KESİRLERLE BİLMECELİ TARİH USÛLÜ VE çÖzÜMÜ

Tarih kelimesi, Arapça’daki te’fil bâbının mastarı olan “te’rih” ten türemiştir. Te’rih kelimesi isemeydana gelen herhangi bir olayın zamanına ve yerine işaret eder. Sözü edilen zaman iseya açık olarak ya da bilmece şeklinde iki farklı yolla ifade edilir. Bunlardan “bilmeceli tarih”adı verilen ve makalenin de konusu olan metod, “zaman”ı, Arapça kesirler ile ifade eder vebu süreçte herhangi bir uzunlukta tamlama kullanılabilir. Bu arada Türkçe’deki zincirlemeisim tamlamasında üçten fazla kelime kullanmak mümkün değildir Bundan başka, kesirlerinkullanıldığı “bilmeceli tarih geleneği”nin, onuncu yüzyılın ilk çeyreğinde (922 civarı) ortayaçıktığı düşünülür. Bu geleneğin, Osmanlı âlimlerinden olan İbn-i Kemal Paşa ile başladığıdüşünülür. Bu makalede de sözü edilen metod, örnekler üzerinden incelenip çözümlenecektir.
Anahtar Kelimeler:

Tarih, Bilmeceli tarih

___

  • Muhibbuddin Yasi, İbrahim, Mecelletü'l-Buhûsive'd-Dirâsâti'l-İslamiyye, yıl 2012, sayı 28, Sayfa 201-221