RECAİZÂDE MAHMUT EKREM İLE MUALLİM NACİ ARASINDAKİ TARTIŞMALARDA ABDÜLHAK HÂMİD'İN YERİ

Kalem kavgası olarak da anılan edebî tartışmalar Tanzimat sonrası Türk edebiyatında yoğunluk kazanmaya başlamıştır. Özellikle Recaizâde Mahmut Ekrem ile Muallim Naci arasında dönen münakaşalar devrin önemli edebiyatçıları arasında kutuplaşmaya sebep olmuş, kişileri aşarak büyümüştür. Bir Şairin Hezeyanı adlı manzumesiyle Muallim Naci ve taraftarlarına meydan okuyan Abdülhak Hâmid, belâgat esasına dayanan eski edebiyata karşı çıkmıştır. Hâmid Makber Mukaddimesi’inde kullandığı “nâkâfi” kelimesiyle Salâhî gibi Naci taraftarlarının hedefi haline gelmiştir. Bu  kelimenin dil yanlışı olduğunu belirten  Salâhî’ye karşı Hâmid Nâkâfi şiirini yazmıştır. Bu çalışmada Abdülhak Hâmid’in devrinin önemli münakaşaları içindeki yeri eserleri ışığında incelenmeye çalışılmıştır. 

___

  • ÇIKLA, Selçuk, Türk Edebiyatında Manzum Poetikalar 1860-1960, Akçağ Yayınları, Ankara, 2015.ENGİNÜN, İnci, "Abdülhak Hâmid Tarhan", TDV İslâm Ansiklopedisi, C 1, İstanbul: 1988, s. 207-210.ENGİNÜN, İnci, Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat'tan Cumhuriyet'e (1839-1923), İstanbul: Dergah, 2012.DEMİR, Hiclâl, Muallim Naci: Eski Mi, Yeni Mi? , Türkbilig Dergisi, 2010.KEMÂL, Ali, Ömrüm(Hazırlayan: M. Kayahan Özgül), Ankara, Cümle, 2016.KOMİSYON, Türkçe Sözlük, Ankara: TDK Yayınları, 2011.PARLATIR, İsmail, Recaizâde Mahmut Ekrem, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 1995.ÖZGÜL, M. Kayahan ,“Tenkidi Eleştirmek”, Hece; Ankara 2003, S. 77/78/79:7.TANSEL, Fevziye Abdullah, “Muallim Naci ile Recaizâde Ekrem Arasındaki Münakaşalar ve Bu Münakaşaların Sebep Olduğu Edebî Hâdiseler”, Türkiyat Mecmuası, İstanbul, 1953.