Nietzsche'nin Hınç Çözümlemesi ve Hümanist Psikoterapi

Yalom, hümanist psikoloji ile Kıta Avrupası varoluşçu geleneğinin eş anlamlı olmadığına dikkat çeker. Avrupa varoluşçu geleneği insanın sınırlılığına, varoluşun kendinde trajik doğasına daha çok odaklanırken; diğeri potansiyel gelişimin sonsuzluğu, iyimserlik ve pragmatizm ufkuyla çerçevelenmiştir. Yine de çoğu hümanist psikoloğun varoluşçu bir yönelime sahip olduğunu kabul eder Yalom . Bu durumda Nietzsche'nin çö- zümlemelerinin varoluşçu psikoterapilere etkisinin daha güçlü olmuş olmasını öngörebili- riz

Nietzsche's Analysis of Ressentiment and Humanistic Psychotheraphy

Ressentiment, being different from resentment or hatred, has a central place in Nietzsche's analysis. As an existentially creative force beyond a mere emotional state of being, ressentiment brings about a deepening of the inner life and a spiritualization although these come at a cost. The slavish values such as alturism, compassion, solidarity, which become dominant in Europe even if only as a metaphysical horizon, are not as pure as they might seem because they mainly originate from ressentiment. Ressentiment is not only negative and reactive but is also positive and creative. It does not cease to be a reaction even when it overcomes active forces. The ressentiment of the resentful and ordinary men, the domestic animal, against the aristocratic turns back on the resentful and brings about a fictitious relief. The price paid for this relief is the man of conscience who tortures himself all the time. Nietzsche saw ressentiment at the source of the spirit of the European Christian culture. This article aims to elucidate the distinct place of ressentiment in the application of the genealogical method and demonstrate the influence of Nietzsche's analyses of ressentiment on the existentialist schools of psychoteraphy

PDF

___

Adler, A. (2004). İnsan Doğasını Anlamak (çev. D. Başkaya). İzmir: İlya Yayınevi.
Deleuze, G. (2010). Nietzsche ve Felsefe (çev. F. Taylan). İstanbul: Norgunk Yayın- cılık.
Dostoyevski, F. (2008). Yeraltından Notlar (çev. N. Y. Taluy). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Foucault, M. (2004). Seçme Yazılar 5: Felsefe Sahnesi (çev. I. Ergüden). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Frankl, V. (2009). İnsanın Anlam Arayışı (çev. S. Budak). İstanbul: Okuyan Us 112 Yayınevi.
Freud, S. (1962). Civilization and Its Discontents (trans. J. Strachey). New York: W. W. Norton & Company.
Horkheimer, M. & Adorno, T. (1994). Dialectic of Enlightenment (trans. J. Cum- ming). New York: The Continuum.
May, R. (1998). Kendini Arayan İnsan (çev. A.Karpat). İstanbul: Kuraldışı Yayınları.
May, R. (2011). Kader ve Özgürlük (çev. A. Babaoğlu). İstanbul: Okuyan Us Yayıne- vi.
Nietzsche, F. (2011). Ahlakın Soykütüğü (çev. Z. Alangoya). İstanbul: Kabalcı Yayı- nevi.
Nietzsche, F. (1997). Ecce Homo (çev. C. Alkor). İstanbul: Say Yayınları.
Nietzsche, F. (1990). İyinin ve Kötünün Ötesinde (çev. A. İnam). İstanbul: Ara Ya- yıncılık.
Pearson, K. A. (1998). Kusursuz Nihilist (çev. C. Soydemir). İstanbul: Ayrıntı Ya- yınları.
Pippin, R. B. (2010). Nietzsche, Psychology, and First Philosophy. Chicago: The Uni- versity of Chicago Press.
Rogers, C. (2011). Kişi Olmaya Dair (çev. S. Budak). İstanbul: Okuyan Us Yayınevi.
Scheler, M. (1998). Ressentiment (trans. L. B. Coser & W. W. Holdheim). Milwau- kee, WI: Marquette University Press.
Solomon, R. (1994). Essays on Nietzsche's Genealogy of Morals. One Hundred Years of Ressentiment Nietzsche's Geneaology of Morals (ed. R. Schacht). Berkeley: University of California Press, 95-124.
Solomon, R. (1996). Nietzsche ad Hominem: Perspectivism, Personality and Ressen- timent. The Cambridge Companion to Nietzsche (eds. B. Magnus & K. M. Higgins). Cambridge: Cambridge University Press, 180-222.
Sponville, A. C. (2011). Büyük Erdemler Risalesi (çev. I. Ergüden). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Wotling, P. (2011). Le Vocabulaire de Friedrich Nietzsche. Paris: Ellipses.
Yalom, I. (2011). Varoluşçu Psikoterapi (çev. Z. İ. Babayiğit). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5237.html. Erişim tarihi: 11 Ekim 2015.
Öz: Nefretten farklı olan hınç kavramı, Nietzsche'nin analizlerinde
önemli bir konuma sahiptir. Bir duygusal durum olmanın ötesinde
yaratıcı bir varoluş hali olan hınç, bedel ödeyerek de olsa içsel bir
derinleşmeye, tinselleşmeye yol açar. Avrupa'ya bir ufuk olarak da
olsa egemen olan kölece değerler (özgecilik, merhamet, dayanışma
vb.) köklerinde hıncı taşıdıkları için sanıldıkları kadar saf değiller
dir. Hınç sanıldığının aksine sadece negatif, tepkisel olmayıp yara
tıcı da olabilmiştir. Nefretle başlamanın, ikincil olarak başlamanın
yani tepkisel olmanın sonucu olarak hınç, Hınç insanının, ev hay
vanının, sıradan olanın, vasatın seçkin olana duyduğu hınç, suçu dı
şarıda bulamadığı için en sonunda kendine dönerek sahte bir rahat
lama yaratır. Bu huzurun bedeli ise kendine işkence eden, vicdan
sahibi insandır. Bu makalede Nietzsche'ye göre Avrupa Hıristiyan
kültürünün, ruhunun kaynaklandığı hıncın, soykütük yönteminin
uygulanmasındaki özel konumu aydınlatılarak hınç çözümlemeleri
nin varoluşçu psikoterapilere verdiği esin açığa çıkarılmaya çalışıla- caktır.
Anahtar Kelimeler: Hınç, ahlak, soykütük, sevgi, hümanist psikote- rapi.