Yeni Vesikalar Karşısında Sultan İkinci Bayezit Hakkında Bazı Mutalâalar

İki büyük hükümdar arasında yaşamış olan II. Bayezid'i, mevcut kaynaklarımız kâfi derecede bir tetkike tabi tutmuş değillerdir. Bunların verdikleri bilgilerin ışığı altında o, kendi köşesine çekilerek zühd ü takva ile ömrünü geçiren, devlet ve millet işleri ile pek alâkası olmıyan bir kimse gibi görünmektedir. İhtimal bundan dolayı , bir ihtilâlin sonunda cülüs eden ve büyük bir karışıklık içinde belki de tahtından uzaklaştırılan bu padişahın tahta çıkış tarihi ile ölüm tarihi dahi doğru zaptolunmamıştır. Halbuki II. Beyazid türlü meziyetlerinden dolayı, Osmanlı padişahlarının büyükleri arasında yer alabilecek bir şahsiyettir. Babasının ölümü üzerine Amasya'dan süratle İstanbul’a gelen ve 19 Mayıs 1481 Cumartesi (20 Rebiülevvel 886) 1 günü cülüs eden Bayezid'in politik hayatına girmeden önce, Batıda ve Doğuda bulunan devletlerin, onun devrinde Osmanlılara karşı takındıkları tavırları ve bu .hususta gösterdikleri faaliyetleri kısaca gözden geçirmek icabeder.