BELLETEN'in cilt XXVI, sayı 104 (Ekim, 1962) sayısında "İlk Türk Matbaası Kurucusunun Dini ve Fikri Kimliği" adı altında çıkan ve ilk Türk matbaasını kuran İbrahim Müteferrika'nın hayat ve fikirlerinden bahseden yazıda kısmen Czezarnak'tan, kısmen Karacson'dan gelen ve bizde de yerleşen bir kanâatın tarihi delillere dayanmadığım ileri sürmüştük. Bu kanâata göre, İbrahim Osmanlı Nemçe savaşlarında tesadüfen Türk erlerinin eline düşmüş, köle olarak satılmış, fakirliğinden dolayı kimse "fidye" vermediğinden Türk köleliğinden kurtulamamış, bu yüzden ister istemez Müslümanlığı kabule mecbur olmuştur. O yazıda, İbrahim'in Türklerin eline esir veya köle düşemiyeceğini gösteren delilleri saymış, onun tersine Habsburg'lar aleyhine Osmanlılara veya onların müttefiki olan Tököli İmre'ye katılmış olması ihtimalini; ya daha o zaman ya da daha sonra Müslüman olduğunu veya mensup olduğu dinin Müslümanlığa yakınlığı dolayısiyle kolayca Müslüman sayılıverildiğini ileri sürmüştük. O yazıda onun Tököli hizmetinde olması ihtimalini de zikretmiştik.