HUZEYFE B. YEMÂN’IN HZ. PEYGAMBERLE SIRDAŞLIĞI VE MÜNAFIKLARI BİLME MESELESİ

Huzeyfe b. Yemân (r.a.), Hz. Peygamber’in (a.s.) güzide sahabelerinden biriydi. Medine’de dünyaya gelmiştir. Künyesi Ebû Abdillâh, lakabı ise el-Yemân’dır. Hicretten önce Müslüman olan Hz. Huzeyfe, hicretten sonra Hz. Peygamber (a.s.) tarafından Ammâr b. Yâsir ile kardeş ilan edilmiş, Bedir savaşı hariç Hz. Peygamber ile birlikte tüm savaşlara iştirak etmiştir. Hz. Peygamberin yanından bir an bile ayrılmamış, ömrünü Kur’an’a, İslam’a ve Hz. Peygamber’e (a.s.) adamıştır. Hz. Peygamber’in kendisine verdiği vazifeleri yerine getirmiş, sevgisini kazanmış ve “Sâhibü’s-Sırr” unvanını almıştır. Huzeyfe b. Yemân (r.a.) Hz. Peygamber döneminde olduğu gibi özellikle Hz. Ömer ve Hz. Osman döneminde de siyasî ve askerî alanda İslam devletine büyük hizmetlerde bulunmuştur. Kur’an’ın çoğaltılıp diyar-ı İslam’a gönderilmesini teklif etmiş, Kûfe şehrinin kurulmasında önemli bir rol oynamış, vermiş olduğu fetvalarla ve rivayet etmiş olduğu hadislerle İslam kültürünün dünyaya yayılmasında önemli bir oynamıştır. Münafıklar hususunda ashabın müracaat mercii olmuş, fiten ve melâhim gibi konularda rivayet ilminin öncüsü olmuştur. Bu değerli sahabi 36 (656) yılında Hz. Osman’ın öldürülmesi ve Hz. Ali’ye biat edilmesinden kırk gün sonra Medâin’de vefat etmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Münafık, Sahâbe, Huzeyfe b. Yemân, Sır, Sâhibü’s-Sırr.

PDF

___

Abdurrezzâk, Ebû Bekr Abdürrezzâk b. Hemmâm b. Nâfi‘ es-San‘ânî el-Himyerî, el-Musannef, Nşr. Heyet Kahire: y.y., 1435/2015.
Ahmed. Hanbel, Ebû ʿAbdullâh Aḥmed b. Muhammed b. Ḥanbel eş-Şeybânî, el-Musned (nşr. Heyet), Cemʿiyyetu'l-Meknez, 1431/2010.
Başaran, Selman. “Huzeyfe B. Yemân”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 18/434-435. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
Buhârî, Ebû ʿAbdullâh Muḥammed b. İsmâʿîl, el-Câmiʿu'l-Musnedu'ṡ-Sahîhu'l-Muhtasar (nşr. Muḥammed Zuheyr en-Nâsır), Dâru Ṭavḳi'n-Necât, Beyrut 1422
Cürcânî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Alî es-Seyyid eş-Şerîf el-Cürcânî el-Hanefî. Kitâbu’t-tarîfât. 1 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1983.
Dîneverî, Ebû Muhammed Abdullh b. Müslim b. Kuteybe ed-Dîneverî. el-Maârif. Thk. Servet Ukkâşe. 2. Bs, 1 Cilt. Kahire: el-Heyetül-Mısriyye’l-Amme Lil-Kuttab, 1992.
Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî. es-Sünen. Thk. Âdil Muhammed, Ammâr Abbâs. 8 cilt. Kahire: Dâru't-Teʾsîl, 2005.
Ebû Nuaym Ahmed b. Abdillâh b. İshâk el-İsfahânî. Hilyetü’l-evliyâʾ ve tabakātü’l-asfiyâ. 10 Cilt. Beyrut: Matbaatü’s-Saâde, 1974.
Hâtib el-Bağdâdî, Ebû Bekr Ahmed b. Alî b. Sâbit el-Bağdâdî. Târihu Bağdad. Thk. Beşşâr Avvâd Ma’rûf. 16 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslamî, t.y.
İbnu Manzûr, Cemâluddîn Ebu’l-Fadl Muhammed b. Ali İbnu Manzûr. Lisânu’l-̒Arab. 15 Cilt. Beyrut: Dâru Ṣâdır, 1993.
İbn Sa’d Ebû Abdillâh Muhammed b. Sa‘d b. Menî‘ el-Kâtib el-Hâşimî el-Basrî el-Bağdâdî. et-Tabakâtu’l-kübrâ. Thk. İhsan Abbas. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’s-Sadr, t.y.
Müslim, Ebû'l-Ḥasen Muslim b. el-Ḥaccâc el-Ḳuşeyrî en-Nîsâbûrî, el-Musnedu's-Saḥîhu'l-Muḫtasar bi Naḳli'l-ʿAdl ʿani'l-ʿAdl ilâ Resûlillâh (nşr. Heyet), Dâru't-Teʾṡîl, Kahire 1435/2014.
Hâkim en-Nîsâbûrî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed el-Hâkim en-Nîsâbûrî. el-Müstedrek. Thk. Heyet. 8 Cilt. Dâru't-Teʾṡîl, Kahire 1435/2014.
Himyerî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik b. Hişâm b. Eyyûb el-Himyerî el-Meâfirî. es-Sîretü’n-nebeviyye. Thk. Mustafa es-Sakâ - İbrahim el-Ebyârî - ve Abdülhafiz Şalbî. 2 Cilt. Mısır, t.y.
İbn Abdülber en-Nemerî. el-İstîʿâb fî maʿrifeti’l-ashâb. Thk. Ali Muhammmed Becavî. 4 Cilt. Beyrut: Daru’l-ceyl, t.y.
İbnü’l-Esîr, İzzeddin İbnü’l-Esîr. Üsdü’l-ğâbe fî maʻrifeti’s-sahabe. Thk. Ali Muavved - ve Âdil Mevcud. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-ilmiyye, t.y.
İbn Hacer el-Askâlânî. el-İsâbe fî temyîzi’s-sahâbe. Thk. Âdil Ahmed- ve Ali.
İbn Hacer el-Askalânî. Fethu’l-Bârî bi-şerhi Sahîhi’l-Buhârî. 18 Cilt. Beyrut: Daru’l-ma’rife, t.y.
Mizzî, Ebü’l-Haccâc Cemâlüddîn Yûsuf b. Abdirrahmân b. Yûsuf . Tehzîbü’l-Kemâl fî esmâʾi’r-ricâl. Thk. Beşşâr Avvâd Ma’rûf. 35 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, t.y.
Nesefî, Ebü’l-Berekât Hâfızüddîn Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd Nesefî, Medâriku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Tefsîr. Thk. Yûsuf Ali Bedevî. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kelim et-Tayyib, 1998.
Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî en-Nevevî. Tehzîbü’l-esmâʾ ve’l-lugāt. 4 Cilt. Beyrut: Darul-Kütübil-İlmiyye, t.y.
Nümeyrî, Ebû Zeyd Ömer b. Şebbe en-Nümeyrî el-Basrî. Târîhu’l-Medîneti’l-münevvere. Thk. Fehîm Muhammed Şeltût. 4 Cilt. Cidde, t.y. Rağıb el-Isfehânî, el-Müfredât fi-ğarîbi’l-kur’ân. Beyrut: Dâru’l-Kalem, 2010.
Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî et-Taberî. Târîhu’r-rusül ve’l-mülûk. 2. Bs, 11 Cilt. Beyrut: Dâru’t-türâs, 1967.
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre. Sünenü’t-Tirmizî. Thk. Beşşâr Avvâd Ma’rûf. 6 cilt. Beyrut: Dâru'l-Garbi'l-İslâmî, 1998.