Toplumsal paradigmanın felsefî düşünüşe etkisi: Stoa ve kant örneği

Antik Yunanda, site yönetiminin yerini merkezî imparatorluğa bırakması, insanın, değişen toplumsal paradigmaya göre yeniden tanımlanmasını gerektirmiştir. Helenistik dönem felsefesi bu çabanın bir ürünü sayılır. Benzer bir durum Ortaçağ sonrası Avrupa için de geçerlidir. Feodalitenin çöküşü, yerine burjuvazinin yükselişi, bu toplumsal koşullarda yeni bir insan tanımı yapmayı zorunlu kılmıştır. Aydınlanma felsefesi de bu çabanın bir ürünü sayılır. Bu makalede, Stoacılık ve Kant örnekleri üzerinden, iki farklı dönemde ortaya konan iki insan tanımının birbirleriyle benzerlikleri tespit edilmeye çalışılmıştır.

The effect of social paradigm to philosophical thought: The case of stoa and kant

With the city government in Ancient Greek giving its place to the central empire, human being should be redefined according to the new social paradigm. Hellenistic philosophy could be considered as a product of this effort. A similar condition is ruling also for the Europe after Middle Age. The downturn of the feudality, with the rise of the bourgeoisie instead of it, makes a new human definition mandatory in such a social condition. Enlightenment philosophy could be considered also a product of this effort. The similarities between two human definitions presented in two different time period tried to be established, with the case of Stoicism and Kant, within this essay.

PDF

___

Akarsu, B. (1998). Ahlak Öğretileri: Mutluluk Ahlakı. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
Akarsu, B. (1999). Ahlak Öğretileri: Immanel Kantın Ahlak Felsefesi. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
Arslan, A. (2010). İlkçağ Felsefe Tarihi 4: Helenistik Dönem Felsefesi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Brun, J. (2006). Stoa Felsefesi (çev. M. Atıcı). İstanbul: İletişim Yayınları.
Cevizci, A. (2009). Felsefe Tarihi. İstanbul: Say Yayınları.
Çotuksöken, B. (2002). Felsefe: Özne-Söylem. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
Dudley, D. R. (1937). A History of Cynicism. London: Methuen & Co.
Gökberk, M. (1985). Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Heimsoeth, H. (2007). Kantın Felsefesi (çev. T. Mengüşoğlu). İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
Kant, I. (1998). Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi (çev. I. Kuçuradi). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
Kant, I. (2000). Prolegomena (çev. I. Kuçuradi & Y. Örnek). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
Kant, I. (2006a). Dünya Yurttaşlığı Amacına Yönelik Genel Bir Tarih Düşüncesi (çev. U. Nutku). Tarih Felsefesi Seçme Metinler (haz. D. Özlem & G. Ateşoğlu). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Kant, I. (2006b). İnsanlık Tarihinin Tahmini Başlangıcı (çev. M. Bal & G. Ateşoğlu). Tarih Felsefesi Seçme Metinler (haz. D. Özlem & G. Ateşoğlu). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Kant, I. (2006c). Kılgısal Usun Eleştirisi (çev. A. Yardımlı). İstanbul: İdea Yayınevi.
Kant, I. (2008). Salt Aklın Eleştirisi (çev. N. Bozkurt). Fikir Mimarları 2: Kant. İstanbul: Say Yayınları.
Laertios, D. (2010). Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri (çev. C. Şentuna). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
MacIntyre, A. (2001a). Erdem Peşinde (çev. M. Özcan). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
MacIntyre, A. (2001b). Ethikin Kısa Tarihi (çev. H. Hünler & S.Z. Hünler). İstanbul: Paradigma Yayınları.
Okandan, R.G. (1941). Kadim Yunanda Aristotelesten Sonraki Devirlerin Siyasi Telakkileri. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 7 (4).
Özlem, D. (2010). Etik: Ahlak Felsefesi. İstanbul: Say Yayınları.
Ülken, H. Z. (2001). Ahlâk. İstanbul: Ülken Yayınları.
Zekiyan, B. (1982). Hümanizm. İstanbul: İnkılap & Aka Kitabevleri.