OSMANLI DEVLETİ'NDE YETİM MALLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ HAKKINDA BİR ARAŞTIRMA

Devletler mensup oldukları din ve gelenek-görenekleri doğrultusunda oluşturdukları hukuk kuralları çerçevesinde yetimlerin yaşama koşullarını mümkün olduğunca üst seviyelerde tutmaya özen göstermişlerdir. Osmanlı’da ise yetimler; yakın akrabaların gözetimi, koruyucu aile uygulaması, hayırseverlerin ve devlet kurumlarının desteği, evlat edindirme politikaları ile rüşt yaşına gelene kadar maddi-manevi korunmuşlardır. Kendilerine mülk-para kalan yetimlerin dışarıdan herhangi bir maddi desteğe ihtiyaç duymadan yaşantılarını devam ettirmek için hukuki düzenlemelerin yanı sıra vasi uygulaması devreye sokulmuştur. Çalışma, Osmanlı Devleti’nde 16. ve 17. Yüzyıllarda yetimlere kalan mülk ve paralar üzerine odaklanmıştır. Bu kapsamda yetim ihtiyaçlarının karşılanması amacı ile mülklerin yıpranmadan işlevini sürdürebilmesi, paraların değerini kaybetmeden korunabilmesi için alınan önlemlere dikkat çekilmiştir. Paraları değerlendirme usulleri, gerektiğinde satılan, kiralanan ya da tamir edilen mallar, hisselere ayrılmış olanlar ve mülk dışındaki yetim malları araştırılmıştır. Kaynak olarak İstanbul Kadı Sicillerinin latinize edilmiş 40 cildinden yetim-vasi-eytam gibi referans kelimelerin geçtiği hüccetler kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı, İstanbul Kadı Sicilleri, Yetim, Vasi

COTTON PRODUCTION AND COTTON POLICIES DURING INONU ERA IN TURKEY (1938-1950)

This study addressed cotton production and cotton policies and their repercussions on Turkish economy between November 11, 1938 (Ismet Inonu was elected president) and May 14, 1950 (the Democratic Party came to power) in the light of numerical data. The study covered the subject matter in five periods; (1) Cotton production activities during the Inonu era, (2) cotton seed breeding, (3) cotton trade, (4) national and international communications, congresses and meetings on cotton and (5) cotton-related corporatization and cooperation activities. Data were collected from the Presidency Republican Archive Documents, official publications, Memorandum Diary of the Grand National Assembly of Turkey, laws and minute books, Official Gazette of the Republic of Turkey, annual statistics and articles in the financial journals of the era. The study also assessed global developments in cotton production. The results are as follows: After Ismet Inonu was elected president, foreign educational films were purchased to improve the cotton farming techniques of Turkish farmers. US Cleveland and Akala seeds as well as local seeds were widely cultivated. Moreover, commissions were established to address the problems of cotton production and industry. Significant progress was made in the fields of irrigation, mechanization, seed breeding, pest control and cooperation. In addition, congresses and meetings were held. All these efforts increased cotton production and trade, which, in turn, made significant contributions to the national economy.

Keywords:

General Directorate of Cotton Works Çukurova, Cotton Production, Cotton Seed, World War II,

PDF

___

Aydın, M. Â. (2019). "Mehir" TDV İslâm Ansiklopedisi: https://islamansiklopedisi.org.tr/mehir adresinden alındı
Barışta, H. Ö. (2012). "16 Ve 17. Yüzyıl İstanbul Kadı Defterlerinden Ege Yöresi’nin Taşınabilir Maddi Kültür Varlıklarıyla İlgili Bazı Kayıtlar", Sanat Tarihi Dergisi, ss.1-10.
Çiftçi, Y. (2017). İstanbul Şer'iyye Sicilleri Işığında İstanbul'da Gayrimenkul Piyasası 1500-1700. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Dr. Tezi.
Ertuğ, H. N. (2015). "Şeriyye Sicillerine Göre Hicri 1137 (1724-1725) Senesi İstanbul'unda Osmanlı Ailesinin Evlenme ve Boşanma Veirlerine Göre İncelenmesi", Akademik İncelemeler Dergisi,ss. 75-107.
Gürsoy, Ç. (2015). Osmanlı’da Para Vakıflarının İşleyişi ve Muhasebe Uygulamaları: Davudpaşa Mahkemesi Para Vakıfları . İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
Gürsoy, Ç. (2018). "16-17. Yüzyıl Kaynaklarında Manisa ve Çevresinin Sosyo-ekonomik Değerlerini Anlamlandırmak", Uluslararası Manisa Sempozyumu, C. III. Manisa: Manisa Celal Bayar Üniversitesi Yayınları, ss. 2071-2086.
Köktaş, A. M. (2016). "Osmanlı İmparatorluğu'nda Piyasa Düzenlemeleri: 1500-1700 İstanbul Kadı Sicillerinde Narh Uygulamaları", Niğde Üniveristesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, ss. 219-241.
Kuran, T. (2010). Mahkeme Kayıtları Işığında XVII. Yüzyıl İstanbul’unda Sosyo – Ekonomik Yaşam. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
Yeşilkaya, R. (2018). 16. - 17. Yüzyıl İstanbul Kadı Sicillerinde Ev ve Kentsel Konumu., İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi Y. Lisans Tezi.

ISSN: 2146-4456
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2011
Yayıncı: Pamukkale Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi