Hatun YALIN SEVGİ, Pınar OCAK, Yavuz ERİŞEN, Fazilet BİRBEN YAVUZ

Üstün Yetenekli Çocukları Fark Edebilme ve Destekleme Eğitiminin Öğretmenler Üzerindeki Etkisi*

Bu araştırma; "Özel Yetenekli Bireylerin Belirlenmesi Yöntem ve Teknikleri Kursu" programının öğretmenlerin üstün yetenekli öğrencilerin özellikleri konusunda farkındalık kazanmalarına etkisini değerlendirmek üzere karma desende gerçekleştirilmiştir. Program, İstanbul Bağcılar Rehberlik Araştırma Merkezi (RAM) uzmanlarınca otuz saat olarak yürütülmüştür. Eğitim çalışmasına ilkokul ve ortaokul düzeyinden 87 öğretmen katılmıştır. Eğitimin etkililiğini değerlendirmek için öğretmenlere eğitimlerin başında ve sonunda Şahin (2013a) tarafından hazırlanan "Üstün Yetenekli Çocukları Tanıma Bilgi Testi" uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, öğretmenlerin öntest ve sontest puanları arasında .01 düzeyinde anlamlı bir artış olduğu bulunmuştur. Ayrıca, ölçeğin, "Üstün Yetenek ve Yeteneği Etkileyen Etmenler", "Üstün Yetenekli Çocukların Özellikleri" ve "Üstün Yetenekli Çocukların Belirlenmesi" alt ölçeklerinin de öntest ve sontest puanları arasında .01 düzeyinde anlamlı bir farklılık olduğu, eğitimlerin öğretmenlerin bilgi düzeylerini arttırdığı görülmüştür. Eğitim programı sonunda yapılan görüşmelerde; öğretmenler programı yararlı bulduklarını ve üstün yetenekli öğrenciler konusunda farkındalık kazandıklarını dile getirmişlerdir.

The Awareness and Support Training for Gifted Children: The Impact on Teachers

This research conducted throughout a training program designed for the purpose of allowing teachers to gain awareness and increase their knowledge about qualities of gifted children. Mixed research method was used and the training program was 30 hours in total. The program was carried out in Bağcılar Municipality by Istanbul Bağcılar Counseling and Research Center experts. Primary school and secondary school teachers, in total 87 teachers attended the program. In order to evaluate the effectiveness of the program, teachers were asked to fill out Knowledge Test About Talented Students prepared by Şahin (2013a) at the beginning and at the end of the program. Results revealed that there is a statistically significant difference between pretest and posttest results of teachers. The significant difference is also found between subtests of test which are "Gifted and Factors that Influence Gifted", "Qualities of Gifted Children" and "Identifying Gifted Children". Results show that the training program increased the teacher's information level about gifted children. Upon analyzing the interviews done with the teachers after the course, it is clear that the teachers benefitted from the course and improved their awareness of gifted children.

PDF

___

Akar, İ., & Uluman, M. (2013). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrencileri doğru aday gösterme durumları. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(3), 199-212.
Alemdar, M. (2009). Erken çocukluk dönemindeki üstün yetenekli çocukların belirlenmesinde ebeveyn, öğretmen ve uzman görüşlerinin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma: yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Elhoweris, H., Mutua, K., Alsheikh, N., & Holloway, P. (2005). Effect of children's ethnicity on teachers' referral and recommendation decisions in gifted and talented programs. Remedial and Special Education, 26(1), 25-31.
Creswell, J. W., & Plano-Clark, V. L. (2014). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi. (Çev. Ed. Dede, Y. & Demir, S.B.). Ankara: Anı Yayıncılık.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education. (6th Edition). New York, NY: Routledge.
Çağlar, D. (2004). Üstün zekâlı çocukların özellikleri. İçinde Şirin, M.R., Kulaksızoğlu A. & Bilgili, A.E (Ed.), Üstün yetenekli çocuklar seçilmiş makaleler kitabı (95-110). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
Endepohls-Ulpe, M., & Ruf, H. (2006). Primary school teachers' criteria for the identification of Gifted pupils. High Ability Studies, 16(02), 219-228.
Erkuş, A. (2013). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. (4. Baskı). Ankara: Seçkin Yayın Evi.
Hansen, J.B., & Feldhusen, J.F. (1994) Comparison of trained and untrained teachers of gifted students. Gifted Child Quarterly, 38(3), 115-121.
Hemphill, A. N. (2009). How teacher participation in the identification process impacts the under representation of minority students in gifted programs. (Yayımlanmamış doktora tezi), Southern California University, California.
İnce, M., & Oktay, E. (2006). Bilginin bir stratejik güç olarak önemi ve örgütlerde bilgi yönetimi. Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi, 10(9), 15-29.
Gökdere, M., & Ayvacı, H. Ş. (2004). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklar ve özellikleri ile ilgili bilgi seviyelerinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 17-26.
Guskin, S. L., Peng, C. Y. J., & Simon, M. (1992). Do teachers react to multiple intelligences? Effects of teachers stereotypes on judgments and expectancies for students with diverse patterns of giftedness/talent. Gifted Child Quarterly, 36(1), 32-37.
Kaya, F. (2015). Öğretmenlerin üstün zeka kavramı ve üstün zekalı öğrencilerin özel gereksinimleri. Eğitim ve Bilim, 40(177), 59-74.
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. Ed. Turan, S.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
MEB, (2015). Öğretmen yetiştirme ve geliştirme genel müdürlüğü. http://oyegm.meb.gov.tr/ adresinden elde edildi.
MEB, (2013). Üstün yetenekli bireyler strateji ve uygulama planı 2013-2017. Özel eğitim ve rehberlik hizmetleri genel müdürlüğü. http://mebk12.meb.gov.tr/meb adresinden elde edildi.
MEB, (2007). Tebliğler Dergisi, Sayı: 2593 Ek ve Değişiklik Mart 2009/2617. http://www.meb.gov.tr adresinden elde edildi.
MEB, (2001). Tebliğler Dergisi, Sayı:2524 Ek ve Değişiklik Nisan 2009/2619. http://www.meb.gov.tr adresinden elde edildi.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. (2nd Edition). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Parke, N.B. (1992). Challenging Gifted Students in the Regular Classroom. ERIC EC Digest #E513. http://www.gifted.uconn.edu/siegle/tag/Digests/e513.html adresinden Haziran 2015 tarihinde alınmıştır.
Rakow, S. (2011). Educating gifted students in middle school: A Practical guide. (2nd Edition). Waco: Prufrock Press.
Renzulli, J. S. (1986). The three-ring conception of giftedness: A developmental model for creative productivity. İçinde R.J. Sternberg & J.E. Davidson (Eds.), Conceptions of giftedness (53-92). Cambridge: Cambridge University Press.
Smith C. (2012). Gifted and talented students. New Zealand: Published for the Ministry of Education by Learning Media Limited.
Şahin, F. (2012). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrenciler ve özellikleri hakkında bilgi düzeylerini artırmaya yönelik eğitim programının etkililiği.(Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
Şahin, F. (2013a). Sınıf öğretmenlerine yönelik üstün yetenekli öğrencileri belirleme bilgi testinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Asya Öğretim Dergisi, 1(1), 20-29.
Şahin, F. (2013b). Üstün yetenekli öğrencilerin özellikleri konusunda okul öncesi yardımcı öğretmen adaylara verilen eğitimin etkisi. Üstün Yetenekli Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(3), 166-175.
Şahin, F., & Kargın, T. (2013). Sınıf öğretmenlerine üstün yetenekli öğrencilerin belirlenmesi konusunda verilen bir eğitimin öğretmenlerin bilgi düzeyine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 14(2), 1-13.
Tavşancıl, E., & Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları.
VanTassel-Baska, J., & Johnsen, S. K. (2007). Teacher education standards for the field of gifted education. Gifted Child Quarterly, 51(2), 182-205.