1909 Adana Olayları Öncesi Kilikya Ermenilerinin Avrupa Devletleri ile Olan Münasebetleri

1878 Berlin Antlaşması'nı takip eden süreçte Osmanlı- Avrupa ilişkilerinde Ermeniler önemli bir yer işgal etmeye başlamışlardır. Avrupa Devletleri kendi çıkarları için Ermeniler üzerinde çeşitli hesaplar yapmışlar, Ermeniler ise bu rekabetten yararlanarak Maraş çevresinde isyan çıkarıp Küçük Ermenistan’ı kurma ülküsünde olmuşlardır. 1862, 1878 ve 1895 yıllarında isyan hareketlerine girişmişlerdir. İsyanlar sırasında Avrupa devletlerinin desteğini almayı başarmışlardır. Bu ayaklanmalar, Osmanlı Devleti üzerinde Avrupa devletlerinin baskılarının artmasına neden olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Kilikya, Adana, Zeytun, Avrupa Devletleri

Before 1909 Adana Events, Cilician Armenians’ Relations with European States (1878-1909)

Following the 1878 Berlin Treaty, Armenians in the Ottoman-European relations began to occupy an important place. The European States had made various calculations on the Armenians for their own interests, the Armenians, on the other hand, took advantage of this rivalry and were in a position to establish a small Armenia. In 1862, 1878 and 1895 they engaged in rebellion movements. During the rebellions, they had succeeded in receiving support from the European states. These revolts had caused the pressure of the European states to increase over the Ottoman State.

Keywords:

Cilicia Adana, Zeytun, European countries, Maraş,

PDF

___

Ahmet Cevdet Paşa, Tezakir 21-39, yayınlayan: Cavid Baysun, Ankara, TTK yayınları, 1991.
Bağçeci, Yahya, “1895 Zeytun Ermeni İsyanı”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilimdalı Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kayseri 2008.
Cemal Paşa, Hatırat, yay. haz. Metin Martı, 5. Baskı, İstanbul, Arma Yayınları, 1996.
Dinçaslan, A.Latif, Zeytun ve Çevresindeki Ermeni İsyanları (1895-1921), Kahramanmaraş, Ukde Yayınları, 2008.
Günay, Necla, XX. Yüzyılda Maraş (Ermeniler, Türkler, Müslümanlar), Kahramanmaraş, Ukte Yayınları, 2012, s.141-152.
Kodaman, Bayram, Ermeni Macerası (Tarihi Ve Siyasi Bir Değerlendirme), Isparta, Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları, 2001.
Lee, Ki Young, Ermeni Sorunu’nun Doğuşu, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, 1998.
Ortaylı, İlber, Batılılaşma Yolunda, İstanbul, Merkez Kitapçılık ve Yayıncılık, 2007.
Osmanlı Belgelerinde Ermeni-Fransız İlişkileri (1879-1918), Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Ankara 2002.
Osmanlı Belgelerinde Ermeni-İngiliz İlişkileri (1945-1890), C. I, Ankara, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları, 2004,
Şimşir, B. N. , İngiliz Belgelerinde Osmanlı Ermenileri (1856-1880), Çev. Şinasi Orel, İstanbul, Bilgi Yayınları,1986.
Uğur İnan, Osmanlı Devleti’nde Alman Protestan Misyonerlik Faaliyetleri, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2015.
BOA A.MKT. MHM. 617/9.
BOA HR. SYS, 78-6/60.
BOA. Y.PRK. ASK. 119/45.
BOA, Y. PRK, 1/31.