Kurtuluş Savaşı'nın Bazı Belgeleri ve Atatürk'ün İnkılâp Prensipleri

Cumhuriyet tarihimizin belgelerinde ve milli edebiyatımızda Samsun ismi daima bir başlangıç olarak yer alır. Bu bakımdan Samsun Kurtuluş savaşımıza bir yön veren hareketin temel unsurudur ve yeni devre tarihimizde daima bu vasfı ile anılmaktadır ve anılacaktır. 1937’de M. Kemal Atatürk "Gerilla hakkında iki hâtıra"yı bana not ettirdikten sonra yayınlanmadan önce bazı düzeltmeler yapmış ve kendi el yazısı ile de şu ilâveyi koymuştur: "Samsun havalisinde yapılması istenen iş, o hayali Türklerinin başladığı gerillayı bastırmaktı". Kendisi ilave ediyor "bu soruya doğru cevap vermek benim için güçtü itiraf ederim" diyor. Atatürk bu devre tarihimiz için anlattıklarından dinlediğime göre o Mondros mütarekesinden sonra Osmanlı Hükümeti'ne Nazır olarak girmek istemesi, istilacı düşmanlara karşı meşru yoldan direnmek içindir. Bunun mümkün olmadığını görünce İstanbul’da arkadaşlariyle günlerce müzakerelerde bulunmuş ve Anadolu'da milli mukavemeti teşkilâtlandırmayı öngörmüştür. Geniş salahiyetle Anadolu'ya geçerken Türk vatanı ve milleti için ne yapacağını planlamış bulunuyordu ve bu salâhiyetnamenin bizzat kendisi tarafından hazırlanmış olduğu bilinmektedir. Bunu General Cevat Çobanlı'dan da dinlemişimdir.