Edirne Bulgar Cemaati ve Polonya Azınlık Okulu “Polak Mektep”

Osmanlı İmparatorluğu’nda bütün cemaatler kendi dillerinde eğitim hakkına sahiptiler. Bu yüzden İstanbul, Selanik ve Edirne gibi şehirlerde yaşayan gayrimüslim azınlıklar kendi okullarını(1) açmışlardır. Rum, Ermeni ve Yahudi cemaatleri daha önceki yüzyıllarda Edirne’ye yerleşmiş olmalarına rağmen, Bulgarlar ilk olarak 19. yüzyılın ortalarından itibaren Edirne ve civarına yerleşerek büyük bir hızla cemaatleşmeye başlamışlardır. Söz konusu dönemde Doğu’da etkinliklerini artırmaya çalışan Katolik cemaatler Rumeli’ye dolayısı ile de Bulgarlara el atmışlardır. Katolikliğin Bulgarlar arasında hızla yayılmasında Fransızlar, Katolik Ermeniler ve Polonyalılar önemli bir rol oynamışlardır

Bulgarian Commnunity in Edirne and Polish Minority School "Polak Mektep"

Bulgarian nationalist Dragan Tsankov came to Istanbul, in 1854 where he converted from Orthodox into Roman Catholic Church and started to propagate for establishing of an independent Bulgarian Church. In order to maintain an influential propaganda he founded a publishing house in the French School Saint Benoit. This step was an important milestone in connection with convert of Bulgarians from Orthodox into Catholic faith. After this date, Bulgarians started to settle in Edirne and in surrounding area, where they developed their own community. This process went hand in hand with the foundation of Bulgarian schools in this region. There were totally twelve Bulgarian schools in Edirne. One of this schools was however a catholic one, which was founded by the Polish resurrectionists. It was the main reason, why the inhabitants of Edirne named this school as Polish Minority School (Polak Mektep). Because of attending only by the Catholic Bulgarian pupils; this school was known as Catholic Bulgarian School as well. According to the German archives, Polish Minority School was known as German-Bulgarian School among Germans and Austrians. The reason for this was that Resurrectionists taught German as a foreign language in their school. The main goal of this school was to diminish the Russian influence in Bulgaria and Turkey. Therefore this school and its Catholic Church were supported by French and Austrian governments. Polish Minority School played an important role in the spreading of Catholic faith among the Bulgarians of Edirne.

Keywords:

Bulgarian Commnunity in Edirne, Polish Minority School Polak Mektep,

PDF

___

Bulgarisches Katholisches Erzbistum 17 Juli 1916, Alman Dış İşleri Bakanlığı Arşivi (PA AA) Konstantinopel 344, No. 262, Cilt 2.
Erzberger an Enver Pascha, 5 Oktober 1916; PA AA Konstantinopel 344, No.262, Cilt 2.
Bali, Rıfat N., “Edirne Yahudileri”, Edirne: Serhattaki Payitaht, E. Nedret Işıl, M. Sabri Koz (Haz.) (1998), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Balta, Evangelia, “Edirne Rum Cemaati (20. yy. Ortası-1922)”, Edirne: Serhattaki Payitaht, E. Nedret Işıl, M. Sabri Koz (Haz.) (1998), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Çetin, Mahmut (1998), Boğaz’daki Aşiret, Edille 3. Baskı, İstanbul.
Dilan, Hasan B. (2003), La Mission du Lycée Saint-Benoit dans les Relations Turco-Françaises, L’Harmattan, Paris.
Encyclopaedia Judaica (1971), A-ANG, 2. Cilt, Kudüs, Keter Publishing, s. 648-54.
Hartmann, Martin (1910), Der Islamische Orient. Unpolitische Briefe aus der Türkei, Orient Verlag, 3. Bd., Leipzig.
Haydaroğlu, Polat İlknur (1993), Osmanlı İmparatorluğu’nda Yabancı Okullar, Ocak Yayınları, Ankara.
Kazancıgil, Ratip-Gökçe, Nilüfer-Bilar, Ender (2006), Edirne’nin Eğitim Tarihi (İlk- Orta Öğretim) 1361-2005, Edirne Valiliği Yayınları, Edirne.
Kısaparmak, Necip Güngör (1968), Milli Eğitim Cephesiyle Edirne, Turan Matbaası, Elazığ.
Macar, Elçin (2002), İstanbul’un Yok Olmuş İki Cemaati. Doğu Ritli Katolik Rumlar ve Bulgarlar, İletişim Yayınları, İstanbul.
Onur, Oral (1998), Edirne Ermeni Kolonisi, Trakya Ofset, Edirne.
Onur, Oral (2005), 1492’den Günümüze Edirne Yahudi Cemaati, Dinç Ofset Matbaacılık Sanayi ve Tic. Ltd. Şirketi İstanbul.
Özodaşık, Mustafa (1999), Cumhuriyet Dönemi Yeni Bir Nesil Yetiştirme Çalışmaları, Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya.
Peremeci, Osman Nuri (1939), Edirne Tarihi, Resimli Ay Matbaası, İstanbul.
Polonezköy Muhtarlığı Broşürü, İstanbul 2005.
Polvan, Nurettin (1952), Türkiye’de Yabancı Öğretim, C. 1, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
Rodrigue, Aron (1990), French Jews, Turkish Jews. The Alliance Israelite Universelle and the Politics of the Jewish Schooling in Turkey 1860-1925, Indiana University Press, Bloomington.
Rodrigue, Aron (1997), Türk Yahudilerinin Batılılaşması “Alliance Okulları” 1860-1925, Araç Yayınları, Ankara.
Tozlu, Necmettin (1991), Kültür ve Eğitim Tarihimizde Yabancı Okullar, Akçağ Yayınları, Ankara.
Tunca, Ayhan (2006), Edirne için Notlar ve Edirne’de Tarih Kültür İnanç Turu, İnkilap Kitapevi, İstanbul.
Türk, Fahri (2007), “Yahudi Devleti’nin Demografik Temelleri: Birinci Dünya Savaşı’na Kadar Osmanlı Devleti’nin Filistin Siyaseti”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt 9, sayı 2, s. 69-104.
Vahapoğlu, Hidayet (1992), Osmanlıdan Günümüze Azınlık ve Yabancı Okulları, 2. Baskı, Boğaziçi Yayınları, İstanbul
http://edirne.meb.gov.tr/egitim_kurumlari_tanitici_bilgiler/143055.htm (07.07.2008).
http://www.newadvent.org/cathen/b.htm (22.07.2008).
http://www.newadvent.org/cathen/10357a.htm(22.07.2008).