İlhanlı Hükümdarı Ebu Sa'id Han'a Ait Dört Yarlıg

Four Decrees (Yarlıg) of the Ilkhanid Ruler Abu Sa'id Khan

As there are few decrees from medieval Iran which have survived to the present day, it is necessary to collect and publish them in their entirety. This article is a contibution to this project. It published, translates, and gives a commentary on the four Persian decrees (yarlig) written in Adharbaijan (Sultaniyya, Ribata al-Divan, Ardabil and Dar al-Mulk Tabriz) between the years 730-731/1330-1331. These decrees of Abu Sa‘id Khan (1317-1335) can be found in a volume (majmu‘a) of collected texts in the Kitabkhana-yi Milli-yi Malik Library (no. 3697) in Tehran. The decrees generally deal with taxes, tax collection difficulties and problems faced by the populace. The analysis of the decrees (yarlig) from a diplomatic and historical perpective both enriches the knowledge of the social, economic, and the administrative structure of the Ilhanid state and confirms the existing knowledge of chronicles of that period.

PDF

___

'Abdullah Kâşânî, Târîh-i Olcâytû Sultân, neşr. Mehîn Hamblî, Tahran 1348/1969.
'Abdullah Battal, "Kazan Yurdunda Bulunmuş Târihî Bir Vesika: Sâhib Giray Han Yarlığı", Türkiyat Mecmuası, II, (1926), s. 75-101.
Abdullâhoğlu Hasan, "Temur Kutluğ Yarlığı", Türkiyat Mecmuası, III, (1933), s. 207-217.
Abdullâhoğlu Hasan, "Birinci Mengili Giray Han Yarlığı", Türkiyat Mecmuası, IV, (1934), s. 99-109.
Abo'l-'Ala Soudavar, Bkz. Ebû'l-'Ala Sûdâver.
'Alâ'u'd-dîn Azerî, "Revâbit-i İlhânân-i Mogul bâ-derbâr-i Vatikan", Ber-resîhâ-yi târihî, IV/4, Tahran 1348/1968 s.275-288; V/2, Tahran 1949/1970. Ak Akçe, Moğol ve İlhanlı Sikkeleri (Yapı Kredi Koleksiyonları), haz. T. Aykut-Ş. Aydın, İstanbul 1992.
Anonim, Manghol-un Niuça Tobça'an (Yüan-Ch'ao Pi-Shi), Moğollar'm Gizli Tarihi, Türkçe tere. Ahmed Temir, Ankara 1986 .
Anonim [Vassâf], Munşe'ât, Kitâbhâne-yi Merkezî-yi Dâneşgâh-i Tahran, nr. 3601.
Aptullah Battal, İbni-Mühennâ Lügati, Ankara 1988.
Arat, R. Rahmeti, "Fatih Sultan Mehmed'in Yarlığı", Türkiyat Mecmuası , VI, (1939), s. 285-322.
Aubin, J., "Un Soyurgal Qara-Qpyunlu Concernant le Buluk de Bawânât-Harât-Marwast", Documents from Islamic Chanceries, ed. S.M. Stern, Oxford 1965, s. 159-170.
Barthold, W., "İlhanlılar Devrinde Mali Vaziyet", Türkçe tere. Abdülkadir İnan, Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası, I, (1931), s. 135-159.
Baybars el-Mansûrî,Zubdetu'l-fıkre fî ta'rîhi'l-hicre, History of the Early Mamluk Period, neşr. Donald S. Richards, Beirut 1998.
Behmen Kerimî, Râhnumâ-yi âsâr-i târîhî-yi Şîrâz, Tahran 1344/1965.
Beldiceanu-Steinherr, irene, Recherches sur les actes des regnes Sultan Osman, Orkhan et Murad I, Societatea Academica Romana, München 1967.
Benâketî,Târîh-i Benâketî, neşr. C.a'fer Şi'âr, Tahran 1348/1969.
Busse, H., "Persische Diplomatik im Überblick: Ergebnisse und Probleme", Der islam, 37, (1961), s. 202-245.
Busse, H., Pejûheşî der-teşkîlât-i dîvân-i İslâmî, ber-mebnâ-yi esnâd-i dovrân-i Akkoyunlu ve Kara Koyunlu ve 5a-fevî, Farsça tere. Gulâm-Rizâ Verehrâm, Tahran 1367/1988.
Caferoğlu, Ahmet, Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, İstanbul 1993 .3
Caferoğlu, Ahmet, "Uygurlarda Hukuk ve Maliye Istılahları", Türkiyat Mecmuası, IV, (1934), s. 1-43.
Cemâl Turâbî Tabâtabâ'î, Resmu'1-hatt-i Uygûrî ve seyr-i der-sikke-şinâsî, Tebrîz 1351/1972.
Cemâl Turâbî Tabâtabâ'î, Sikkehâ-yi İslâmî, dovre-yi İlhânî ve Gûrgânî, Tebrîz 1347/1968. Cihangir Kâ'im-mekâmî, "Fermân-i mensûb be-Sultân Ahmed-i Celâyir", Ber- resîhâ-yi Târihî, III/5, Tahran 1347/1968, ş. 283-290.
Cihangir Kâ'im-mekâmî, Mukaddeme-yi ber-şinâht esnâd-i târîhî, Tahran 1350/1971.
Clauson, Gerard, An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, Oxford 1972.
Cleaves, Francis Woodman, "The Mongolian documents in the Musee de Teheran", HJAS, XVI, (1953), s. 1-107.
Doerfer, Gerhard, "Mongolica aus Ardabil", Sonderdruck Zentralasiatische Studien, 9, Wiesbaden 1975, s. 187-263.
Doerfer, Gerhard, Türkische und mongoîische Elemente im Neupersischen, I-IV, Wiesbaden 1963-1975.
Ebû Bekr Kutbî el-Âharî, Târîh-i Şeyh Uveys, neşr. ve İng. tere. J.B. van JLoon,t An important source for the history of'Adharha-ijan, s' Gravenhage 1954.
Ebû'l-'Ala Sûdâver, "Farmân of the Il-Khan Gaykhatu", Art of the Persian Courts, New York 1992, s. 34-35, 52-53; Farsça tere. Muhsin Ca'ferî-mezheb, "Nehostîn Fermân-i Fârsî-yi İlhânân", Mîrâs-i Câvîdân, VIII/29, Tahran 1379/2000, s. 33-36; Türkçe tere. Osman G. Özgüdenli, "İlk Farsça İlhanlı Fermanı", Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, Sayı 6, İstanbul 2002, s. 181-190).
Ebû'l-'Ala Sûdâver,"Do nokta der-târîh-i Mogûl, Meceîle-yi İrân-şinâsî, Vm/1, Tahran 1375/1996, s. 86-91.
Ebû'1-Fazl Nebe'î, "Takvîm-i devâzdeh hayvânî der-târîh u ferheng-i İrânî", Mecelle-yiÂyeııde, VIII/7, Tahran 1361/ 1982, s. 388-397.
Ebû'1-Fazl Nebe'î, Târîh-i Âl-i Çûpân, Tahran 1352/1973.
Emecen, F.M., "Orhan Bey'in 1348 Tarihli Mülknâmesi Hakkında Yeni Bazı Notlar ve Düşünceler", İlk Osmanlılar ve Batı Anadolu Beylikler Dünyası, İstanbul 2001, s. 187-207.
el-'Umarî, Das Mongolische Weltreich. Al-'Umarî's Darstel- lung der mongolisehen Reiche in seinem Werk Masâlik al-absâr fi mamâlik al-amsâr, Aim. tere. Klaus Lech, Wiesbaden 1968.
Ergin, Muharrem, Orhun Abideleri, İstanbul 1970.
Fekete, L., "Die Frage der Formel Sözümüz", Acta Orientâlia, VII, Budapest 1957, s. 1-20.
Fekete, L., Einführung in die persisehe Palâographie. 101 persisehe Dokumente, ed. F. Hazai, Budapest 1977.
Fragner, Bert, "Das Ardabiler Heiligtum in den Urkunden", WZKM, 67, (1975), 169-215.
Fragner, Bert, "Farmân", Elr., IX, s. 282-295.
Fragner, Bert, Repertorium persiseher Herrscherurkunden, Publizierte Originalurkunden (bis 1848), Freiburg 1980.
Gabain, A. von, Eski Türkçenin Grameri, Türkçe tere. M. Akalın,Ankara 1988.
Gök, Necdet, Beylikler Döneminden İtibaren Osmanlı Diplomatikasmda Berat Formu, M.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul 1997.
Gök, Necdet, "Selçuklu Diplomatikasınm Osmanlı Diplomatikasına Etkileri", I. Uluslararası Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Kongresi, Bildiriler, I, Konya 2001, s. 315-333.
Göyünç, Nejat, Das sogenannte Ğâme'o'l-Hesâb des 'Emâd as-Sarâvî, Ein Leitfaden des staatlichen Rechnungswe-sens von ca. 1340, (Dr. Tezi), Göttingen 1962.
Göyünç, Nejat, "İmâd es-Serâvî ve Eseri", İ.Ü.E.F. Tarih Dergisi, XV/20, (1965), s. 73-86.
Gronke, M., Arabische und persische Privaturkunden des 12. und 13. Jahrhunderts aus Ardabil (Aserbeid-schan), Berlin 1982.
Guboglu, M., Paleografia şı Diplomatica Turco-Osmana,[Bükreş] 1958.
Hâc Huseyn Nahcevânî, "Fermânî ez-ferâmîn-i dovre-yi Mogûl", Neşriyyeyi Dâneşkede-yi Edebiyyât-i Tebriz, 5, Tebriz 1332/ 1963, s. 40-47.
Hâcî Mîrzâ Hasan Huseynî-yi Fesâ'î, Fârs-nâme-yi Nâsirî, I-II, neşr. Manşûr Restgâr-i Fesâ'î, Tahran 1367/1988.
Haenisch, E., "Zu den Briefen der mongolischen Il-Khane Argun und Ölceitü an den König Philipp den Schö-nen von Frankreich (1289 und 1305)", Oriens, II, (1949), s. 216-235.
Hâfîz-i Ebru, Zeyl-i Câmî'u't-tevârîh-i Reşîdî, neşr. H. Beyânî, Tahran 1350/1971.
Hamdullah Mustevfî-yi Kazvînî, Nuzhetu'l-kulûb, Bombay 1311/1893-94.
Hamdullah Mustevfî-yi Kazvînî, Nuzhetu'l-kulûb, neşr. G. Le Strange, The Geographical Part of the Nuzhat al-Qulub Composed by Hamd-Allâh Mustawfi of Qazmn in 740 (1340), (GMS, 23), London-Leiden 1915.
Hammer, J. von, Geschichte der Ilchane, das ist der Mongolen in Persien 1200-1350, I-II, Amsterdam 1974.
Hasan-i Yezdî, Cami 'u 't-tevârîh-i Hasenî, bahş-i Tim uriyân pes ez-Timur, neşr. H. Müderrisi Tabâtabâ'î-İrec Afşar,Karachi 1987.
Herrmann, Gottfried, Der historişche Geha.lt des "Nâmâ-ye nâmı" von Handamlr, (Dissertation zur Erlangung des Dok-torgrades der Philosophischen Fakultât der Georg-August-Universitat zu Göttingen), Göttingen 1968.
Herrmann, Gottfried, "Ein Erlass des Gelayiriden Soltan Hoseyn aus dem Jahr 780/1378", Göttinger Orientforschungen, I, Reihe: Syriaca, III, Wiesbaden 1973, s. 135-163; Farsça tere. 'Alî 'Abdullâhî, "Fermanı Sultân Hu-seyn-i Celâyirî be-târîh-i Safer-i 780h./1378m.", Mî-râs-i Câvîdân, VIII/29, Tahran 1379/2000, s. 115-122.
Herrmann, Gottfried, "Ein Erlass von Qara Yusof Zugunsten des Ordens von Ardabil", AMI, NF, 9, (1976), s. 225-242.
Herrmann, Gottfried, "Ein früher persiseher Erlass", ZDMG, 144/2,(1994), s. 284-300.
Herrmann, Gottfried, "Urkunden-Funde in Azarbâyğân", AMI, NF, 4,(1971), s. 249-262.
Herrmann, Gottfried, "Zum persisehen Urkundenwesen in der Mongolenzeit: Erlasse von Emiren und Wesiren", Liran face a la domination Mongole, ed. D. Aigle, Teheran 1997, s. 321-331; Farsça tere. F. Bahru'lAılûmî, Esnâd-i dîvânî-yi Fârsî der dovre-yi Mogûlân: Fer-mânhâ-yi emîrân ve vezîrân", Mîrâs-i Câvîdân, IX/33-34, Tahran 1380/2001, s. 165-174.
Herrmann G. - Doerfer G., "Ein persiseh-mongoliseher Erlass aus dem Jahr 725/1325", ZDMG, 125/2, (1975), s. 317-346.
Herrmann G. - Doerfer G., "Ein persiseh-mongoliseher Erlass des Ğalâyiriden Sayh Oveys", CAJ, XIX/1-2, (1972), s. 1-84.
Hinz, W., Die Resâlâ-ye Falakiyya des 'Abdollah ibn Mohammad ibn Kiyâ al-Mâzandarânî. Ein persiseher Leitfaden des staatiichen Rechnungswesens (um 1363), Wiesbaden 1952.
Hinz, W., "Ortaçağ Yakın Şarkına Aid Vergi Kitabeleri", XIII/52, (1949), s. 771-793.
İbatov, A. , XIV. Gasırdagı Xandar Jarhgların Tili, Almatı 1990.
İbn Aybek ed-Devâdârî£e.nzu'd-diirer ve câmi'u'l-gurer, IX/1, ed-Dureru'l-fâhir fî sireti'l-el-'Melik en-Nâsir, neşr. H.R. Roemer, Die Chronik des Ibn ad-Dawâdârî, IX, der Bericht über den Sultan Malik an-Nâsir Muhammad ibn Qala'un, Kairo 1379/1960.
'İmâdu'd-dîn Şeyhu'l-Hukemâ'î, "Bâz-tTânî-yi yek sened-i târihî", Mîrâs-i Câvîdân, 1/4, Tahran 1372/1993, s. 46-52.
İmâdu'd-dîn Şeyhu'l-Hukemâ'î, "Fihrist-i esnâd-i buk'a-yi Şeyh Safîu'd-dîn Erdebîlî der-bâygânî-yi Merkezî-yi Sâzmân-i Evkaf ve Umûr-i Hayriyye", Mîrâs-i Câvîdân, IX/33-34, Tahran 1380/2001, s. 175-192.
'İmâdu'd-dîn Şeyhu'l-Hukemâ'î, "Yâddâştî ber-kohenterîn sened-i Sâzmân-i Esnâd-i Millî-yi Iran (sened-i müverrih 726)", Gen-cîne-yi Esnâd, XI/44, Tahran 1380/2002, s. 4-5.
cİmâdu'd-dîn Şeyhu'l-Hukemâ'î, ''Kâtibân ve Kâziyân-i esnâd-i buk'a-yi Şeyh Safîu'd-dîn Erdebîlî (Esnâd-i karn-i 6 tâ 10 hicrî)", Nâme-yi Bahâristân, II/4, (2002), s. 137-152.
'İmâdu'd-dîn Şeyhu'l-Hukemâ'î, "Kohenterîn mubâ'yia-nâme-yi Fârsî der5- ,İran (Sened-i muverrih-i 570-i Hicrî-Kamerî ez-mecmu'a-yi Buk'a-yi Şeyh Safî). Te'sîr-i mahal-i su -dûr-i sened der-sâhtâr-i ân", Nâmvâre-yi Dr. Mah-mûdAfşar, XII, (Tahran), (baskıda).
İrec Afşar, "Fermânî ez-dovre-yi Safeviye", Mecelle-yi Eser, Sayı 7-9, Tahran 1361/1982, s. 54-63.
Irec Afşar, "Fermânî ez-Sultân Rustem-i Akkoyunlu", Ber-resîhâ-yi Târihî, VIII/4, Tahran 1352/1973, s. 209-218.
İrec Afşâr-Muhammed Takî Dâneşpejûh, Fihrist-i nushaha-yi hatti-yi Kitâbhâne-yi Millî-yi Melik, VII, Tahran 1369/1990.
'İsâ b. Cuneyd Şîrâzî,Tezkire-yi Hezâr-Mezâr, neşr. Nurân Visal, Şîrâz 1364/1985.
İzgi, Özkan, "Kuruluş Devrinde Uygurlar'in Ki tanlar'a Tesirleri ve Uygur, Gazne, Kitanlar Arasındaki Münasebetler", İ.Ü.E.F. Tarih Enstitüsü Dergisi, Sayı 7-8, (1978), s. 7-16.
Keçik, Mehmet Şefik, Briefe und Urkunden aus der Kenzlei Uzun Hasans, Freiburg 1976.
Krawulsky, Dorethea, ,îrân - Das Reich der îlhâne: eine topographisch-historische Studie, Wiesbaden 1978.
Kurat, Akdes Nimet,Kazan Hanlığını Kuran Uluğ Muhammet Han 'ın Yarlığı, İstanbul 1937.
Kurat, Akdes Nimet, Topkapi Şarap Müzesi Arşivindeki Altın Ordu, Kırım ve Türkistan Hanlarına ait Yarlık ve Bitikler, İstanbul 1940.
Kürkman, Garo, "Karaman Beyliğinin Bakır Paraları Üzerine Tetkikler", Türk Nümizmatik Derneğinin 20. Kuruluş Yılında İbrahim Artuk'a Armağan, İstanbul 1988, s. 163-173.
Kütükoğlu, Mübahat S., Osmanlı Belgelerinin Dili, Diplomatik, İstanbul 1994.
Lambton, A.K.S., "Mongol fiscal administration in Persia", Studia Islamica, LXIV-LXV, (1986), s. 79-99.
Little, Donald P., A Catalogue of Islamic Documents from al-Haram as-Sarifin Jerusalem, Beirut 1984.
Mahmûd Kutbî, Târîh-i Âl-i Muzaffer, neşr. 'Abdu'l-Huseyn Nevâ'î, Tahran 1364/1985.
Makrîzî, Kitâbu's-sulûk li-maerifetu duveli'l-mulûk, neşr.Muhammed Mustafâ Ziyâde, III/l, Kahire 1939.
Matuz, Josef, "Über die epistolographie und insâ'-literatur der Osmanen", XVII. Deutscher Orientalistentag vom 21. bis 27.Juli 1968 in Wurzburg, herausgegeben Wolfgang Voigt, II, Wiesbaden 1969, s. 574-594.
Matuz, Josef, Krimtatarische Urkunden im Reichsarchiv zu Ko-penhagen. Mit historisch-diplomatischen und sprachlichen Unterschungen, Freiburg 1976.
Mecidu'd-dîn Keyvânî, "Al-tamga", Dâ 'iretu '1-Ma 'ârif-i Bozorg-i İslâmî, I, s.661-665.
Melville, C, 'The Chinese-Uighur Animal Calender in Persian Historiography of the Mongol Period", Iran, XXXII, (1994), s. 83-98.
Mercii, Erdoğan, Fars Atabegleri, Salgurlular, Ankara 1975.
Minorsky, V., "A Mongol decree of 720/1320 to the Family of Shaykh Zâhid", BSOAS, XVI/2, (1954), s. 515-527.
Mir Kamal Nabipour, Die beiden persischen Leitfaden des Falak Ala-ye Tabrîzi über das staatliche Rechnungswesen im 14. Jahrhundert, (Dr. Tezi), Göttingen 1973.
Mostaert, Antoine - Cleaves, Francis Woodman, Les lettres de 1289 et 1305 des Ilkhans Argun et Ölğeitü a Philippe le Bel, Cambridge 1962.
Mostaert, Antoine - Cleaves, Francis Woodman, "Trois documents mongols des Archives Secretes Vaticanes", HJAS, XV/3-4, (1952), s. 419-506.
Müderrisi Tabâtabâ'î, Fermânhâ-yi Turkmenân-i Karâkoyûnlû ve Akkoyûnlû, Kumm 1352/1973.
Muhammed b. 'Alî b. Cemâlu'l-İslâm, Humâyûn-nâme, neşr. Ruknu'd-dîn Humâyûn-ferruh, Tahran 2536/1977.
Muhammed b. 'Alî b. Muhammed Şebânkâre'î, Mecma'u'l-ensâb, neşr. Mîr Hâşim Muhaddis, Tahran 1363/1984.
Muhammed b. Hindûşâh b. Sencer Nahcevânî, Destûru'l-kâtibG ta'yînu'l-merâtib, neşr. 'Abdu'l-Kerîm 'Alî ogli 'Alî-zâde, l/l, 1/2, II, Baku 1964,1971,1976.
Muhammed Kazvînî, "Fermân-i Sultân Ahmed-i Celâyir", Mecelle-yi Yadigâr, 1/4, Tahran 1323/1044, s. 25-31.
Muhammed Takî Dâneşpejûh, Fihrist-i mikrofilmhâ-yi Kitâbhâne-yi Merkezî ve Merkez-i Esnâd-i Dâneşgâh-i Tahran, III, Tahran 1363/1984.
Muhammed Takî Dâneşpejûh, "Çehâr Ferman", Mecelle-yi Vahîd, V/10, Tahran 1347/1968, s. 786-787; VI/1, s. 49-53.
Muhammed Takî Dâneşpejûh, "Furûş-nâme-yi rûstâ-yi Al-Arûk-i Erdebîl ve Keşt-zâr-i Kusuvir der-Sâl-i 947 be-Astâne-yi Şeyh Safîu'd-dîn Erdebîlî", Ma'ârif-i İslâmî, Sayı 6, Tahran 1348/1969, s.109-119.
Muhammed Tâkî Dâneşpejûh, Fihrist-i Kitâbhâne-yi Merkezî-yi Dâneşgâh-i Tahran, XII, Tahran 1340/1961.
Muhammed Mahir Hammâde, Vesâ'iku'l-hurûbi's-Salîbiyye ve'1-gazvu'l-Mogolî li-'âlemi'l-İslâm, 489-1206h./l096-1404m., Beyrut 1399/1979.
Nâsiru'd-dîn Munşî-yi Kirmânî, Simtu'l-'ulali-1-hazreti'l-ulyâ, der-târîh-iKara-Hitâ'îyân-i Kirman, neşr. 'Arbâs İkbâl, Tahran 1362/1983.
Neymat, M.S., Korpus Epigrafiçeskih Pamyatnikov Azerbaycana, Arabo-Perso-TürkoyazıÇINYE Nadpisi Baku i Apşe-rona XI-Naçala XX Veka, Baku 1991.
Nizâmu'd-dîn 'Abdu'1-Vâsî Nizamî, Munşâ'u'1-inşâ', neşr. Ruknu'd-dîn Humâyûn-ferrûh, Tahran 1357/1978.
Nûru'd-dîn el-Ejderî,Gâzân-nâme, Kitâbhâne-yi Merkezî ve Merkez-i Esnâd-i Dânişgâh-i Tahran, Fîlm, nr. 850.
Oral, M. Zeki, "Selçuklu Devri Vesikaları: Sultan Hatun Senedi", Belleten XIX/75, (1955), s. 385- 394.
Orkun, Hüseyin Namık, Eski Türk Yazıtları, Ankara 1987.
Ölçer, Cüneyt, Karaman Oğulları Beyliği Madeni Paraları, İstanbul 1982.
Özgüdenli, Osman G., "İlhanlılar Devrine Ait Anonim Bir Münşe'at Mecmuası: Risâla al-Sâhibiyya", Belleten, LXIII/ 238, (2000), s. 725-743.
Özgüdenli, Osman G.,"İndi", DİA, XXII, (2000), s. 281.
Özgüdenli, Osman G.,Gâzâıı Hân ve Reformları (694/1295-703/1304), (M.Ü. S.B.E., Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul 2000.
Özyetgin, A. Melek,Alün Ordu, Kırım ve Kazan Sahasına Ait Yarlık ve Bitiklerin Dil ve Üslûp İncelemesi, Ankara 1996.
Özyetgin, A. Melek,"Alün Ordu Hanı Toktamış'ın Bik Hâcî Adlı Kişiye Verdiği 1381 Tarihli Tarhanlık Yarlığı", Türkoloji Dergisi, XIII/1, (2000), s. 167-192.
Özyetgin, A. Melek,"Altın Ordu Diplomasi Geleneğine Bir Bakış", Kök Araştırmalar, 1/2, (1999), s. 97-112.
Papazian, A.D., "Deux nouveaux iarlyks d'ilkhans", Banbar Mate nadarani, VI, (1962), s. 379-401.
Papazian, A.D., Persidskie dokumenty Matenadarana, I/I, Erevan 1956.
Paul, Jürgen, "Inshâ' Collections as a Source on Iranian History", Proceedings of the Second European Conference of Iranian Studies, Roma 1995, s. 535-550.
Pelliot, P., "Les documents mongols du Musee de Tehran",id Athar-e Iran, I/I, Paris 1936, s. 31-44; Farsça tere.Ebû'l-Hasan Servkad Mukaddim, "Esnâd-i Mogûlîyi Mûze-yi Tahran", Asâr-i İran, III, Meşhed 1371/1992, s. 208-218
Radloff, Wilhelm, Versuch eines Wo'rterbuches der Türk-Dialecte, III, 's-Gravenhage 1960.
Rahmetullâh Mihrâz, Bozorgân-i Şîrâz, Tahran 1348/1969.
Reşîdu'd-din Fazlullâh, Târîh-i mubârek-i Gâzânî, neşr. Kari Jahn, Geschichte Gâzân-Hân's aus dem Ta'rîh-i Mubârek-i Gâzânî des Resîd al-Dîn Fadlallâh b. İmâd al-Da-ulaAbû'1-Hair, London 1940.
Reşîdu'd-dîn Fazlullâh, Câmi'u't-tevârîh, Süleymaniye Kütüphanesi, Aya Sofya, nr. 3034 (1 Muharrem 785 istinsah tarihli Arapça nüsha).
Reşîdu'd-dîn Fazlullâh, Câmi'u't-tevârîh, III, neşr. 'Abdu'l-Kerîm 'Alî-oglı 'Alî-zâde, Baku 1957.
Reşîdu'd-dîn Fazlullâh,Vakf-nâme-yi Reb '-i Reşîdî, neşr. Muctebâ Mînovî-İrec Afşar, Tahran 2536/1977.
Roemer, Hans Robert, "Vorschlâge zur Sammlung von Urkunden zur Geschichte des islamischen Persien", ZDMG, II,(1954), s. 362-370.
Roemer, Hans Robert, "Spâtere Quellen zur vormongolischen Verwaltungs-geschichte Irans", Scholia, Beitrâge zur Türkologie und Zentralasienkunde, Wiesbaden 1981, s. 130-140.
Roemer, Hans Robert, Staatsschreiben der Timuridenzeit. Das Sarafnâmâ des Abdallâh Marwand in kritischer ausver- tung. Persischer text in Faksimile (Hs. 1st. Univ. F.87), Wiesbaden 1952.
Reychman, J. - Zajaczkowski, A., Osmanlı-Türk Diplomatikası El Kitabı, Türkçe tere. M.F. Atay, Istanbul 1993.
Sayılı, Aydın, The Observatory in Islam, Ankara 1988.
Seyyid Muhammed Takı Mustafevî, İklîm-i Pars, âsâr-i târihî ve emâkîn-i bâstânî-yiFârs, Tahran 1343/1964.
Stern, S.M., "Two Ayyubid Decrees from Sinai", Documents from Islamic Chanceries, ed. S. M. Stern, Oxford 1965, s. 9-38.
Şemîs Şerîk Emîn, Ferheng-i İstilâhât-i dîvânî-yi dovrân-i Mogul, Tahran 1358/1979.
Spuler, Bertold, Die Mongolen in Iran. Politik, Verwaltung und Kultur der Ilchanzeit 1220-1350, Leiden 19854; Türkçe tere. Cemal Köprülü, İran Moğolları, Ankara 1957; Farsça tere. Mahmûd Mîrâftâb, Mogûl derAran, Tahran 1351/1972.
Spuler, Bertold, "Quellenkritik zur Mongolengeschichte Irans", ZDMG,NF17, (1938), s. 219-243.
Şîrîn Beyânî, Târîh-i Âl-i Celâyir, Tahran 1345/1966.
Taneri, Aydın, "Selçuklu Osmanlı Çizgisinde Harezmşahlar Vezâreti", İ.Ü.E.F. Tarih Enstitüsü Dergisi, 7-8, (1977), s. 17-54.
Tekin, Talat, Orhon Yazıdan, Ankara 1988.
Temir, Ahmet, Kırşehir Emiri Caca Oğlu Nur el-Din'in 1272 Tarihli Arapça-Moğolca Vakfiyesi, Ankara 1989.
Temir, Ahmet, "Die Arabisch-uigurische Vakf-Urkunde von 1326 des Emirs Şeref el-Din Ahmed bin Çakırca von Sivas", Wiener Zeitschrift für die Kunde des Mor-genlandes, LVI, (1960), s. 232-240.
[Togan], Ahmet-Zeki Varidi, "Moğollar Devrinde Anadolu'nun İktisadî Vaziyeti", Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası, I, (1931), s. 1-42.
Togan, Zeki Velidi, Umumî Türk Tarihine Giriş, İstanbul 19873.
Turan, Osman, Oniki Hayvanlı Türk Takvimi, Ankara 1941.
Turan, Osman, "Selçuk Türkiyesi'nde Faizle Para İkrazına Dair Hukuki Bir Vesika", Belleten, XVI/62, (1952), s. 251-260.
Turan, Osman, "Selçuklu Devrine Aid Köy Satışı Hakkında Bir Vesika", Vakıflar Dergisi, 10, (1973), s. 127-131.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, "Gazi Orhan Bey Vakfiyesi, 724 Rebi'ü'l-ewel-1324 Mart", Belleten, V/19, (1941), s. 277-288.
Üçok, Bahriye, İslâm Devletlerinde Türk Naibeler ve Kadın Hükümdarlar, Ankara 1993.
Vassâf, Târîh-i Vassâf, yay. M. İsfahânî, Tahran 1338/1959; Tahrîr-i târîh-i Vassâf, yay. 'Abdu'l-Muhammed Âyeti, Tahran 1372/1994.
Vassâf, Tecziyetu'l-emsâr ve tezciyetu'l-a'sâr, Nuruosmaniye Kütüphanesi, nr. 3207 (IV. cildin Şa'bân 712 tarihli müellif nüshası).
Watabe, Ryoko, "The Local Administration of the Ilkhanid Dynasty: A Case of Fars", Annals of Japan Association for Middle East Studies, 12, Tokyo 1997, s. 185-216 (Japonca).
Wittek, P., "Ankara'da Bir İlhanî Kitabesi", Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası, I, (1931), s. 161-164.