MEMORAT TÜRÜNDE SINIFLANDIRMALAR VE ALT KATEGORİLER ÜZERİNE
Halkbilimi araştırma sahasına resmî olarak 1934 senesinde dahil olan memorat kavramı bu tarihlerde Avrupa halkbilimcilerini meşgul etmiştir fakat ancak 70’lerde Amerika halkbilimcilerine ulaşmış olan bu kavram hakkında İngilizce yayınların artması, onu biraz daha gündemde tutmayı başarmıştır. Memoratlar üzerine derleme çalışmaları attıkça kavram hakkında da öne sürülen görüşler artmaktadır ama diğer anlatı türlerine göre mukayese edildiğinde halen yeterince konsensüs meydana gelmemiştir. Çalışmalar bir yandan hızlı bir şekilde ilerletilmiş olsa da ortaya konan görüşler, çıkarımlar ve öneriler diğer halkbilimciler tarafından ciddi bir şekilde tartışılmamış ve böylece tam anlamıyla ileri sürülen argümanlar ne kabul ne de reddedilmiştir. Dolayısıyla bu bilimsel veriler, sonuçlar ve öneriler üzerine diğer halkbilimcilere ait açıklayıcı metinler de pek bulunmamaktadır. Bu eksiklik, memoratlar üzerine araştırma yapan her araştırmacının, görüşlerini öne sürerken aynı içeriği farklı adlarla anmasına, yerel özelliklere odaklı metin analizleri ile uluslararası metin analizlerinin argümanlarının birbiriyle aynı çizgide okunmasına yol açmaktadır. Bunun doğal bir sonucu olarak da memoratlar üzerine bazı sınıflandırma girişimleri gerçekleşmiştir. Bu çeşitlilik bazen birbirine tanım olarak benzeyen fakat isim olarak farklı önerileri de doğurmuştur. Aynı zamanda kavramdaki muğlak noktalar, tasniflerde yer alan tanımlardaki muğlak noktaların oluşmasını da tetiklemiştir.
Anahtar Kelimeler:
memorat, numen memorat, kişisel memorat, örtülü memorat
Upon the Classifications and the Sub-Categories in Genre of Memorate
The concept of memorate, officially included in the field of folklore research in 1934, occupied European folklorists at this time, but the increase in English publications about this concept, which reached the American folklorists in the 70s, managed to keep it on the agenda. The opinions on the concept are increasing as we put the studies on the Memorates, but when compared to other types of narratives, there still is not enough consensus. While the work has been progressed rapidly, the views, inferences and suggestions made are not seriously discussed by other folklorists, so the arguments that have been fully asserted are neither accepted nor rejected. Therefore, this scientific data, conclusions and recommendations on the other folklorists are not very clear explanatory texts. This deficiency leads to the fact that each researcher conducting research on memorates, by suggesting the same content, calls for the same content in different names, and the arguments of text analysis focused on local characteristics and the arguments of international text analysis are read in line with each other. As a natural consequence of this, some classification attempts have been made on memorates. This diversity has sometimes produced different suggestions, which are similar to each other, but are called different names. At the same time, the ambiguous points in the concept triggered the formation of ambiguous points in the definitions in the classifications.
Keywords:
memorate, numen memorate, personal memorate, covered memorate,
___
- Alver, B. (1967). Category and Function. Fabula, 9(1-3), 63-69.
- Bachelard, G. (1996). Mekânın Poetikası. (A. Derman, Çev.) İstanbul: Kesit Yayıncılık.
- Baker, R. L. (2007). Folk Narrative. A. R. Cayton, R. Sisson, & C. Zacher (Dü) içinde, The American Midwest: An Interpretive Encyclopedia (s. 397-400). Bloomington: Indiana University Press.
- Barnett, S. J. (2003). The Enlightenment and Religion: The Myths of Modernity. Manchester ve New York: Manchester University Press.
- Brunvand, J. H. (2012). Encyclopedia of Urban Legends Updated and Expanded Edition. Santa Barbara, California: ABC-CLIO.
- Cashman, R., Mould, T., & Shukla, P. (2011). Introduction: The Individual and Tradition. R. Cashman, T. Mould, & P. Shukla (Dü) içinde, The Individual and Tradition: Folkloristic Perspectives (s. 1-26). Bloomington ve Indianapolis: Indiana University Press.
- Colombo, J. R. (1992). UFOs Over Canada: Personal Accounts of Sightings and Close Encounters. Toronto: Hounslow Press.
- Çobanoğlu, Ö. (2015). Türk Halk Kültüründe Memoratlar ve Halk İnançları. Ankara: Akçağ.
- Dégh, L., & Vázsonyi, A. (1974, Temmuz-Eylül). The Memorate and the Proto-Memorate. The Journal of American Folklore, 87(345), 225-239.
- Durkheim, E. (2004). Sosyolojik Yöntemin Kuralları. (C. Saraçoğlu, Çev.) İstanbul: Bordo Siyah.
- Ferrer, J. J. (2008). Bajo el árbol del paraíso: historia de los estudios sobre el folclore y sus paradigmas. Madrid: Consejo Superior de Investigaciones Cientificas.
- Freud, S. (1998). Espriler ve Bilinçdışı ile İlişkileri. (E. Kapkın, Çev.) İstanbul: Payel Yayınevi.
- Gusfield, J. R. (1967). Tradition and Modernity: Misplaced Polarities in the Study of Social Change. American Journal of Sociology, 72(4), 351-362.
- Hallaç, A. T. (2017). Memorat Türü ve Adana Memoratları. Aksaray : Aksaray Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Hallaç, A. T. (2018). Memorat Kavramının Tanımlarındaki Belirsizlik ve Bir Tanım Denemesi. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 2(2), 181-211.
- Hocaoğlu, D. (1995). Laisizm'den Millî Sekülerizm'e, Laiklik Sorununun Felsefî Çözümlemesi. Ankara: Selçuk Yayınları.
- Honko, L. (1989c). Methods in Folk Narrative Research. R. Kvideland, & H. K. Sehmsdorf (Dü) içinde, Nordic Folklore: Recent Studies (s. 23-40). Bloomington: Indiana University Press.
- Honko, L. (2018). Memoratlar ve Halk İnançlarının İncelenmesi. (Çev: A. T. Hallaç) Folklor Akademi Dergisi(2), 109-124.
- Horkheimer, M. (2005). Geleneksel ve Eleştirel Kuram. (M. Tüzel, Çev.) İstanbul: YKY.
- Kösemihal, N. Ş. (1971). Durkheim Sosyolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Kvideland, R., & Sehmsdorf, H. K. (Dü). (1999). Scandinavian Folk Belief and Legend. Minneapolis: University of Minnesota Press.
- Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü. (O. Akınhay, & D. Kömürcü, Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Newell, W. W. (1906). Individual and Collective Characteristics in Folk-Lore. The Journal of American Folklore, 19(72), 1-15.
- Otto, R. (1936). The Idea of the Holy An Inquiry Into the Non-Rational Factor in the Idea of the Divine and its Relation to the Rational. (J. W. Harvey, Çev.) London: Oxford University Press.
- Pentikäinen, J. (1973). Belief, Memorate and Legend. Folklore Forum, 6(4), 217-241.
- Pentikäinen, J. (1979). Taxonomy and Source Criticism of Oral Tradition. L. Honko (Dü.) içinde, Science of Religion. Studies in Methodology, Religion and Reason: Method and Theory in the Study and Onterpretation of Religion (s. 35-52). Hague: Walter de Gruyter.
- Sezen, Y. (2015). Kültür ve Din: Türk-İslam Örneği. İstanbul: İz Yayıncılık.
- Sorokin, P. A. (1994). Çağdaş Sosyoloji Kuramları 1. (M. M. Öymen, Çev.) Ankara: Kültür Bakanlığı.
- Stahl, S. K. (1977a). The Oral Personal Narrative in Its Generic Context. Fabula, 18(1), 18–39.
- Stahl, S. K. (1977b). The Personal Narrative as Folklore. Journal of the Folklore Institute, 14(1/2), 9-30. doi:10.2307/3814039
- Sweterlitsch, R. (1996). Memorate. J. H. Brunvand (Dü.) içinde, American Folklore An Encyclopedia (s. 990-992). New York & London: Garland Publishing, Inc.
- Sydow, C. W. (1977). Selected Papers on Folklore. New York: Arno Press.
- Tatar, T. (2000). Gelenek ve Gelecek. Sosyoloji Konferansları(26), 199-215.
- Thursby, J. S. (2006). Story: A Handbook. Westport: Greenwood Press.
- Timuçin, A. (2002). Haz Deneyi ve Bilgelik Hazzı. felsefelogos, 5(19), 7-13.
- Woodfin, G. (tarih yok). I Sold My Soul to the Devil. Ekim 10, 2018 tarihinde The Christian Broadcasting Network: http://www1.cbn.com/700club/i-sold-my-soul-devil adresinden alındı
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Onur Alp KAYABAŞI
Sayıdaki Diğer Makaleler
“ETKİLENME ENDİŞESİ” ÇERÇEVESİNDE HÂFIZ - FUZÛLÎ KARŞILAŞTIRMASI
ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ TASARIMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN ANALİZİ
EMİNÖNÜ HALKEVİ’NİN ÇIKARDIĞI HALK BİLGİSİ HABERLERİ DERGİSİ VE SİSTEMATİKAL İNDEKSİ
UYGURLARDA BUYAN EVİRMEK VE MÜSLÜMAN TÜRKLERDE MEVLİT DUASI ÜZERİNE BİR DENEME