Bilim ve Kültür sempozyumunun Fen Bilimleri ve Kültür alt başlığı çerçevesinde Cizre’li bilim adamı Eb-Ul-İz ‘in kişiliği ve bilime olan katkılarından söz edeceğim. İnsan başta doğa karşısında güçsüz halde iken doğayı tanıdıkça güçlü hale gelmiştir. Demek ki insana yol gösteren en önemli etmen doğada var olan düzenliliktir. İşte bilim, doğada var olan bu düzenliliğin uzun yıllar boyunca gözlemlenmesi ve kayıt altına alınması ile ortaya çıkmıştır. Kültür ise, bir ülkede, bir yörede yaşayan halkın yaşamını daha iyi sürdürebilmek, çevresindeki bireylerle ilişkilerini uyumlu kılabilmek için bir çok ortak ve yaygın davranışlarda bulunmaktır. Bu davranış kalıpları o toplumun yaşama biçimini, olaylar ve durumlar karşısındaki tavrını, çevresini ve dünya’yı nasıl algıladığını açıklar. Mezopotamya uygarlıkların gelişmesi için oldukça uygun olan yerleşim bölgesi olan Dicle ile Fırat deltasında yer almaktadır. Mezopotamya’da bilimin gelişme aşamalarını İslamiyet ten önce ve İslamiyet ten sonra olarak ele alıp bir kıyaslama yapmak mümkün olacaktır. Sürekli olarak Batı’da yetişmiş olan bilim insanlarını anlatan eğitim kaynaklarımız, bizim topraklarımızda yetişmiş olanları ise kendi çocuklarımıza tanıtmada maalesef biraz aciz kalınmıştır. Bunların içerisinde biri varki ünü Amerika Birleşik Devletlerine yayılmış ama kendi topraklarımızda pek bilinmemektedir. Bundan tam 800 yıl önce yaşamış Artuk Türkler’i hükümdarlarına “Otomatik makineler” yapmış ve bunları uygulamış olan bu bilgin Eb-Ul-İz El Cezeri’dir. Bu gün neredeyse sibernetik bilimin Ata’sı sayılacak bu zat’ın Cizrede yetişmesi bir tesadüften ibaret olmasa gerek. Bunun dışında Cizre’li birçok âlim ve bilim insanı örneği mevcuttur. Bir kaç tanesinin isimlerini yazacak olursak; 1-Ebu Üsame el-Cezeri er- Ruhavi 2-El- Hüseyn bin Muhammet bin Mevdut es Süllemi el-Cezeri(Ebu Ma’şer)3-Eş-Şeyh’ul-Ecel Ebu’l-Kerem Muhammed bin Abdulkerim bin Abdulvahit el-Cezeri gibi. O dönemde yaşayan birinin ilmini, kültürünü kendisinden sonra gelecek nesillere aktarmayı düşünüpkaleme alması da belli bir kültürün göstergesidir. Bu bildiri çerçevesinde mekanik ve robotik bilimine çok fazla katkısı olan Eb-Ul-İz’in yaşadığı dönemin özellikleri, onun bilim adamı olarak yaptığı bilimsel çalışma ve icatlarından bahsedeceğiz. Buna bağlı olarak Eb-Ul İz’in bu çalışmalarını yapmasını sağlayan o dönemin yöneticilerinin bilimeve eğitime verdiği öneme değineceğiz. Son olarak ta Eb-Ul-İz’in yaptığı bilimsel çalışmalarla Dünya’nın diğer bölgelerindeki çalışmaları kıyaslayarak bugüne ne gibi katkılarının olduğunu ortaya koymaya çalışacağız

The Science and Culture Symposium , under the subtitle of Sciences and Culture, I am going to talk about scientist Eb - Ul – İz ‘ s personality and his contributions to science. Though initially weak in the face of nature , human beings have become strong as they got to know it.That’s to say , the most important factor in guiding people is the system that exist in nature. Here ‘s the science has emerged by observing this system in nature for many years and recording it. On the other hand , culture is in a country , in a region public’s acting common and widespread behaviors in order to maintain a better life and conform their relations with the people around them.Those behavior patterns reveal this public’s lifestyle, their attitudes against events and situations , and how they comprehend their environment and the world. Mesopotamia is located in the delta of the Tigris and The Euphrates which are extremely suitable fort he development of civilisations. Handling the development stages of science as before and after Islam, it will be possible to make a comparison. Our educational materials , constantly dealing with the scientists who grew up in the West , have unfortunately been incompetent in introducing ours to our children. Among those is the one whose reputation has spread to the US but not known very much within our own lands. This scholar is Eb – Ul – İz – El Cezeri who lived exactly 800 years ago , made and implemented “ automatic machines” for Turks rulers of Artuk. It couldn’t have been just a coincidence fort his person almost the father of cybernetic science to grow up in Cizre. Apart from this , there are many examples of scholar and scientists from Cizre. If it is to sample a few of them , 1-Ebu Üsame el-Cezeri er- Ruhavi 2-El-Hüseyn bin Muhammet bin Mevdut es Süllemi el-Cezeri(Ebu Ma’şer) 3-Eş-Şeyh’ul-Ecel Ebu’l-Kerem Muhammed bin Abdulkerim bin Abdulvahit el- Cezeri will be cases in point. It’s sign of a certain culture for one living in this period to have written out his science , cultural values for next generations. In respect of this paper , we are going to mention the characteristics of the period in which Eb – Ul – İz , having contributions to mechanic and robotic sciences , lived and as a scientist his scientific works and inventions.