TÜRKİYE’NİN KAMU SEKTÖRÜ BORÇ TRENDİNİN İNCELENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Devletin artan görevlerine bağlı olarak, kamusal finansman kaynakları da çeşitlenmiştir. Kamu gelirleri içerisinde en büyük paya sahip olan vergilerin yeterli olmaması, devleti farklı finansman kaynaklarına yöneltmiştir. Özellikle gelişmekte olan ekonomilerde üretim ve yatırımlar için finansman ihtiyacı borçlanma ile karşılanabilmektedir. 20. yüzyıl boyunca milli gelirin ve kamu harcamalarının artışına paralel olarak kamu borçları da artış eğilimine girmiştir. Kamu borçlarının miktarı, bileşimi, borçlanma yöntemleri ekonomi üzerinde farklı etkiler yaratmaktadır. Bu çalışmada, kamu borçlarının gelişim seyri incelenmektedir. Kamu borçlarının Gayrisafi Yurtiçi Hasıla GSYH içerisindeki payına bakıldığında, gelişmiş birçok Avrupa Birliği AB üyesi ülkenin borç trendinin artış eğilimde olduğu görülmektedir. Türkiye’de ise kamu borçlarının GSYH içerisindeki payının azalma eğiliminde olduğu ancak özel sektör borçlarının artma eğiliminde olduğu görülmektedir. Türkiye’de 2000 yılından itibaren uygulanmaya çalışılan mali istikrar programları, kamu borçlarının GSYH içerisindeki payının azalmasına katkıda bulunmuştur

Investigation and Evaluation of Turkey’s Public Sector Debt Trend

Depending on the increasing tasks of the state, public funding sources have also diversified. The fact that the taxes which have the biggest share in the public revenues are not enough, have led the state to different sources of finance. Especially in developing economies, financing requirements for production and investment can be met by borrowing. In parallel with the increase in national income and public expenditures during the 20th century, public debts also tended to increase. The amount, composition and borrowing methods of public debts creat different effects on the economy.In this study, the trend of development of public debt is examined. Given the share of public debt in the Gross Domestic Product GDP , it appears that the debt trend of many developed * Yard. Doç. Dr., Balıkesir Üniversitesi/İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi/Maliye Bölümü, sami.buhur@balikesir.edu.tr, orcid.org/0000-0002-3782-2388. European Union EU member states is on the increase. In Turkey, it is observed that public debts tend to decrease in the GDP, but private sector debt tends to increase. The financial stability programs that are being implemented in Turkey since 2000 have contributed to the decrease in the share of public debt in GDP

Keywords:

Public Debts, Public Expenditures Budget,

PDF

___

Arsan H.Ü. (1961). Türkiye’de Cumhuriyet Devrinde İç Devlet Borçları, Ankara: Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye Enstitüsü Yayını, Sevinç Matbaası.
Akdoğan, A. (2002). Kamu Maliyesi, Ankara: Gazi Kitabevi.
Batırel Ö.F. (1979). Kamu Malşyesi Teorisine Giriş, İstanbul, İ.İ.T.İ.A. Nihat Sayar Yayın ve Yardım Vakfı Yayını,
Bloomberg, (2017). Türkiye’nin Kredi Notu Karnesi, 04.04.2017 tarihinde http:// www.bloomberght.com/haberler/haber/1922415-turkiyenin-kredi- notu-karnesi, adresinden erişildi. http://www.bloomberght.com/ haberler/haber/1922415-turkiyenin-kredi-notu-karnesi
Brennan H.G. ve Buchanan J.M. (1992). The Logic of the Ricarian Equivalance Theorem, Debt and Deficit, Lakis C. Kaounides and Geoffrey E. Wood (Ed.), The International Library of Macroekonomic and Financial History, Volume III, 75.
Buiter W.H. (1992). Debt Neutrality: Abrief Review of Doctirine and Evidence, Debt and Deficit, Lakis C. Kaounides and Geoffrey E. Wood (Ed.), The International Library of Macroekonomic and Financial History, Volume III, 39.
Çiçek H. Gözegir S. ve Çevik E. (2010). Bir Maliye Politikası Aracı Olarak Borçlanma Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1990–2009), C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 141-144.
Devrim F. (1983). Maliye Politikası, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayını
Domar E.D. (1944). The Burden of the Debt and the National Income, American Economic Review, XXXIV, 4, 801.
Durmuş M. (2008). Kamu Ekonomisi, Ankara: Gazi Kitabevi.
Erdem M. (2016). Devlet Borçları, Bursa, Ekin Basım Yayın Dağıtım.
European Comission, (2017). Economic and Fiscal Policy Coordination. 03.04.2017 tarihinde https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/economic- and-fiscal-policy-coordination/eu-economic-governance-monitoring- prevention-correction/stability-and-growth-pact/history-stability-and- growth-pact_en adresinden erişildi.
Eurostat, (2017). General Government Gross Debt - Annual Data. 28.03.2017 do?tab=table&init=1&language=en&pcode=teina225&plugin=1 adresinden erişildi.
Fitch Ratings. (2017). Fitch Downgrades Turkey’s LTFC IDR to ‘BB+’; Outlook Stable, 05.04.2017 tarihinde https://www.fitchratings.com/site/pr/1018279https:// www.fitchratings.com/site/pr/1018279, adresinden erişildi.
Fraga A. German Repertions and Brazilian Debt, Essays In International Finance, New Jersey: Princeton University Press.
Haller H. (1985). Maliye Politikası: Teorik Esasları ve Temel Problemleri, (S. Turan, Çev), İstanbul, Gür-Ay Matbaası,
Hazine Müsteşarlığı. (2017). Avrupa Birliği Tanımlı Genel Yönetim Borç Stoku, 07.09.2017 tarihinde https://www.hazine.gov.tr/tr-TR/Istatistik-SunumSayfasi?mid=59&cid=12&nm=33 adresinden erişildi.
Hazine Müsteşarlığı. (2017). Avrupa Birliği Tanımlı Genel Yönetim Borç Stoku Nedir? 01.04..2017 tarihinde https://www.hazine.gov.tr/tr-TR/SikcaSorulan-Sorular/AB-tanimli-borc-stoku-nedir-Ulkemiz-acisindanneden-onemli-bir-gostergedir, adresinden erişildi.https://www.hazine. gov.tr/tr-TR/Istatistik-Sunum-Sayfasi?mid=59&cid=12&nm=33
Hazine Müsteşarlığı, (2017). Merkezi Yönetim Borç Servisi. 29.03.2017 tarihinde https://www.hazine.gov.tr/tr-TR/Istatistik-Sunum-Sayfasi?mid= 59&cid=12&nm=33https://www.hazine.gov.tr/tr-TR/Istatistik-SunumSayfasi?mid=59&cid=12&nm=33 adresinden erişildi.
Hazine Müsteşarlığı, Türkiye Brüt Dış Borç Stoku. (2017). 08.09.2017 tarihinde https://www.hazine.gov.tr/tr-TR/Istatistik-Sunum-Sayfasi?mid= 59&cid=12&nm=33, adresinden erişildi.
İnce M. (2001). Devlet Borçlanması ve Türkiye, Ankara: Gazi Kitabevi.
Karakurt B., Akdemir T. (2010). Türkiye’de Mali Kural Uygulamaları: Sayısal Olmayan Kurallardan Sayısal Kurallara Geçiş Mali Kurallar, C. C. Aktan, A. Kesik, F. Kaya (Ed.), Mali Kurallar, Maliye Politikası Yönetiminde Yeni Bir Eğilim: Vergi, Harcama, Borçlanma vs. Üzerine Kurallar ve Sınırlamalar, Maliye Bakanlığı SGB, 2010/408, Ankara.
Kormendi R.C. (1992). Goverment Debt, Goverment Spending and Private Sector Behavior, Debt and Deficit, Lakis C. Kaounides and Geoffrey E. Wood (Ed.), The International Library of Macroekonomic and Financial History, Volume III, 127.
Maliye Bakanlığı, (2017). Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, Temel Ekonomik Büyüklükler, 9.03.2017 tarihinde http://www.bumko.gov.tr/ TR,7044/temel-ekonomik-buyuklukler-2000-2017.html, adresinden erişildi.
Moody’s (2017). Ratings 5.04.2017 tarihinde https://www.moodys.com/credit- ratings/turkey-government-of-credit-rating-768337 adresinden erişildi.
Nadaroğlu H. (2000). Kamu Maliyesi Teorisi, İstanbul: Beta Yayınları.
OECD Data, (2017). General Government Debt, 11.04.2017 tarihinde https://data. oecd.org/gga/general-government-debt.htmhttps://data.oecd.org/gga/ general-government-debt.htm, adresinden erişildi.
S&P, (2017). Ratings, 05.04.2017 tarihinde https://www.standardandpoors.com/ en_US/web/guest/ratings/press-releases adresinden erişildi.https:// www.standardandpoors.com/en_US/web/guest/ratings/press-releases
Schuknecht, L. (2004). EU Fiscal Rules Issues and Lessons From Political Economy, European Central Bank Working Paper Series, 421, Germany, 02.04.2017 tarihinde https://www.ecb.europa.eu/pub/ pdf/scpwps/ecbwp421.pdf?8a31a728e2e72d25e70782647b9e95b3 h t t p s : / / w w w . e c b . e u r o p a . e u / p u b / p d f / s c p w p s / e c b w p 4 2 1 . pdf?8a31a728e2e72d25e70782647b9e95b3adresinden erişildi.
Tanzi V. ve Schuknecht L., (2000). Public Spending in the 20th Century a Golbal Perspective, Cambridge University Press, 6-7, 02.04.2017 tarihinde https://assets.cambridge.org/052166/2915/sample/0521662915wsn01. pdf adresinden erişildi.
Ulusoy A. (2016). Devlet Borçlanması, Trabzon: Umuttepe Yayınları.