Cem Sultan'a Dair Beş Orijinal Vesika

Fatih Sultan Mehmed, 886 H. 1481 M. de vefat ettiği zaman büyüğü Amasya valisi Bayezid, küçüğü Konya valisi Cem olmak üzere iki erkek evladı kalmıştı. Bu tarihte Bayezid ekseriyetle kabul olunduğu üzere otuz dört ve Cem Sultan ise yirmi iki yaşlarında idiler. Bayezid, kapıkulu ocağının istemesiyle hükümdar oldu ve hükümdarlığı elde etmek için gelen Cem Bursa'yı işgal etti ise de mağlüp olarak Mısır'a kaçtı ; oradan hacca gitti. Kahire'ye avdetinde Karamanoğlu Kası m ve Ankara Beyi Mehmed Beylerin tekrar tekrar kendisini istemeleri üzerine Memlük Sultanı Kaytbay'ın ve bir kısım ümerasının gitmemesi hakkındaki tavsiyelerine rağmen Anadolu'ya geçti ve bu defa da muvaffak olamıyarak Rumeli tarafına geçmek arzusiyle Rodos şövalyelerinin yanına gitti. Şövalyeler türlü desiselerle Cem'i Rumeli tarafına geçirmiyerek bir müddet yanlarında alıkoyup, II. Bayezid'le anlaştıktan ve Hüseyin Bey vasıtasiyle bir muahede imzaladıktan sonra Fransa'ya götürdüler ve uzun müddet kendisini duka ve kıralın ellerinden almalarından korkarak şehirden şehire ve kaleden kaleye sıkı muhafaza altında dolaştırdılar. Sultan Bayezid, kardeşinin muhafazası için Hüseyin Bey vasıtasiyle şövalyelere senede kırk bin Filori vermeyi kabul etmişti