TARİHİ YAPILARDA MEKANSAL BELLEĞİN KORUNMASI: İZMİT SEKA SELÜLOZ VE KAĞIT FABRİKASININ DÖNÜŞÜMÜ

Tarihi yapılar inşa edildikleri zamanda başlayan belleksel gelişimini kullanıldıkları sürece devam ettirirler. Mekan ve bellek ilişkisi kentsel, yapısal ve mekansal göstergeler üzerinden kurulur. Kullanarak koruma belleğe ilişkin göstergelerin açığa çıkarılması ve geçmiş ile gelecek arasındaki bilgi ağının sürdürülmesi için bir fırsattır. Kullanılmayan tarihi yapı ya da çevrelerde belleğe ilişkin göstergeler zaman içinde yok olabilir.Mekansal bellek, göstergeler üzerinden okunarak ortaya çıkar. Göstergelerin korunması mekansal bellek için önemli olduğu kadar yapıların tarihsel ve kültürel süreklilikleri için de gereklidir. Nitekim tarihi yapıların sahip olduğu değerler göstergelerle aktarılır. Bu bakımdan mekansal göstergelerin üzeri kapatılmamalı ya da yok edilmemelidir. Tarihi yapılarda mekansal belleğin korunmasını konu alan bu çalışmada; ilk olarak mekan ve bellek ilişkisi kurulmaya çalışılmıştır. Ardından tarihi yapılardaki müdahale biçimleri mekansal belleğin korunması açısından irdelenerek, SEKA 1 Nolu Kağıt Fabrikasının dönüşümü konu kapsamında örnek yapı olarak incelemeye alınmıştır. Sonuç olarak; yeniden işlevlendirilen tarihi yapıların korunmasında mekansal belleğin önemli bir faktör olduğu ve bunun göstergeler aracılığıyla sürdürülmesi gereği ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Tarihi yapı, koruma; yeniden işlevlendirme; yeniden kullanım; İç mekan; mekan; mekansal bellek; gösterge; SEKA Kağıt Müzesi ve Bilim Merkezi; SEKA Selüloz ve Kağıt Fabrikası

PDF

___

Bergson, H., (1998). Metafiziğe Giriş, Çev. Barış Karacasu, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
Cevizci, A., (1996). Metafiziğe Giriş, Paradigma Yayını
Feilden, B. M., ( 2003). Conservation of historic buildings. ( Third edition). Oxford: Elsevier.
Hançerlioğlu, O., ( 2012) . Felsefe Sözlüğü, 20. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul
Heidegger, Martin., (1997). Zaman Kavramı, İstanbul: Cogito, Sayı: 11
Huyssen, A., (1995). Twilight Memories, Making Time in a Culture of Amnesia. Routledge. New York.
Olick, J., (1999). “Collective Memory: The Two Cultures.” Sociological Theory 3(17): 333-348
Rossi, A., (2006). Şehrin mimarisi, Kanat Kitap, İstanbul. Çev. Nurdan Gürbilek
Ruskin, J., (1849) . The Seven Lamps of Architecture
Yıldırım, S., (1996). Kentsel & Mekansal Yapı Çözümlemesi – Kent Oluşum Kuramları & Kent Çözümlemesinde Temel Dizgeler. Edirne Kent Kurgusu & Mekansal Yapı Çözümlemesi, Gazi Üni. İletişim Fak. Basımevi, Ankara
Yıldırım, S. & Güney, D., (2010). İstanbul Kent Belleği ve Mekansal Süreklilik, FSF Print HOUSE, Çev. Doç Dr. Ferma Lekesizalın, Zeynep Yıldırım
URL 1 http://images.beyazgazete.com/haber/2011/7/1/20110701_tarihi-camiyi-vincle-tasidilar_k.jpg (Erişim tarihi: 20.04.2015)
URL 2 http://www.pazar53.com/186-yillik-ahsap-cami-tasindi-18527h.htm (Erişim tarihi: 20.04.2015)
URL 3 http://www.haberci53.com/images/upload/h%C3%BCseyin%20hoca%20cami%20tarihi.jpg (Erişim tarihi: 20.04.2015)
URL 4 http://www.rize.gov.tr/ortak_icerik/rize/galeri//124/IMG_4828.jpg (Erişim tarihi: 20.04.2015)