Sınıf Öğretmeni Adaylarının "Değer" Kavramına Yönelik Metafor Algıları*

Bu çalışmanın amacı sınıf öğretmeni adaylarının değer kavramına ilişkin sahip oldukları algıları metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmaktır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2015-2016 öğretim yılı güz döneminde Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı'nda öğrenim gören 138 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri "Değer.... gibidir/benzer; çünkü,...." cümlesinin tamamlanmasıyla elde edilmiştir. Ham verilerin çözümlenmesinde içerik analizi yöntemi ve Saban (2009) tarafından kullanılan veri analizi yöntemi kullanılmıştır. Verilerin analizinde kodlama ve ayıklama, örnek metafor imgesi derleme, kategori geliştirme, geçerlilik ve güvenilirliği sağlama ve metaforları nicel verilerle aktarma aşamaları takip edilmiştir. Çalışma grubundaki sınıf öğretmeni adayları 79 farklı metafor geliştirmiştir. Bu metaforlar; zorunluluk olarak değer (27), birleştirici ve şekillendirici olarak değer (21), değişken olarak değer (17), mutluluk kaynağı olarak değer (10) ve yol gösterici olarak değer (4) şeklinde sıralanmıştır. Sonuç olarak, geliştirilen metaforların daha çok olumlu anlam taşıdıkları görülmüştür.

Metaphor Perception of Prospective Primary School Teachers for "Value" Concept

The purpose of this study is to investigate prospective primary school teachers' perception of intrinsic value by using metaphors. This qualitative study applied phenomenology as research method. The sample of study is 138 prospective primary school teachers who study in Department of Primary School Teacher Education, College of Education, Bartin University during 20152016 education term. The data is conducted by completing statement of "Value is kind of/like ....; because....". Content analysis method and Saban's (2009) data analysis method is applied to analyze the raw data. The data analysis process included coding and extracting data, compiling a sample metaphor image, developing categories, ensuring validity and reliability and quoting metaphors by statistical data. The participants of the study developed 79 different metaphors. These metaphors are value as an obligation (27), value as unifier and molder (21), value as changeable phenomenon (17), value as source of happiness (10) and value as a guide (4). In conclusion, the participants ascribed good meaning to developed metaphors.

PDF

___

Altunay, E. ve Yalçınkaya, M. (2011). Öğretmen Adaylarının Bilgi Toplumunda Değerlere İlişkin Görüşlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(1), 5-28.
Arslan, M. M. ve Bayrakçı, M. (2006). Metaforik Düşünme Ve Öğrenme Yaklaşımının Eğitim- Öğretim Açısından İncelenmesi. Millî Eğitim, 35(171), 100-108.
Aydin, F. (2010). Ortaöğretim Öğrencilerinin Coğrafya Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimler Dergisi (KUYEB), 10(3), 1313-1322.
Balcı, F. A. ve Yanpar Yelken, T. (2010). İlköğretim Öğretmenlerinin "Değer" Kavramına Yükledikleri Anlamlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 81-90.
Bektaş, M., Okur, A. ve Karadağ, B. (2014). İlkokul ve Ortaokul Son Sınıf Öğrencilerinde Metaforik Algı Olarak Kitap. Türk Kütüphaneciliği, 28(2), 154-168.
Bektaş, M. ve Karadağ, B. (2013). İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Yardımlaşma Değerine Yönelik Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 271-286.
Canpolat, E., Kaya, M. ve Küçüktağ, İ. (2010). Öğretmen Adaylarının Değer Algısı. 9. Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 20-22 Mayıs 2010, Elazığ, s. 1123-1126.
Cerit, Y. (2008). Öğretmen Kavramı İle İlgili Metaforlara İlişkin Öğrenci, Öğretmen ve Yöneticilerin Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
Coşkun, Y. ve Yıldırım, A. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Değer Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 311-328.
Fidan, N. K. (2009). Öğretmen Adaylarının Değer Öğretimine İlişkin Görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 2(2), 1-18.
Forceville, C. (2002). The İdentification of Target and Source in Pictorial Metaphors. Journal of Pragmatics, 34, 1-14.
Hacıfazlıoğlu, Ö., Karadeniz, Ş. ve Dalgıç, G. (2011). Okul Yöneticilerinin Teknoloji Liderliğine İlişkin Algıları: Metafor Analizi Örneği. Journal of Educational Sciences Research, 1(1), 97-121.
Levine, P. M. (2005). Metaphors and İmages of Classrooms. Kappa Delta Pi Record, 41(4), 172- 175.
MEB. (2005) . İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 4.-5. Sınıf Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: MEB Yayınları.
Mıles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). An Expanded Source Book Qualitative Data Analysis. (Second Edition). Thousand Oaks, California: Sage Publications.
Oğuz, E. (2012). Öğretmen Adaylarının Değerler Ve Değerler Eğitimine İlişkin Görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (KUYEB)-Değerler Eğitimi Sempozyumu Ek Özel Sayısı, 12(2), 1309-1325.
Ocak, G. ve Gündüz, M. (2006). Eğitim Fakültesini Yeni Kazanan Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleği Dersini Almadan Önce ve Aldıktan Sonra Öğretmenlik Mesleği Hakkındaki Metaforlarının Karşılaştırılması. AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 293-310.
Orhan, A. (2013). Hayat Bilgisi Dersi Programının Karakter Eğitimi Açısından Öğretmen Ve Öğrenci Perspektiflerine Göre Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
Örücü, D. (2012). İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin Sınıfa ve Sınıf Yönetimine İlişkin Metaforik Bakışları: Karşılaştırmalı Bir Durum Çalışması. İlköğretim Online, 11(2), 342-352.
Özdemir, S. M. (2012). Eğitim Programı Kavramına İlişkin Öğretmen Adaylarının Metaforik Algıları. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(3), 369-393.
Özen, Y., Güleryüz, K. ve Özen, B. H. (2012). Primary Class Life Science 1-2-3, 4-5 Class Value in Social Studies Content and Values Education Study. Journal of Research in Education and Teaching, 1(4), 277-286.
Öztürk, E. (2009). Hayat Bilgisi Dersinde Değer Eğitimi ve Örnek Uygulamalar. Selahiddin Öğülmüş, (Ed.), İlköğretim Hayat Bilgisi Öğretimi ve Öğretmen El Kitabı (1. baskı) içinde (s. 479-535). Ankara: PegemA Akademi.
Saban, A. (2009). Öğretmen Adaylarının Öğrenci Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Zihinsel İmgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
Saban, A. (2008). Okula İlişkin Metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 459- 496.
Şahin, D. (2010). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Toplumsal Değer Tercihleri: Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Örneği. 9. Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu,20-22 Mayıs 2010, Elazığ, 545-548.
Töremen, F. ve Döş, İ. (2009). İlköğretim Öğretmenlerinin Müfettişlik Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. International Journal of Educational Reform, 13(3), 295-306.
Turan, S. ve Aktan, D. (2008). Okul Hayatında Var Olan ve Olması Düşünülen Sosyal Değerler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 227-259.
Veugelers, W. ve Vedder P. (2003). Values in teaching. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 9, 377-389.
Yalar, T. (2010). İlköğretim Sosyal Bilgiler Programında Değerler Eğitiminin Mevcut Durumunun Belirlenmesi Ve Öğretmenlere Yönelik Bir Program Modülü Geliştirme. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Mersin Üniversitesi, Mersin.
Yazar, T. (2012). Öğretmen Adaylarının Değerler Hakkındaki Görüşleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(1), 61-68.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, K. (2009). Türk Sınıf Öğretmenlerinin Değerler Eğitimine İlişkin Deneyimleri: Fenemolojik Bir Yaklaşım. Eurasian Journal of Educational Research, 35, 165-184.
Yılmaz, F., Göçen, S. ve Yılmaz, F. (2013). Öğretmen Adaylarının Öğretmen Kavramına İlişkin Algıları: Bir Metaforik Çalışma. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 9(1), 151-164.