Ormangülü (Rhododendron) Türlerinin Bazı Özellikleri ve Arıcılık Açısından Önemi

Arıcılık çalışmalarında üretimin temel ve önemli gereksinimlerinden birisi de yeterli nektar ve polen kaynaklarıdır. Ormangülü (Rhododendron) türleri arılar ve bazı böcek türlerinin yaşamsal etkinliğinde oldukça önemli role sahiptir. Bu nedenle bal arıları bu bitki türlerinin çok önemli ziyaretçisi ve doğal yaşamın vazgeçilmez bir unsurudur. Bu derleme makalesinde, Karadeniz Bölgesindeki bazı Ormangülü (Rhododendron) türlerinin bitkisel, ekonomik ve kimyasal özelliklerinin yanı sıra diğer bazı önemli özellikleri, ekolojisi ve habitatları, çiçeklenme zamanları ve süresi irdelenmiştir. Ayrıca Ormangülü türlerinden üretilen balın özellikleri ve kalitesi irdelenmiş, Ormangülü balının kullanım alanları, balın zehirinin etkisinin azaltılması ve bu bal çeşidinin tüketimi konusundaki mevzuatlara ilişkin bazı bilgiler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Ormangülü türleri, Ekoloji, Bitkisel özellikler, Bal özellikleri, Bal zehirlenmesi

Some Characteristics Of Rhododendron Species And The Importance For Beekeeping

Adequate nectar and pollen sources are one of the basic and important necessities of production in beekeeping workings. Several rhododendron species has pretty important role in live activity of bees and some insect species. By this respect, honey bees are most important visitors of these plant species and essential component of natural life. In this review article; the herbal, economic and chemical characteristics, ecology and habitats, as well as some other important features, the flowering times and duration have been examined of some species of Rhododendron in the Black Sea Region. In addition, the characteristics and quality of honey produced from Rhododendron species were examined and some information about the usage areas of Rhododendron honey, reducing the effect of honey poisoning and the regulations about consumption of this honey kind have been presented.

Keywords:

Rhododendron species, Ecology, Herbal properties, Honey properties, Honey poisoning,

PDF

___

Ö., Türet, M., Yücel, T., Kaya, T. İ., 2016. Türkiye Orman Güllerinin Morfolojik Özellikleri (Rhododendron spp.) ve Doğal Yayılış Alanları. VI Süs Bitkileri Kongresi (19-22 Nisan 2016). Sayfa 62-72. Antalya. Anonymous, 2010. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü. Orman gülü (deli bal) hakkında 29.11.2010 ve 7003 sayılı yönerge. Anonymous, 2018a. Bal Orman Eylem Planı 2013-2017. 18.08.2018 Tarihli Web sayfası erişimi. https://www.ogm.gov.tr/ekutuphane/Yayinlar/Bal%20Orman%C4%B1%20Eylem%20Plan%C4%B1%20%282013-17%29.pdf Anonymous, 2018b. Deli Bal Zehirlenmesi. Konuya İlişkin 22. 08. 2018 Tarihli internet Erişimi. http://www.diatek.com.tr/Makale-Yontem/Genel/Deli-Bal-Zehirlenmesi_107.htm Anşin, R., Özkan, Z. C., 1993. Tohumlu Bitkiler (Gymnospermae, Angiospermae), KTÜ Orman Fak. Gen. Yay. No: 167, Fak. Yay. No:19, KTÜ Basımevi, Trabzon. Avcı, M., 2004. Ormangülleri (Rhododendron L.) ve Türkiye’deki Doğal Yayılışları. İst. Üniv. Edebiyat Fak. Coğrafya Dergisi. Sayı 12, sayfa 13-39. İstanbul. Baytop, T., Baytop, A., Mat, A., Sun, S., 1989. Türkiye’de Zehirli Bitkiler, Bitki Zehirlenmeleri ve Tedavi Yöntemleri. İst. Üniv. Eczacılık Fak. Yay. No: 54. İstanbul. Bölükbaşı D. N., 2010. Delibalı. www.duzce.edu.tr/dagem/.../Calistay_Sunum_10_DN_BOLUKBASI.pdf Erişim Tarihi 13.08.2011. Can, Z., Yildiz, O., Sahin, H., Akyuz Turumtay E., Silici S., Kolayli S., 2015. An Investigation of Turkish honeys: Their Pyhysico-Chemical Properties, Antioxidant Capacities and Phenolic Profiles. Food Chemistry, 180, 133-41. Doi:10.1016/j.foodchem.2015.02.024 Choi, Y.S., Jang, I. S., 2002. A Case of Severe Bradyarrhythmia After Ingestion of Rhododendron Bradycarpum. Koean Circulation. 32: 276-270. Çalangu, S., 1995. Acil Dahiliye. Güzel Sanatlar Matbaası. 613 sayfa. İstanbul. Çeter, T., Güney, K., 2011. Ormangülü ve Deli Bal. Uludağ Arıcılık Dergisi. 11 (4): 124-129. Bursa. Çoban, C., 1995. Arıcılık İçin Önemli Ağaç Türleri ve Sosyal Ormancılık. II. Teknik Arıcılık Kongresi. Sayfa 146–149. Ankara. Çolak, A. H., 1997. Rhododendron ponticum (Mor Çiçekli Orman Gülü)’un Silvikültürel Özellikleri Üzerine Araştırmalar. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Deveci, M., Cınbırtoğlu, Ş., Demirkol, G., 2015. İlkbahar Dönemi Bitkileri ve Arıcılıkta Polen Kaynağı Bakımından Önemi. Akademik Ziraat Dergisi 4 (1): 1‐12. Ordu.
Eniştegil, N., 1977. Bal, Bal Hileleri, Taklit, Tağşiş ve Mevzuat. Batı Anadolu 1. Arıcılık Semineri 26-27 Aralık 1977). Ege Bölge Zirai araştırma Enstitüsü Yayın No: 13. Sayfa 140-149. Menemen. Ekim, T., 1987. Arıcılıkta Önem Taşıyan Bitkiler ve Bunların Yurdumuzdaki Durumu. Türkiye 1. Arıcılık Kongresi. TOK Bak. Yay. No: 154. Sayfa 53–64. Ankara. Eyüpoğlu, A. K., 1988. Orman Gülü ve Mücadelesi. Silvikültür Planlama Tekniği ve Gençleştirme Çalışmaları Uygulama Notu. Artvin. Gültekin, H. C., Ateş, C., 2006. Karadeniz’in Gülleri. Bilim ve Teknik. Haziran sayısı. Sayfa 78-80. Güngör, İ., Atatoprak, A., Özer, F., Akdağ, N., Kandemir, N. İ., 2007. Bitkilerin Dünyası. Bitki Tanıtım Detayları ile Fidan Yetiştirme Esasları. Ankara, 384. Heywood, V. H., 1978. Flowering Plants of the World. Oxford University, Oxford. Hikino, H., Ohizumi, Y., Konino, C., 1979. Subchronic Toxicity of Ericaceous Toxins a Rhododendron Leaves. Chem Pharm Bull. 27: 874-879. Jordan, M. A., 1976. Guide to Wild Plants. Millington, London. Kala, C. P., 2000. Status and Conservation of Rare and Endangered Medicinal Plants in the Indian Trans-Himalaya. Biological Conservation. 93: 371-379. Karaca, A., Boz, Ö., Köseoğlu, M., 2008. Nektar ve Polen Bitkileri. Hasad Yayıncılık. 142 sayfa. İstanbul. Karacalıoğlu, T., 1970. Ormangülü (Rhododendron sp) Odunlarının Bazı Özellikleri ile Bu Odunların Yonga Levha Yapımında Kullanılma Olanaklarının Laboratuvar koşullarında araştırılması. OAE Teknik Bülten Serisi No: 60. Ankara. Karadeniz, T., 2004. Şifalı Meyveler (Meyvelerle Beslenme ve Tedavi Şekilleri). Burcan Ofset ve Matbaacılık. 208 sayfa. Ordu. Kebler, L. F., 1896. Poisonous honey. Am Pharm Assoc Proc. 44: 167-174. Korkmaz, A., 2007. Arıcılık. Tarım İl Müdürlüğü Yayını. Sayfa 3–4. Samsun. Kurtoğlu, S., 1992. Zehirlenmeler, Teşhis ve Tedavi, Kayseri. Erciyes Üniversitesi Yayınları, 30, 569-570. Kayseri. Küçük, M., 2005. Türkiye’nin Doğal Ormangülleri. Çevre ve İnsan. Sayı 62, sayfa 23-31. Ankara. Küçük, Y., Demeli, M., 1985. Ormangülü (Rhododendron ponticum)Yapraklarındaki Furfurol Miktarı. OAE Teknik Bülten Serisi No: 139. Ankara. Merev, N., Yavuz, H. 2000. Ecological Wood Anatomy of Turkish Rhododendron L. (Ericaceae). Intraspecific Variation, Turkish J. Of Botany 24 (2000), 1-11, TBÜTAK, Ankara. Öder, E., 1993. Bazı Önemli Ballı Bitkiler. Hasad. Yıl 8, sayı 92. Sayfa 34–38. İstanbul. Öktem, E., 1987. Ormangülü (Rhododendron ponticum L.) Odunundan Yonga Levha Yapılması Üzerine Araştırmalar. OAE Teknik Bülten No: 113. Ankara. Özbucak, T. B., 2006. Ormangülleri (Rhododendron L.). Kuzey Noktası Yıl 2 , sayı 5. Sayfa 18-20. Ordu. Özbucak, T. B., Türkiş, S., Çakmak, A., 2009. Ordu Çevresinde Yayılış Gösteren Bazı Rhododendron Türleri Üzerine Ekolojik Bir Çalışma. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi. 2 (2): 81-87. Sıralı, R., 2009. Türkiye’nin Önemli Bal Üretim Bölgeleri. Arıcılık Araştırma Dergisi. 1 (1): 16-20. Ordu. Silici S., Uluozlu O. D., Tuzen M., Soylak, M., 2008. Assessment of Trace Element Levels in Rhododendron Honeys of Black Sea Region, Turkey. Journal of Hazardous Materials, 156 (1-3): 612-618. Silici S., 2010. Characterization of Volatile Compounds of Rhododendron Honey. Mellifera. 10-19:17-23. Silici, S., Sağdic, O., Ekici, L., 2010. Total Phenolic Content, Antiradical, Antioxidant and Antimicrobial Activities of Rhododendron Honeys. Food Chemistry. 121 (1): 238–243. Doi:10.1016/j.foodchem. 2009.11.078 Sorkun, K., 1995. Türkiye’nin Önemli Nektar Kaynağı Olan Kültür Bitkileri ve Bal Potansiyelleri. Türkiye II. Teknik Arıcılık Kongresi. Sayfa 134–145. Ankara. Söğüt Ö., Sayhan M. B., Mordeniz C., Gökdemir M. T., Al, B., 2009. Deli Bal Zehirlenmesi: Olgu Sunumu ve Literatürün Gözden Geçirilmesi. Anatol J Clin Investig. 3 (1): 100-102 Stewens, P. F., 1978. "Rhododendron L." Flora of Turkey and the East Aegean Island (Ed. P.H. Davis), 6: 91-94, Edinburgh University Press, Edinburgh. Suzuki, M., Ohba, H., 1988. Wood Structural Diversity Among Himalayan Rhododendron. Iowa Bulletin n.s., 9 (4): 317-326. Şahin, A., Cevahir, G., 1991. Mor Çiçekli Ormangülü (Rhododendron ponticum L.) ve Kimyasal Mücadele Metotları. OAE Dergisi. Cilt 37, no:74. Ankara. Şahin, H., Can, Z., Kolaylı, S., 2017. Bazı Ormangülü Ballarının Fenolik İçerik Kompozisyonu. Arıcılık Araştırma Dergisi, Cilt 9, Sayı 2, 2017, Sayfa 40-46. Ordu. Taşkın, O., 1987. Rhododendron Ponticum Odunundan Yaş Yöntemle Lif Levha Yapılması Üzerinde Araştırmalar. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları. Teknik Bülten Serisi No: 181. Ankara. Vardar, A., 2012. Deli bal zehirlenmesi. 7. Avrupa Acil Tıp Kongresi Power Point Sunusu. Antalya.

ISSN: 2757-5438
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2009
Yayıncı: Arıcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Arşiv