Geçen yüzyıl zarfında hümanizme yapılan mühim arkeolojik ilâvelerden birisi de, medeniyet tarihinin en eski edebi gurubu olan Sümer edebi vesikalarının keşfi, tamamlanması ve tercümesidir. 3500 sene kadar evvel çivi yazısı ile yazılmış 4000'den fazla toprak tablet ve parça1 insanların ilk kaydetmiş oldukları muhtelif cins efsane, destan, ilâhi, figanname, ata sözleri ve küçük edebi yazıları ihtiva etmektedir. İbraniler Tevrat'ı, Yunanlılar İlyada ve Odysa'yı yazmadan çok zaman evvel ne İndo-Avrupai ne de Sami olan ve ihtimal ki anavatanları Orta Asya çölleri bulunan Sümerliler, ekserisi şiir tarzında zengin ve olgun bir edebiyat yaratmışlardır ki, bu edebiyat bütün eski medeni dünya tarafından kopya edilmiş, tercüme edilmiş ve taklit edilmiştir