192198

KOSOVA’DA TARİH YAZIMI TARTIŞMALARI: OSMANLI VE TÜRK İMAJI

Bu çalışmada Kosova’da orta öğretimde okutulan tarih ders kitaplarındaki Osmanlı/Türk imajı irdelenmektedir. Şüphesiz daha önce de ülkenin “resmi” tarihini içeren tarih ders kitapları pek çok araştırmaya konu olmuştur. Fakat Türkiye Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun 2011 yılında Kosova’da, tarih eğitimi ve Osmanlı algısı üzerine yaptıkları konuşmalarla birlikte konu bir kez daha gündeme gelmiş ve böyle bir çalışmanın gerekliliği ortaya çıkmıştır. İşte bu nedenle, bu çalışmada Kosova’da okutulan tarih ders kitaplarına yansıyan Osmanlı imajı ele alınacaktır. Ders kitapları incelendiğinde, tespit edilmesi gereken ilk husus Osmanlı toplumu ve yönetimiyle ilgili olumsuz nitelemelerdir. Nitekim ders kitaplarına göre Osmanlı, “işgalci”, “çocukları rehin alan”, “despot”, “ortaçağ anlayışına sahip” bir devlettir. Bununla birlikte Türkiye ve Atatürk söz konusu olduğunda Osmanlı imajının tam tersi söylenmektedir.Türkiye, diğer devletlerle “iyi geçinen” bir devlet olarak resmedilirken Atatürk de “vatansever”, “sultana karşı savaşan”, “iyi bir asker” ve “demokrat” olarak tanımlanmaktadır. Görüldüğü üzere, Türkiye ve Osmanlı’ya farklı bakılmaktadır. Kanaatimizce bunun nedeni politik temaslardan kaynaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Kosova, Osmanlı-Türk İmajı, Tarih Yazımı

...

This work offers a study of the Ottoman/Turkish image in history textbooks in Kosovo. The unit of research is the compulsory textbooks prepared for the Albanian students in primary and middle-degree schools in Kosovo in the year 2010-2011. Textbooks, which usually are the first meeting of the individual with history, are a main subject in educational sciences due to the fact that they are the compulsory study units which are designed by the states, reflection the “official” national histories. However, sufficient research has not been carried on the history textbooks in Kosovo. This study, which aims to shed light on the negative imageries in these books is inspired by the speeches made by the Turkish Education Minister Ömer Dinçer and Foreign Minister Ahmet Davutoğlu and following reflections and discussion in Kosovo in the year 2011. The history textbooks have been studied under the light of these discussions. The positive and negative images about the Ottoman/Turkish image are addressed in this study.The negative descriptions on the Ottoman administrative system were one of the issues which required more attention. The descriptive words for the Ottoman rule were in example: occupier, terror, that which captures children and despotic. Especially, the emphasize on the concepts of the occupation and the occupier are very frequently used for the historical Ottoman era. On the contrary, he images related to the modern Turkey and Ataturk are very positive. Turkey is pictured as a friendly state while Atatürk is defined as a democrat patriot soldier who fights against the Ottoman Sultan. Consequently, this situation shows the difference between the points of view on the Ottoman Empire and Turkey and points that the images of the Ottoman Empire and Turkey are constructed due to the contemporary political situation.

Keywords:

Kosovo, Ottoman/Turkish image,

___

KAYNAKÇA
Ders Kitapları:
Rexhepi F. ve Demaj F., Historia 5: Botim i Trete, , Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2009.
Rexhebi F. ve Demaj F., Historia 6: Botim i Peste, Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2009.
Bicaj İ. ve Salihu A., Historia 7: Botim i Peste, Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2009.
Rexhepi F. ve Demaj F., Historia 8: Shkolla e Mesme e Ulet, Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2009.
Rexhepi F., Historia 9: Botim i Katert, Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2009.
Bisaj İ. ve Ahmeti İ, Historia 10:Gjimnazi Shoqeror Botim e Dyte, Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2006.
Bajraktari J. ve Bicaj İ., Historia 11:Gjimnazi Pergjitshem Botim i Dyte, Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2006.
Bicaj İ. ve Ahmeti İ., Historia 12::Gjimnazi Shoqeror Botim e Dyte, Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2006.
Bicaj İ. ve Demaj F., Historia 13: Gjimnazi Pergjitshem Botim e Dyte, Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2006.
Derviş, Fetnan, Tarih 5, Shtepia Botuese Libri Shkollor, Priştine, 2010.
Diğer Kaynaklar:
Bozbora N., Osmanlı Yönetiminde Arnavutluk ve Arnavut Ulusçu-luğunun Gelişimi, Boyut Kitabevi, İstanbul, 1997.
Elsie, Robert, Historical Dictionary of Albania, Scarecrowpress, Playmouth, 2010.
Frasheri, Sami, Shqiperia, ç’ka çene, ç’ka eshte e ç’do te behete?, Dituria, Bucharest, 1899, (Prishtine, 1999).
Kadare, İsmail, Kuşatma, Profil Yayıncılık, İstanbul, 2011.
Bayraktar, Uğur Bahadır, " Mythifying te Albanians: A Historical Discussion on Vasa Efendi’s “Albania and the Albanians” ”, Bal-kanologie, vol.XIII, no:1-2, Decembre 2011.
Jazexhi, Olsi, “Düşmani Tasvir: Arnavutluk Lise Ders Kitaplarındaki Türk ve Osmanlı İmajı”, Balkan Araştırmaları Dergisi, sayı:2, 2011.
Jazexhi, Olsi, “Komünizm sonrası Arnavutlukta İslamafobinin Politik İstismarı”, Uluslararası İslamofobi Konferansı, İstanbul, Aralık, 2007.
Tuncer F. F., “Osmanlı’dan Bağımsızlığa Giden Süreçte Arnavut Milliyetçiliği”, Ege Üniversitesi ULİT Uluslararası İlişkiler Öğ-rencileri Konferansı,(Yayımlanmamış Bildiri), (Mayıs 2012).
Zengin M., Topsakal C., “Kosova Eğitim Sistemi ve Türkiye Eğitim Sistemi ile Karşılaştırılması”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, Sayı:18, 2008.
Hobsbawn Eric, “Etnicity and Nationalism in Europe Today”, Ant-ropology Today, Vol. 8., March-April 1992,
http://faculty.washington.edu/charles/562_f2011/Week%209/Hobsbawm%201992.pdf., [18.04.2012].
Mayfield, James, Enver Hoxha’s Project for a post modern Communist Albania: Libertaion, Proletarian Rule, Atheism, and Extreme Isolatio-nism, http://euroheritage.net/hoxhaimperialism.shtml, [10.07.2012].
Türbedar E., “Balkanlarda Osmanlı İmgesi: Kosova Örneği”,
http://www.avim.org.tr/degerlendirmetekli.php?makaleid=4994 [21.03.2012].
“Turqia Poshteron Turpshem Shqiptaret”, http://ina-online.net/opinione/8063.html, [16.07.2012].
Kosova Cumhuriyeti Resmi Gazetesi, Eğitim Yasası, http://www.gazetazyrtare.com/e-gov/index.php?option=com_content&task=view&id=21&Itemid=28&lang=tr [17.04.2012].
Meeting of Experts on The Development of History Curricula, http://www.coe.int/t/dg4/education/historyteaching/Source/Cooperation/SEE/KosovoOct2004_en.pdf, [ 03.02.2012]. “Bakan Dinçer ve Türkiye’ye Tepkiler Büyüyor”,
http://kosovaport.com/21082011t11496/ [12.11.2011].
“Ömer Dinçer’in Kosova’dan İsteğine Tepkiler”, http://www.karsihaber.com/omer-dincerin-istegine-kosovadan-tepkiler-151989h.htm [12.11.2011].
http://www.islamidusunce.net/forum/index.php?topic=1106.0;wap2, [13.07.2012].

ISSN: 1309-5188
Başlangıç: 2010
Yayıncı: Balkan Araştırmaları Merkezi – Derneği

Arşiv