Öz Her medeniyetin varlığını idame ve ikame ettirebilmesi için bazı temel unsurlara ihtiyacı vardır. Medeniyet kavramı statik değil dinamiktir. Bundan ötürü medeniyetlerin de bir ruhu ve kimliği olduğu söylenebilir. Bir fenomen olarak tarihi inşa eden insanlardır ve bu inşa sürecine her insanın katkısı vardır. Bunun en bariz örneği olarak Annales Okulu’dur. Bu okul, tarihin sadece en önemli kişilerce değil adı sanı duyulmamış kişiler tarafından da inşa edildiğini iddia etmektedir. Medeniyetlerin kapsamlı bir şekilde ele alınması birçok zorluğu beraberinde getirdiğinden, bilimsel çalışmalarda bu ele alışı belirli dönemlerle sınırlandırmak gerektiği kanısı hâkimdir. Esasında İslam medeniyetinin mahiyetine dair tanımlar hep sınırlı ve kısıtlı kalmıştır. Ayrıca, o medeniyete nereden baktığımızda tanımlamalarımızı belirlemiştir. Oryantalistler, İslam medeniyetine sömürülecek bir alan olarak bakarken, “Self-Oryantalist” diyebileceğimiz kişilerde İslam medeniyetini küçümseyici bir tavır takınmaktadır. Medeniyetin neliğine dair tanımlar oldukça çok iken, bu medeniyetin hareket ettirici gücünün neliğine dair çalışma ve tanımlar çok azdır. Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya’nın “İslam Medeniyetinin Dinamikleri, -Hoşgörü-Erdem ve İrfan” isimli eser 2013 yılında “İnsan Yayınları” tarafından İstanbul’da basılmıştır.