uygulamaların belirlenmesi. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi 2000, Bildiriler, Ankara: M.E. s 86.
Durant, J. R. (1993). What is scientific literacy. In J. R. Durant ve J. Gregory (Eds.), Science and culture in Europe (pp:129-137). London: Science Museum.
Ekinci Vural, D. Ve Hamurcu, H.(2008). Okul öncesi öğretmen adaylarının fen öğretimi dersine yönelik öz-yeterlik inançları ve görüşleri. İlköğretim Online, 7 (2): 456-467.
Günay Bilaloğlu, R. (2005). Erken çocukluk döneminde fen öğretiminde analoji tekniği. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (30): 72-77.
Kamay, P.O, Kaşker, Ş.Ö. (2006). İlk fen deneyimlerim. Ankara: SMG Yayıncılık.
Karamustafaoğlu, S. ve Kandaz, U. (2006). Okul öncesi eğitimde fen etkinliklerinde kullanılan öğretim yöntemleri ve karşılaşılan güçlükler. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26 (1): 65-81.
Kıldan, O. ve Pektaş, M.(2009). Erken Çocukluk döneminde fen ve doğa ile ilgili konuların öğretilmesinde okul öncesi öğretmenlerin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 10(1), 113-127.
Maxwell, J. A. (2013). Qualitative research design: an ınterpretive approach (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and ımplementation (2nd ed.). San Francisco: Jossey-Bass.
Miller, J. D. (1983). Scientific literacy: A conceptual and empirical review. Daedalus, 112 (2): 29–48.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Özdemir, O. (2010). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının fen okuryazarlığının durumu. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(3), 42-56.
Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Saracaoğlu, A. S. Özyılmaz Akamca, G. Yeşildere, S. (2006). İlköğretimde proje tabanlı öğrenmenin yeri. Journal of Turkish Educational Sciences, 4(3), 241-260.
Shen, B.S.P. (1975). Science literacy and the public understanding of science. S. B. Day (Ed.). Switzerland: Karger A.G, In Communication of scientific information (pp. 44- 52).
Sönmez, V. Ve Alacapınar, F. G. (2013). Örneklendirilmiş Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Şentürk, C. (2017). Science literacy in early childhood. Journal of Research & Method in Education, 7(1/3), 51-67.
Yıldırım, A. Ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.