Devrimizde ilk çağ anıtlarını yalnız üslûp ve kompozisyon bakımından değil, mana ve mahiyetleri bakımından da inceleyen eserler kaleme alındığını ve bu eserlerde müsbet neticelere varıldığını memnuniyetle müşahede etmekteyiz. Nitekim Roma mezar sanatında ve bilhassa lâhitler üzerinde görülen resim motiflerinin tezyini mahiyette olmayıp sembolik bir mana taşıdığını ve o zamanın felsefi ve dini görüşleri ile pek yakından ilgili olduğunu Belçikalı alim F. Cumont ortaya koymuş bulunmaktadır 1. Roma mimarisinde ve bilhassa yapı tezyinatında sembolik unsurlar keşfolunmakta , tarihi kabartmaların başlıca temsilcileri olarak karşımıza çıkan şeref sütunlarının (mesela Roma'daki Trayanus yahut Markus sütunları) bir "resimli kronik"ten fazla bir şey oldukları anlaşılmakta, bunların, imparator ve ordusunun meziyetlerini tebarüz ettirmekle, altlarında gömülü bulunan imparatorun ebediliğe intikaline yardım ettikleri anlaşılmaktadır